تصاویر منتشر شده از تخریب خانه نصیرالدوله به عنوان کاملترین خانه در تهران از نظر شاخصهای معماری ایرانی حکایت دارد.
خبرگزاری مهر روز چهارشنبه ۹ آذرماه، با انتشار تصاویر و گزارشی ضمن انتقاد از بیتوجهی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران، نوشت که بارش برف و باران در روزهای گذشته این اثر ثبت شده را به ویرانه تبدیل کرده است.
بر اساس نظر کارشناسان آثار تاریخی، خانه دو طبقه نصیرالدوله زیباترین و کاملترین خانه تاریخی تهران است؛ چرا که این خانه تنها خانهای است که در کنار معماری زیبا، دارای همه الحاقات یک خانه سنتی ایرانی شامل منزل قدیمی، آشپزخانه، حمام قدیمی، درشکه خانه، بادگیر، اندرونی، بیرونی و سایر الحاقات یک خانه قاجاری است.
نصیرالدوله که آصفالدوله هم خوانده میشود، وزیر فرهنگ و معارف ناصرالدین شاه بوده و منزلش در خیابان امیرکبیر و در کوچه میرزا محمود وزیر قرار دارد.
کتیبه چوبی باقی مانده در خانه، تاریخ ۱۲۷۲ را نشان میداد که حکایت از آن دارد که این بنا متعلق به دوران ناصرالدین شاه قاجار است.
در همین حال گزارشهای منتشر شده از سال ۱۳۸۲ نشان میدهد که سازمان میراث فرهنگی برنامهای برای بازسازی و ترمیم این خانه تاریخی نداشته است.
در گزارش خبرگزاری مهر نیز اشاره شده است که این واحد مسکونی اشتباها به جای خانه تاریخی حسن مدرس خریداری شد و بررسیهای بعدی کارشناسان این سازمان را مجاب به بازسازی آن کرد.
مجلس ایران سال ۱۳۸۲ و در سالروز درگذشت حسن مدرس تصویب کرد که بودجهای معادل یک میلیارد و صد میلیون تومان برای حفظ و بازسازی منزل این روحانی ایران به عنوان «پایگاه عدالت» در نظر گرفته شود.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم چندی بعد اعلام کرد که خانه مدرس از مالک شخصی خریداری شده و کار بازسازی آن اغاز میشود. به فاصله کمی بعد محسن مدرس نوه اعلام کرد که خانهای که کارشناسان میراث فرهنگی در حال بازسازی آن هستند متعلق به پدربزرگ او نیست.
حسن مدرس یکی از پنج مجتهد ناظر مجلس دوم مشروطه و از روحانیون مخالف رضا شاه بود. با این حال، این سازمان خانه خریداری شده را در دو پلاک به نام خانه و تالار آینه در سال ۸۲ و ۸۳ ثبت کرد.
بخشهایی از این خانه دو هزار متر مربعی مانند کالسکه خانه هم تا اواسط سال ۸۸ از محل اعتبارات استان تهران مرمت شد اما طبق اعلام سازمان میراث فرهنگی به دلیل کمبود اعتبار بازسازی کل بنا از یک سال و نیم پیش متوقف مانده بود.
همچنین هنگام آغاز بازسازی خانه نصیرالدوله اعلام شد که حدود ۴۰۰ تن خاک از آن خارج شد.چون نزدیک به دو دهه ساکنان اطراف محل از محدوده این بنا به عنوان زباله دانی استفاده میکردند.
ایران حدود یک میلیون و دویست هزار اثر و محوطه تاریخی دارد که چگونگی حفظ و نگهداری آنها نگرانی کارشناسان و فعالان این بخش را به دنبال داشته است.
چندی پیش اعلام شد که شمار آثار تاريخي نيازمند به مرمت در استان تهران بیش از ۳ هزار اثر است که ۹۰۰ اثر به ثبت رسيده است.
این در حالی است که گزارشهای منتشر شده حکایت از شتاب گرفتن روند تخریب میراث فرهنگی و آثار تاریخی در ایران دارد و این موضوع به یکی از نگرانیهای فعالان این حوزه و کارشناسان آثار تاریخی تبدیل شده است.
کمبود بودجه، عدم مدیریت دقیق بر آثار تاریخی و مرمت آنها و صدور مجوز ساخت و ساز بیتوجهی به شرایط خاص نگهداری این ابنیه از جمله موارد انتقادی فعالان این بخش مخصوصا طی چند سال گذشته بوده است.