درخواست شیمون پرز، رییس جمهوری اسرائیل از باراک اوباما، رییس جمهور منتخب آمریکا برای عدم آغاز گفتگوها با ایران تا پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری، نشان می‌دهد که دستیاران اوباما در تلاش برای آغاز هرچه سریع‌تر گفتگو با جمهوری اسلامی هستند.

آمریکا که عمیقا می‌خواهد از باتلاق افغانستان و عراق به شکلی آبرومندانه خارج شود، خود را به جلب همکاری جمهوری اسلامی برای سامان دادن به وضعیت امنیتی این دو کشور همسایه ایران نیازمند دیده و به نظر می‌رسد که تیم جدید در کاخ سفید نمی‌‌خواهد فرصت را از دست بدهد.

مقام‌های اسرائیل که ریاست جمهوری بوش را فرصتی کم‌نظیر برای وارد کردن ضربه نظامی مهلک به ایران و «خلاص شدن از تهدید جمهوری اسلامی یک بار و برای همیشه» می‌دیدند، اکنون از سیاست گفتگو با ایران ناخشنود هستند.

زیپی لیونی، وزیر خارجه اسرائیل و برخی از مقام‌های نظامی و امنیتی اسرائیل در سخنان خود خطاب به باراک اوباما ناخشنودی خود را بیان کرده‌اند.

با این حال، نکته تازه‌ای در سخنان شیمون پرز وجود دارد که موضوع گفتگوی ایران و آمریکا را به انتخابات ریاست جمهوری ایران پیوند زده و از زاویه جناح‌‌بندی‌های درونی کشور موضع‌گیری کرده است.

پرز به همتای آمریکایی خود پیام داده است که مذاکره با دولت احمدی‌نژاد به تقویت موقعیت او در انتخابات ایران انجامیده و دولت اوباما بهتر است برای حمایت از اصلاح‌طلبان تا تعیین تکلیف انتخابات ایران، برای انجام گفتگوها دست نگه دارد.

می‌توان پیش‌بینی کرد که در فضای حساس انتخاباتی کنونی، رسانه‌های طرفدار احمدی‌نژاد و اصولگرایان از این سخنان پرز سود جسته و موجی از انتقادها را به سوی اصلاح‌طلبان سرازیر کنند.

سخنان شیمون پرز این پرسش‌ را به‌وجود می‌آورد که آیا خاتمی به عنوان رقیب احتمالی احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری آینده، گزینه بهتری برای اسرائیل و آمریکا به شمار می‌رود؟

برای پاسخ به این پرسش، لازم است به موضع‌گیری‌های اساسی خاتمی درباره اسرائیل و حقوق مردم فلسطین توجه کنیم.

خاتمی و اصلاح‌طلبان همواره بر حق برابر شهروندی ساکنان سرزمین تاریخی فلسطین از جمله یهودی، مسیحی و مسلمان تاکید کرده‌ و معتقدند ساکنان فلسطین باید رژیمی مطابق خواست خود در این سرزمین به وجود آورند.

خاتمی این موضع خود را در سازمان ملل هم مطرح کرد که به دلیل اساس دموکراتیک، انسانی و اخلاقی آن با استقبال بسیاری از دولت‌ها روبه‌رو شد، اما آمریکا و اسرائیل از آن با سکوت عبور کردند.

این موضع به عنوان بازتاب دیدگاه مجموعه اصلاح‌طلبان ایران، به معنای تشکیل یک دولت برای همه ساکنان فلسطین است و با طرح صلح آمریکا بر مبنای ایجاد دو کشور برای دو ملت و بر پایه‌ تفاوت نژادی و مذهبی تعریف شده، اختلاف جدی دارد.

موضع خاتمی و اصلاح‌طلبان سرانجامی جز ازمیان رفتن اسرائیل ندارد، زیرا یهودیان اقلیت ساکنان فلسطین هستند.

در چارچوب چنین راه حلی، ضمن لزوم احترام به حقوق یهودیان، آنها حق پایمال کردن حقوق اکثریت مسلمان و مسیحی را نخوهند داشت.

باید توجه داشت که اسرائیل موجودیتی است که بر اساس هویت نژاد یهود تشیکل و به منطقه تحمیل شده است و به دلیل پافشاری رهبران آن برای تداوم هویت و خلوص یهودی، منطقه خاورمیانه شاهد 60 سال خونریزی بوده است.

راه حلی که خاتمی و اصلاح‌طلبان از آن سخن گفته‌اند، اساس نژاد پرستانه اسرائیل را هدف گرفته و بر لزوم به رسمیت شناختن حقوق مسلمانان و مسیحیان فلسطینی تاکید می‌کند.

با این توضیح، آیا می‌توان گفت که منظور اصلی شیمون پرز در سخنانش، کمک به اصلاح‌طلبان بوده است؟

از نظر رهبران اسرائیل، آیا اصلاح‌طلبان می‌توانند بر افرادی در دولت احمدی‌نژاد که از دوستی با مردم اسرائیل سخن می‌گویند، برتری داشته باشند؟