جامعه باستانشناسی ایران نسبت به «تخریب و غارت» محوطهها و آثار باستانی سیستان و بلوچستان هشدار داد.
در یادداشتی که شنبه، ۲۶ آذر در پایگاه اطلاع رسانی این نهاد منتشر شده با ابراز تاسف از روند تخریب آثار تاریخی در ایران تخریب محوطه تاریخی در سیستان و بلوچستان با حفاریهای غیرمجاز چند سال پیش در جیرفت مقایسه شده است.
جامعه باستانشناسی ایران در این ارتباط اشاره کرده که اخیراً بعضی افراد با تخریب محوطههای باستانی سیستان و بلوچستان، سکههای قدیمی را که در این کاوشها به دست آوردهاند در شهر زرنج افغانستان به فروش میرسانند.
جامعه باستانشناسی با انتقاد از چگونگی خروج اشیای تاریخی از مرزها آن را نتیجه نگاه سهل انگارانه سازمان میراث فرهنگی و نیروی انتظامی نسبت به اتفاقات «فاجعهبار» پیرامون خود و ارزش میراث فرهنگی دانست.
در بخش دیگری از این یادداشت همچنین از تخریب بخشی از نقشبرجستهی بهرام دوم پادشاه ساسانی طی چند روز گذشته اظهار تاسف شده است.
این نهاد با انتقاد از سازمان میراث فرهنگی ایران به طرح این سوال پرداخته است که چگونه آثار تاریخی ایران تخریب میشود در حالی که مامورانی برای نگهبانی در این مناطق حضور دارند.
جامعه باستانشناسان ایران با متهم کردن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به کمتوجهی به آثار تاریخی ایران، خواستار بررسی علت چنین اتفاقاتی شد.
رسانهها در گزارشات یک هفته قبل خود از تخریب اثر تاریخی نقش برجسته تنگ چوگان خبر دادند.
بر اساس گزارشها فرد یا افرادی به محوطه حفاظت شده تنگ چوگان در ضلع شمالی شهر باستانی بیشابور شهرستان كازرون وارد شده و گرز بهرام دوم پادشاه ساسانیان که به صورت آویزان برروی سنگ برجسته بود را به وسیله پتک یا جسمی مشابه کاملا تخریب و از بدنه کوه جدا کردند.
از طرف دیگر، چهار روز پیش یک باستانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان در گفتوگو با خبرگزاری میراث فرهنگی حضور بعضی از دلالان را در مرز ایران و افغانستان برای خرید سکههای باستانی را تایید کرد.
به گفته این باستانشناس، دلالان سکههای تاریخی را به قیمت هزار تومان از کاوشگران غیر مجاز میخرند.
حسنعلی شهرکی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان اما در گفتوگو با این خبرگزاری از خرید و فروش سکههای تاریخی در مرز ایران و افغانستان ابراز بیاطلاعی کرده است.
حسنعلی شهرکی در عین حال گفته که اگر چنین اتفاقی روی داده از دست نیروهای یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی کاری بر نمیآید و وزارت امور خارجه باید این موضوع را بررسی کند.
به گفته او در شهرهای مرزی «خیلی چیزها» فروخته میشود. شهر زرنج، در پنج کیلومتری مرز ایران و افغانستان قرار دارد.
این اتفاقات در شرایطی روی داده که بخشی از کاوشهای باستانشناسی در سیستان و بلوچستان به دلیل نبود بودجه پژوهشی نیمه تمام رها شده است.
در اتفاق مشابه دیگری که چند سال پیش در ایران روی داد اشیای تاریخی جیرفت به كشور خارج شد. اما وقتی گالری بركت بریتانیا قصد حراج و فروش این اشیا را داشت ایران از این موضوع شکایت کرد كه بعد از چند سال پیگیری، دادگاههای بریتانیا رای به بازگرداندن این آثار به ایران دادند.
جامعه باستانشناسی ایران نهادی علمی و غیرسیاسی است که هدف خود را ارتقای دانش باستان شناسی، حمایت از باستانشناسان و توسعه دانش باستانشناسی در ایران اعلام کرده است.
تخریب و در معرض خطر قرار گرفتن آثار باستانی طی سالهای گذشته باعث انتقادات گسترده فعالان و دوستداران این آثار در ایران شده است.
ترک برداشتن بناهای تخت جمشید و پل سی و سه پل اصفهان، نگرانی از تخریب رباط خرگوشی، تخریب خانه قاجاری نصیرالدوله در تهران فقط بخشی از خبرهای منفی سه ماه گذشته پیرامون آثار تاریخی در ایران است.