یک انجمن فعال در زمینه میراث فرهنگی با هشدار نسبت به وضعیت نگهداری بافت‌های تاریخی در اهواز، از تخریب پنج خانه تاریخی این شهر در دو روز اخیر خبر داد.

مجتبی گهستونی، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا درمورد چگونگی اطلاع از این موضوع سه‌شنبه، ۲۹ آذر به خبرگزاری مهر گفت که وقتی برای درج این خانه‌ها در نقشه بناهای تاریخی اهواز به چهار خیابان این شهر مراجعه کرده بوند، متوجه این مسئله شده‌اند.

او همچنین یادآور شد که این خانه‌ها همراه مستندنگاری‌ها به شهرداری و میراث فرهنگی خوزستان معرفی شده‌اند.

بنا بر گزارش‌ها، پیش از این هم دو اثر تاریخی دیگر در این شهر شامل کارخانه بزرگ ریسندگی و بافندگی اهواز و بالکن مهدیان از سوی مالکانشان تخریب شده بود.

آقای گهستونی با انتقاد از نبود متولی در زمینه میراث فرهنگی در یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران، سازمان میراث فرهنگی استان خوزستان را مسئول نجات آثار قدیمی و باارزش خانه‌ها و محوطه‌های تاریخی دانست و از این سازمان خواست که برای حفاظت از آثار تاریخی آنها را ثبت کند.

اهواز با برخورداری از ۳۵ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی و ده‌ها اثر تاریخی و چندین جاذبه گردشگری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ندارد و گفته دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا به دلیل بی‌توجهی و نداشتن ردیف بودجه برای مرمت این آثار بعضی از مالکان خانه‌های ثبت شده را تخریب می‌کنند.

دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا آخرین اتفاق از این دست را مربوط به «سرای عجم» بیست و چهارمین اثر ثبت شده اهواز دانست. به گفته او، مالک این خانه با استفاده از یک تعطیلی سه روزه، بالکن این خانه را برای همیشه از صحنه تاریخی اهواز محو و تخریب کرد.

مالک این خانه مدعی بود که سازمان میراث فرهنگی قوانین مربوط به ثبت خانه‌های قدیمی را در خصوص این اثر رعایت نکرده است.

این دوستدار آثار تاریخی در عین حال گفت که تاکنون بافت تاریخی در شهر اهواز شناسایی نشده در نتیجه بافتی با عنوان «بافت تاریخی» در این شهر قدیمی وجود ندارد.

در نتیجه بی‌توجهی به بافت‌های تاریخی اهواز در حال حاضر  جز پل‌ها، سقاخانه، میدان و یک بنا که از آنها به عنوان کتابخانه و کارگاه صنایع دستی استفاده می‌شود، هیچ بنایی در این شهر وجود ندارد که گردشگران بتوانند به صورت آزاد یا با تهیه بلیت به بازدید از آن بپردازند.

این اتفاق‌ها در حالی روی داده که کارشناسان بارها نسبت به تخریب شاخص‌ترین خانه و بناهای اهواز مانند «دادرس»، «سرای عجم»، «هتل قو» و «خانه نفیسی» که از معدود آثار در فهرست آثار ملی ثبت شده‌ هستند هشدار داده‌اند.

همچنین وضعیت دیگر آثار دارای معماری قدیمی در اهواز مانند دو محوطه، یک ساباط، سه پل، ۱۳ بنای دولتی، یک میدان، سه مسجد، یک سقاخانه، یک کارخانه و ۱۰ بنای غیر دولتی باقی مانده هم نگران کننده گزارش شده است.

اهواز یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است که شاهد تشکیل حکومت‌های عیلامیان، اشکانیان، ساسانیان، هخامنشیان، عباسیان، امویان، مغولان و تیموریان بوده است. بر این اساس از سال ۱۳۱۰ تاکنون ۳۵ محوطه و بنا به ثبت رسیده‌ است.

در روزهای گذشته خبرهای زیادی مبنی بر تخریب آثار تاریخی و باستانی ایران منتشر شده است.

در این راستا رسانه‌ها نهم آذر از تخریب خانه نصیرالدوله به عنوان کامل‌ترین خانه در تهران از نظر شاخص‌های معماری ایرانی خبر دادند.

کتیبه چوبی باقی مانده در خانه، تاریخ ۱۲۷۲ را نشان می‌داد که حکایت از آن دارد که این بنا متعلق به دوران ناصرالدین شاه قاجار است.

آخرین گزارش‌ها نیز از کاوش‌های غیر قانونی در محوطه‌های باستانی سیستان و بلوچستان حکایت دارد که طی آن افرادی که سکه‌های قدیمی را در این کاوش‌ها به دست آورده‌اند در شهر زرنج افغانستان به فروش می‌رسانند.

این موضوع هشدار کارشناسان را به دنبال داشت که این برخورد را مشابه اتفاق چند سال پیش در شهر جیرفت دانستند.

شمار قابل توجهی از اشیای تاریخی جیرفت حدود یک دهه پیش در کاوش‌های غیر قانونی به خارج از کشور منتقل شد.

کمبود بودجه، عدم مدیریت دقیق بر آثار تاریخی و مرمت آنها و صدور مجوز ساخت و ساز بی‌توجهی به شرایط خاص نگهداری این ابنیه از جمله موارد انتقادی فعالان این بخش به ویژه در چند سال گذشته بوده است.

ایران حدود یک میلیون و دویست هزار اثر و محوطه تاریخی دارد که چگونگی حفظ و نگهداری آنها نگرانی کارشناسان و فعالان این بخش را به دنبال داشته است.