محمدرضا فرزین، دبیر ستاد هدفمندی یارانههای ایران، شب گذشته در یک گفتوگوی تلویزیونی اعلام کرد که دولت در مرحله دوم اجرای قانون حذف یارانهها، یارانه نقدی افراد «پردرآمد» را قطع میکند.
آقای فرزین گفت کارهای مطالعاتی برای تفکیک ۱۰ میلیون نفر از دهکهای پردرآمد آغاز شده است. اما زمان مشخصی برای عملی شدن این طرح اعلام نشده است.
دولت قرار است بعد از تفکیک این گروه پردرآمد، با ارسال نامه از آنها بخواهد داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی انصراف دهند و در مرحله دوم یارانه آنها را قطع کند.
در حال حاضر حدود ۷۴ میلیون نفر یارانه نقدی میگیرند. پارسال در ماههای آغاز اجرای حذف یاارنهها شمار کسانی که برای دریافت یارانه نقدی ثبت نام کرده بودند، حدود ۶۳ میلیون نفر بود و ۱۰ میلیون نفر دیگر بعد از نوروز و در مرحله سوم پرداخت یارانه نقدی به جمع مشمولان اضافه شدند.
در آغاز سال بعضی از نمایندگان مجلس از دولت به دلیل برآورد نادرست از تعداد مشولان یارانه نقدی انتقاد کردند. آنها میگفتند دولت در بودجه سال نود، حدود ۱۰ میلیون نفری که بعد از نوروز برای دریافت یارانه ثبت نام کرده بودند را نادیده گرفته و درآینده دچار کسری بودجه میشود.
چه کسانی حذف میشوند؟
ستاد هدفمندی یارانهها میگوید «اقشاری که میزان یارانه پرداختی به آنها معادل پنج تا ۱۰ درصد درآمد ماهانه آنها باشد از نظر دولت 'مرفه' بوده و باید از گردونه یارانه نقدی خارج شوند» که این افراد «حدود ۱۰ میلیون نفر را شامل میشوند».
از آنجا که در ایران هر خانوار به طور متوسط حدود ۴ نفر در نظر گرفته میشود، مبلغ یارانه پرداختی به هر خانوار حدود ۱۸۰ هزار تومان است. با این حساب خانوارهایی که درآمد ماهانه حدودا دو تا سه میلیون تومانی دارند، از نظر دولت مرفه شناخته میشوند.
سهم یارانه نقدی ۱۰ میلیون نفر یا حدود دو و نیم میلیون خانوار قرار است به افراد کم درآمدتر پرداخت شود. اما مسئله این است که دولت پیشتر اعلام کرده بود که زیرساختهای اطلاعاتی و الکترونیکی لازم برای دسته بندی خانوارها بر اساس درآمدشان را ندارد. به همین علت هم پارسال از تفکیک جامعه به خوشههای درآمدی عقب نشینی کرد. در آغاز مطرح شدن حذف یارانهها قرار بر این بود که خانوارها بر اساس درآمدشان یارانه نقدی بگیرند اما در نهایت همه به یک اندازه سهم گرفتند.
نگرانی از اجرای فاز دوم حذف یارانهها
محمود احمدینژاد رئیس جمهوری ایران هفته پیش در جریان سفر خود به ورامین از اجرای فاز دوم حذف یارانهها خبر داد و گفت: «دولت میخواهد در دو سه گام دیگر همه یارانهها را در اختیار مردم قرار دهد و همین امسال گام دوم هدفمندی یارانهها را اجرا میکنیم.»
دولت در حال تدوین لایحه بودجه سال ۱۳۹۱ است و اگر قصد اجرای فاز دوم را داشته باشد باید آن را در ردیفهای بودجه خود تعریف کند و تا زمان ارائه لایحه به مجلس برنامه دقیق دولت مشخص نمیشود.
اما از گفتههای مقامهای اقتصادی دولت بر میآید که احتمالا قیمت سوخت افزایش خواهد یافت. با این حال راساس مصوبه مجلس دولت حق ندارد قیمت حاملهای انرژی را بیش از ۲۰ درصد در سال افزایش دهد.
در روزهای اخیر خبرهایی از افزایش قیمت بنزین تا لیتری یک هزار تومان هم منتشر شد اما دولت این خبرها را تکذیب کرده است.
در همین حال تولید کنندگان و صاحبان صنایع هم در گفتوگو با خبرگزاریها از اجرای فاز دوم حذف یارانهها و افزایش «غیر قابل تحمل» هزینههای تولید ابراز نگرانی کردهاند.
روز سهشنبه در مجلس ایران بحث بر سر قانون حذف یارانهها جنجال برانگیز شد و به درگیری فیزیکی رئیس سازمان هدفمندی یارانهها با یکی از نمایندگان مجلس بر سر آمارهای دولتی کشید.
نمایندگان مجلس میگویند شرکتهای ذیربط، برق، آب و گاز، به دلیل تخصیص نیافتن سهمشان از درآمد یارانهها قادر به پرداتخت بدهیهایشان نیستند و بر همین اساس، بندی از قانون یارانهها را تفسیر کردند.