روسیه میگوید تشدید تحریمها علیه ایران، اقدامی علیه برنامههای هستهای ایران نیست، بلکه ایالات متحده از هر راهی برای تغییر رژیم ایران تلاش میکند.
گنادی گاتیلوف، معاون وزیر خارجه روسیه روز جمعه ۲۳ دی ماه در یک کنفرانس مطبوعاتی در این باره گفت: جامعه بینالمللی بدون شک، تحریمهای اضافی یا حمله نظامی علیه ایران را به منزله تلاش برای تغییر رژیم این کشور قلمداد میکند.
این مقام روسی هشدار داد که وضع تحریمهای جدید علیه ایران تنها در راه تلاشهای جامعه جهانی برای یافتن راه حلی مسالمتآمیز در مسئله بحران ناشی از برنامههای هستهای ایران، مانع ایجاد میکند.
یک روز پیشتر نیز نیکلای پاتروشف، دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه همین اتهامها را وارد و ادعا کرده بود که اسرائیل، آمریکا را به سوی گسترش دامنه اختلافات با ایران سوق میدهد.
آقای پاتروشف همچنین نسبت به خطر برخورد نظامی درباره اختلافات در برنامه هستهای ایران هشدار داده و این خطر را «واقعی» دانسته بود.
گنادی گاتیلوف، معاون وزیر خارجه روسیه، همچنین گفته است: تحریمهای یکجانبه غرب علیه ایران که بیش از مصوبات شورای امنیت سازمان ملل هستند، به مردم و اقتصاد ایران لطمه میزنند. چنین اقدامهایی موجب تضعیف تلاشهای جامعه بینالمللی برای حل مسئله هستهای ایران میشود.
معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرده که تحریمهای شورای امنیت علیه ایران «کارساز» بودهاند و قطعنامههای شورای امنیت و ایجاد محدودیت درباره همکاریهای نظامی با ایران، کاملا این کشور را تحت فشار قرار داده است.
آقای گاتیلوف همچنین بر لزوم ادامهدادن مذاکرات هستهای «گام به گام» با ایران تأکید کرده است.
او در عین حال که غنیسازی اورانیوم در چارچوب قواعد آژانس را حق جمهوری اسلامی بر شمرد، از آغاز غنیسازی در تأسیسات اتمی فردو ابراز نارضایتی کرد.
گنادی گاتیلوف در این باره گفت: ایران به انکار خواستهای بینالمللی مبنی بر کاهش نگرانیها در مورد برنامه اتمیاش و توقف ساخت تأسیسات غنیسازی در نزدیکی قم، ادامه میدهد.»
پیشتر وزیر خارجه روسیه نیز از آغاز غنیسازی اورانیوم در سایت فردو ابراز نگرانی کرده و گفته بود که ایران نگرانی جامعه بینالمللی از برنامه هستهایش را نادیده میگیرد.
سخنگوی آژانس بينالمللی انرژی اتمی، روز دوشنبه تاييد کرد که جمهوری اسلامی فعاليت غنیسازی اورانيوم تا غلظت ۲۰ درصدی را در سايت «فردو» قم آغاز کرده است. اين اقدام جمهوری اسلامی واکنش آمريکا، بريتانيا و آلمان را نیز در پی داشته و این کشورها اقدام اخیر ایران را به منزله نقض تعهدات بينالمللی تهران دانستهاند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته بود که غرب دلایل کافی برای اثبات صلحآمیز نبودن برنامه هستهای ایران ندارد. در حالی که سالهاست میشنویم، ایران در هفتههای آینده بمب هستهای تولید میکند، اما هنوز هیچ کس موفق نشده وجود ابعاد نظامی در برنامه هستهای ایران را ثابت کند.
سخنان این مقامهای بلند پایه روسیه در حالی مطرح شده که ایالات متحده آمریکا، تحریمهایی علیه چین، سنگاپور و امارات متحده عربی به وابستگی نفتی آنها به ایران وضع کرده است.
دولتهای اروپایی همچنین گفتهاند به توافقی نزدیک شدهاند که بر اساس آن به شرکتهای نفتی شش ماه مهلت داده میشود تا تحریمهای نفتی علیه ایران را اجرا کنند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تازهترین گزارش خود از وجود «نشانههای فعالیتهای مرتبط با تولید سلاح اتمی» در ایران خبر داده است؛ گزارشی که به دنبال انتشار آن آمریکا و کشورهای غربی تحریمهای شدیدتری علیه ایران اعمال کردند.
اما مقامهای روسی نه تنها در ادعاهای مطرح شده در گزارش اخیر آژانس درباره فعالیتهای سری نظامی و اتمی جمهوری اسلامی تردید کردهاند؛ بلکه این گزارش را عامل افزایش تشنجات درباره مسائل هستهای ایران و موجب دلسردی دانستهاند.
روسیه در کنار چین دو کشوری هستند که با اعمال فشار بیشتر علیه ایران مخالفت میکنندو هر دو کشور در چند سال گذشته سهم زیادی در صنعت و بازار ایران داشتهاند؛ به ویژه چین که توسعه میدان پارس جنوبی را نیز به دست گرفته است.
روسیه، به عنوان عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل که دارای حق وتو است تا کنون از قطعنامههای این شورا علیه برنامههای هستهای ایران حمایت کرده و به این قطعنامهها رای مثبت داده است، اما اعلام کرده که در مقابل تحریم نفت ایران «بیطرف» خواهد ماند.
این موضوع را سرگئی اشماتکو، وزیر انرژی روسیه، آذر ماه امسال در «کنگره جهانی نفت» در دوحه قطر مطرح کرد و از «بیطرف» ماندن کشورش در برابر تحریم احتمالی خرید نفت ایران خبر داد.
وزیر انرژی روسیه تاکید کرد که کشورش ضرورتی برای پیوستن به تحریم احتمالی نفت ایران نمیبیند و چنین طرحی براساس «انگیزههای سیاسی» ارائه شده است.
اتحادیه اروپا هنوز بهطور رسمی تحریم نفت ایران را عملی نکرده و گفته است که برای این اقدام به حمایت کشورهای بزرگ ازجمله روسیه نیاز دارد.
تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم نفت ایران در زمانی اعلام شد که آمریکا نیز بانک مرکزی ایران را تحریم کرد؛ اقدامی که فروش نفت را برای تهران دشوارتر از پیش خواهد کرد. آمریکا از سال ۱۹۷۹ و درپی انقلاب اسلامی، واردات نفت از ایران را ممنوع کرد.
آمریکا و متحدان اروپایی با تشدید تحریمها علیه ایران، اعلام کردهاند که قصد دارند ایران را از ادامه برنامه هستهای اش بازدارند و تحریم نفت ایران را در راستای همین هدف درنظر گرفتهاند. غرب میگوید ایران قصد دارد در پوشش اجرای برنامه هستهای، سلاح اتمی بسازد اما ایران میگوید که این برنامهها اهداف صلحآمیز را دنبال میکند.