در ادامه تلاش‌های دولت ایران برای تعدیل قیمت ارز در بازار، اکنون بانک مرکزی ایران تصمیم گرفته است که با دلالان ارز برخورد کند.

سال‌هاست ارز در بازار ایران دست کم دو نرخ دارد؛ یکی قیمتی که بانک مرکزی تصویب می‌کند و دیگری قیمتی که در بازار آزاد ارز، مبادله می‌شود.

در هفته‌های گذشته و پس از آن که بازار ارز ایران، در اثر فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم‌های اقتصادی و به‌خصوص اعلام تحریم بانک مرکزی ایران، متلاطم شد،  فاصله میان نرخ رسمی ارز و نرخ غیررسمی آن افزایش یافت. تا جایی که قیمت هر دلار در خیابان فردوسی و در میان دلالان خیابانی از مرز هزار و هفتصد تومان گذشت. 

همین امروز هم در حالی که منابع اعلام نرخ ارز، قیمت هر دلار آمریکا را در بازار تهران هزار و ششصد و نود و پنج تومان اعلام می‌کنند، بانک مرکزی با محدودیت‌های بسیار هر دلار آمریکا را هزار و صد و بیست و شش تومان می‌فروشد. 

بانک مرکزی ایران، همه تمهیداتش را برای کنترل بازار ارز به کار برده است. حتی هفته‌های گذشته گزارش‌ها حاکی از حضور نیروهای انتظامی در خیابان فردوسی بود تا کنترل بازار ارز دوباره دست دولت بیفتد؛ اتفاقی که تا این لحظه ممکن نشده است.

اکنون ابراهیم درویشی، معاون نظارتی بانک مرکزی، می‌گوید که خرید و فروش ارز، خارج از چارچوب این بانک ممنوع است و همه کسانی که به ارز نیاز دارند باید از طریق سیستم بانکی یا صرافی‌های مجاز اقدام کنند. او همچنین گفته است که دلال‌های خیابانی و افرادی که ارز بدون فاکتور داشته باشند جمع آوری خواهند شد.

این تازه‌ترین تلاش بانک مرکزی برای آرام کردن بازاری است که با توجه به سخت شدن هر روزه گره تحریم‌ها بر گردن اقتصاد ایران، انتظار نمی‌رود به‌زودی گشایشی در آن ایجاد شود.

بحران زیر سر چه کسانی است؟

در حالی در تازه‌ترین برآوردهای بانک مرکزی، دلال‌های خیابانی، متهم اختلال در بازار ارز ایران هستند اما پیش از این انگشت‌های اتهام به جهت‌های دیگر هم نشانه رفته است. 

محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری ایران در سخنان هفته گذشته خود گفت که گروهی با هماهنگی «بیگانگان» و با انجام معاملات صوری در بازار ارز ایران، نوسان و اخلال ایجاد میکنند. او همچنین «بعضی از دستگاه ها و رسانه ها» را به دامن زدن به نوسان نرخ ارز متهم کرد اما از دستگاه و رسانه خاصی نام نبرد. اما سایت مثقال که سال‌هاست مرجع تغییرات قیمت ارز به حساب می‌آید از دسترس خارج شد. 

این سایت در اوج التهاب‌های بازار ارز، لحظه به لحظه، قیمت‌ ارزهای مختلف را در بازار تهران و بانک مرکزی به روز می‌کرد. 

اما اتهام‌ها در این مور نه فقط از داخل ایران بوده است و نه تنها از سوی مقام‌های دولتی. پیشتر دولت آمریکا سپاه پاسداران و دولتمردان جمهوری اسلامی ایران را متهم کرده بود که از سقوط ارزش ریال دربرابر دلار سود می‌برند.

در هفته آغازین زمستان دیوید کوهن، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، گفته بود که اختلاف بین دو نرخ [بازار سیاه و دولتی] فرصت بهره‌برداری از شرایط موجود در ایران را برای سپاه پاسداران و بازرگانان وابسته به سپاه فراهم کرده است.

اتهاماتی که مقام‌های رسمی ایرانی واکنشی به آن نشان ندادند.

در هفته‌های اخیر رابطه تجاری ایران با کشورهای مختلف، بحران زده‌تر از پیش شده است. به دنبال تحریم‌ خرید نفت از ایران و تحریم بانک مرکزی، راه‌های تجارت با اقتصاد دنیا تنگ‌تر و خطرناک‌تر از پیش شده است. 

بانک مرکزی ایران اما امیدوار است درمان التهاب‌های بازار را نه در سیاست خارجی خود که در خیابان فردوسی جستجو کند.