برخی منابع صادر کننده مواد غذایی در اروپا گفتهاند که ایران در پی تحریمهای شدید، برای واردات کالاهای اساسی از جمله گندم، با مشکل روبهرو شده و به دنبال آن است تا برای پرداخت بهای گندمی که وارد میکند نفت و طلا مبادله کند.
رویترز به نقل از تجار و بازارگانان آگاه بینالمللی نوشته است که طی هفته گذشته ایران از بازارهای جهانی، ۲۰۰ هزار تن گندم برای تحویل فوری خریداری کرده است.
بر اساس این گزارش، ایران در دو روز گذشته، ۲۰۰ هزار تن گندم از آلمان و همین میزان نیز گندم از برزیل خریداری کرده اما مشخص نیست پول این محمولهها را چگونه پرداخت کرده است.
دور تازه تحریمهای شدید آمریکا و اتحادیه اروپا که از آغاز سال جاری علیه ایران اعمال شده، این کشور را برای پرداخت قیمت کالاهای اساسی خریداری شده در بازار های جهانی با مشکل روبهرو کرده است؛ تحریمهایی که موجب شده ایران نتواند دلار و یوروی مورد نیاز خود را تامین کند و مجبور است برای پرداخت قیمت کالاهای وارداتی جایگزین دیگری بیابد.
در این دوره ایران برای واردات کالاهای اساسی چون برنج، روغن خوراکی، چای و خوراک دام و طیور با مشکل مواجه بوده است.
یک فروشنده گندم در بازار اروپا به رویترز گفته است که شرکتهای بزرگ چند ملیتی در حال جایگزین کردن ارزهای دیگری هستند و آن دسته که متخصصان مالی دارند، برای مبادله پایاپای از نفت و طلا استفاده میکنند.
با این حال به گفته این تاجر گندم، این مسئله برای شرکتهای کوچک تجاری غلات آسان نیست و تجارت غله با ایران با مشکلات جدی مواجه است.
در همین زمینه، یک تاجر غلات در اروپا به رویترز گفته است که در حال حاضر چند شرکت بزرگ در حال معامله پایاپای با ایران هستند و بهای معامله غلات به وسیله «شمشهای طلا» یا «نفت» پرداخت میشود.
یک تاجر دیگر بینالمللی نیز گفت: معامله غلات به وسیله شمشهای طلا پرداخت میشود و در معاملات پایاپای فروش نفت نیز پیشنهاد شده است.
به گفته تاجران بینالمللی، در حال حاضر چند شرکت بزرگ در حال چنین معاملات پایاپای با ایران هستند، به دلیل اینکه محمولههای غلات بسیار بزرگ هستند، مبادله پایاپای یا پرداخت طلا به جای ارز سریعترین راه ممکن است.
به گفته معاون شرکت کارگیل، از شرکتهای بزرگ چند ملیتی خصوصی، ارسال غلات به ایران هنوز امکانپذیر است زیرا ایران از ارزهای دیگری به غیر از دلار استفاده میکند.
ایران در حال حاضر نفت خود را با ارزهایی چون «ین» ژاپن، «وون» کره جنوبی و «روپیه» هند میفروشد که این مسئله صادر کنندگان را با مشکلاتی روبهرو کرده است.
اتحادیه اروپا دو هفته پیش، در راستای تحریمهای شدیدتر علیه ایران با هدف ایجاد فشار بر این کشور برای متوقف کردن برنامه هستهای بحثانگیزش، علاوه بر تحریم نفت ایران، داراییهای بانک مرکزی را مسدود کرد.
بنابرگزارشها، تحریمهای اتحادیه اروپا علیه منابع مالی و بانکی ایران موجب شده که این کشور در واردات مواد غذایی نیز دچار مشکل شود.
در پی این تحریمها، بانکهای عمده اتحادیه اروپا از هر گونه عملیات بانکی که با تحویل غلات به ایران مرتبط باشد منع شدهاند.
از سوی دیگر ارزش پول ایران تحت تاثیر تحریم غربیها کاهش یافته و مشکلات در زمینه پرداخت ایجاد کرده است.
از حدود یک ماه پیش، دست کم ۱۰ کشتی شامل حدود ۴۰۰ هزار تن غلات، در نزدیکی بندرگاههای ایران ماندهاند؛ دلیل توقف این کشتیها مشکلات دریافت پول از ایران است و به همین دلیل آنها نتوانستهاند بار خود را تخلیه کنند.
در همین حال گزارشهای منتشر شده در روزهای گذشته نشان میدهد که ایران برای خرید اقلام خوراکی مانند برنج و روغن با مشکل روبهرو است و این درحالی است که تولید داخلی ایران در زمینه مواد غذایی و خوراکی پاسخگوی جمعیت ۷۴ میلیونی این کشور نیست.
از سوی دیگر هند نیز در صادرات چای خود به ایران با مشکل پرداخت پول روبهرو شده و به همین دلیل مقدار چای صادراتی به ایران کم شده است.
بر اساس آمارهای دولت هند، این کشور بیش از ۱۵ میلیون کیلوگرم چای به ارزش ۵۰ میلیون دلار به ایران صادر میکرده اما در سال ۲۰۱۱ حجم صادرات چای هند به ایران به ۱۱ میلیون کیلوگرم کاهش یافته است.
مشکل ایران برای پرداخت پول چای به هند در شرایطی است که بنا گزارشها ایران نمیتواند پول برنج خریداری شده از این کشور به ارزش ۱۴۴ میلیون دلار را نیز بپردازد. ایران سالانه ۷۰ درصد از برنج موردنیاز خود را از هند وارد میکند.
غربیها اعلام کردهاند که تحریمها علیه ایران را تشدید میکنند تا این کشور را از ساخت سلاح اتمی بازدارند اما ایران میگوید که ساخت سلاح اتمی در برنامه هستهای این کشور جایی ندارد و ایران در این زمینه اهداف صلحآمیز را دنبال میکند.