در چند هفتهی گذشته یکی از اخبار داغ در ایران تغییرات ارزش ریال نسبت به دلار و سایر ارزهای خارجی بوده است، تغییراتی که با واکنشهای متفاوتی مواجه شد و به عنوان نمونه میتوان به دستگیری مدیر وبسایت «مثقال» که قیمت ارز، طلا و... را به صورت زنده و لحظهای در ایران اعلام میکند اشاره کرد.
اما آنچه که در این میان شاید به آن آنچنان که باید و شاید توجه نشد، تأثیر قیمت دلار بر روی وب فارسی بود. تأثیری که شاید بتوان آن را تأثیری مخرب دانست به گونهای که ممکن است باعث زمینگیر شدن بخش وسیعی از وب فارسی شود.
افزایش قیمت دلار، افزایش هزینههای وبسایتهای فارسیزبان با نگاهی کلی به وب فارسی میتوان صدها وبسایت بزرگ و کوچک را مشاهده کرد که درآمد آنها به ریال است و پرداخت هزینههای مدیریت وبسایتشان به دلار؛ به عنوان مثال میتوان به سرویس وبلاگنویسی بلاگفا اشاره کرد که ماهیانهها چندین هزار دلار برای نگهداری و مدیریت سرورهای خود پرداخت میکند اما درآمدش به ریال است و براساس این درآمد هزینههای سرورهای خود را پرداخت میکند.
حال با تغییر ارزش یکبارهی ارزش ریال نسبت به دلار، اگر این وبسایت ماهانه یک میلیون و صد هزار تومان (۱۰۰۰ دلار- قیمت هر دلار ۱۱۰۰ تومان در نظر گرفته شده است) بابت نگهداری و مدیریت سرورهای خود پرداخت میکرده است، هم اکنون باید و به یکباره دو میلیون تومان (۱۰۰۰ دلار- قیمت هر دلار ۲۰۰۰ تومان در نظر گرفته شده است) پرداخت کند و این یعنی دو برابر شدن هزینهها در عرض چند روز!
و این افزایش هزینهها در حالی -و تنها در عرض چند روز- رخ داده است که درآمد این وبسایت ثابت بوده و هیچ تغییری نکرده است. این بدان معناست که هزینههای بلاگفا به یکباره دو برابر شده است اما درآمد آن هیچ تغییری نکرده است که این یک خطر بزرگ است که میتواند در بلند مدت باعث نابودی و ورشکستگی وبسایتهایی مانند بلاگفا شود.
مثال بالا برای وبسایتی مانند بلاگفا بود، اما این تمام ماجرا نیست و وبسایتهای کوچکی هم که محصولات و خدماتی مانند فروش دامنه، هاست و یا کارتهای هدیه مانند آمازون، آیتیونز و... را ارائه میدهند نیز از این تغییرات مصون نیستند و به عینه میتوان نمونههای زیادی را در وب فارسی دید که به دلیل نوسانات قیمت دلار و افزایش قیمت آن، خدمات خود را قطع کردهاند.
علاوه بر این برخی از وبلاگنویسان وبلاگستان فارسی اعتقاد دارند که نوسانات اخیر قیمت دلار باعث رکورد وبلاگستان فارسی خواهد شد به گونهای که در اولین قدم آرامش روحی وبلاگنویسان را از بین میبرد و در دومین قدم به اقتصاد بسیار ضعیف وبلاگستان فارسی ضربه وارد میکند.
اقتصادی که براساس نمایش آگهی و تعداد کلیکهای خورده شده بر روی آن است؛ به همین دلیل و با افزایش قیمت دلار و کاهش قدرت خرید مردم و کاربران عادی که مخاطبان اصلی وبلاگهای پربازدیدکننده و معروف وبلاگستان فارسی هستند، میزان آگهی داده شده به وبلاگهای فعال در وبلاگستان فارسی کاهش پیدا میکند و این باعث از بین رفتن بخشی از درآمد ناچیز وبلاگنویسان میشود که در نهایت باعث کاهش تولید محتوا در وبلاگستان فارسی خواهد شد.
به همین دلیل میتوان گفت که تغییرات ارزش ریال نسبت به دلار در بلند مدت میتواند تأثیری مخرب بر روی وب فارسی داشته باشد و در نگاهی بدبینانه میتواند بخش بزرگی از وب فارسی را نابود کند؛ مثلاً تصور کنید که سرویس وبلاگنویسی بلاگفا به دلیل این تغییرات، یکباره دچار مشکلات مالی شدید شود و خدمات خود را تعطیل کند؛ اتفاقی که میتواند باعث از بین رفتن بخش بزرگی از وبلاگهای وبلاگستان فارسی شود.
در نهایت میتوان گفت که نوسانات قیمت دلار در ایران تاثیری مستقیم بر روی رونق وب فارسی و وبلاگستان فارسی دارد و این نوسانات تهدیدکنندهی اقتصاد ضعیف وب فارسی است، اقتصادی که بخش بزرگی از آن به دلیل واسطهگری به قیمت دلار و ارزش ریال در مقابل ارزهای خارجی مانند دلار بستگی دارد و با نگاهی کلی به وب فارسی میتوان وبسایتهای رنگارنگی را دید که به دلیل وجود تحریمهای مختلف علیه کاربران ایرانی نقش واسطه را بازی میکنند و اقلامی مانند کارتهای هدیه و یا خرید هاست و دامنه را با میزان سودی برای کاربران ایرانی انجام میدهند.