نخستوزیر ترکیه در سفری دو روزه به ایران، با رهبر و رئیسجمهوری ایران دیدار و پیرامون تحولات منطقه خاورمیانه گفتوگو کرد و مقامهای هر دو کشور بر گسترش روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود تاکید کردند.
رجبطیب اردوغان که روز چهارشنبه نهم فروردین پس از شرکت در نشست بینالمللی امنیت هستهای در کرهجنوبی، وارد تهران شد، مورد استقبال وزیر خارجه ایران قرار گرفت و سپس در نشستی خبری با معاوناول رئیسجمهوری حضور یافت.
نخستوزیر ترکیه روز پنجشنبه، دهم فروردین برای دیدار با آیتالله علی خامنهای به مشهد رفت و رهبر جمهوری اسلامی طی آن، گفت که ایران از اصلاحات در سوریه حمایت میکند، اما قویا با هرگونه طرح پیشنهادی آمریکا در رابطه با مسائل سوریه مخالف است.
او با اشاره به اینکه «آمریکاییها هیچ ملتی را به عنوان ملت مستقل قبول ندارند»، افزوده آنها با همه کشورها اینگونه رفتار میکنند و بنابراین همواره باید در تصمیمگیریها مصالح کشورهای اسلامی در نظر گرفته شود.
رهبر جمهوری اسلامی، تحولات منطقه را «به نفع اسلام و مسلمانان» ارزیابی کرده و گفته است ایران از سوریه به دلیل اینکه «خط مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی» است، دفاع میکند و با هر گونه دخالت نیروهای خارجی به شدت مخالف است.
آقای اردوغان نیز از عزم جدی ترکیه برای گسترش روابط با ایران بهویژه در بخش انرژی خبر داده و با اشاره به شرایط کنونی خاورمیانه افزوده است که «منطقه با شرایط بسیار سختی مواجه است که امیدواریم بتوانیم این دوران را سپری کنیم.»
او همچنین دهم فروردین با محمود احمدینژاد دیدار کرد که رئیس دولت دهم از «مواضع روشن و صریح ترکیه» درباره برنامه هستهای ایران تقدیر و تاکید کرد دو کشور به عنوان کشورهایی مستقل، دشمنان مشترکی دارند.
به گفته رئیسجمهوری ایران، «مستکبران هرگز نمیخواهند کشورهایی مانند ایران و ترکیه پیشرفت کنند و در صحنههای جهانی قدرتمند باشند و ما باید در برابر توطئههای آنها هوشیار باشیم.»
به گزارش خبرگزاریهای ایران از این نشست که پشت درهای بسته صورت گرفت، آقای اردوغان خواستار گسترش همکاریهای دوجانبه و بینالمللی دو کشور شده و تاکید کرده در آینده نیز به طور جدی از مواضع هستهای ایران حمایت میکند.
نخستوزیر ترکیه پیش از این در شهریور ماه به روزنامه حریت، چاپ این کشور گفته بود: نمیتوان گفت که با ایران تنش داشتهایم اما به آنها (ایرانیان) هشدار دادهایم که با تشویق شما دولت بشار اسد وقیحتر میشود.
سوریه از یک سال پیش تاکنون با اعتراضهای مردمی علیه حکومت بشار اسد روبهرو بوده و به گفته نهادهای حقوق بشر سازمان ملل، نیروهای امنیتی و نظامی این کشور، تاکنون بیش از هفت هزار غیرنظامی را کشتهاند.
ایران حامی اصلی حکومت اسد در منطقه از زمان آغاز اعتراضها همواره از حکوت او، متحد دیرین خود در منطقه حمایت کرده در حالی که آمریکا و مخالفان حکومت سوریه آن را به دست داشتن در سرکوبها از جمله با ارسال سلاح، متهم کردهاند.
آقای اردوغان همچنین با رئیس مجلس ایران نیز دیدار کرده و علی لاریجانی، به موضوع استقرار سامانه دفاع موشکی ناتو در خاک ترکیه اشاره و ابراز اطمینان کرده است که «با رایزنیها و مشورتهای نزدیک دو کشور این موضوع حل شود.»
اردوغان: حامل پیامی از اوباما برای ایران نبودم
سفر نخستوزیر ترکیه و هیئت دیپلماتیک او به ایران در حالی صورت گرفت که دو هفته آینده، به گفته وزیر خارجه ایران به مذاکرات هستهای بین ایران و گروه مذاکرهکننده ۱+۵ با میزبانی ترکیه در استانبول برگزار خواهد شد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا نوشته است که رجبطیب اردوغان، در بازگشت به ترکیه، دیدار و گفتوگو با مقامهای ارشد ایرانی را «بسیار مهم و مفید» ارزیابی کرده است.
او به دیدار خود با رئیسجمهوری آمریکا در کرهجنوبی اشاره کرده و افزوده است که سخنان رهبر ایران «مبنی بر حرام بودن سلاحهای کشتار جمعی» را برای او تکرار کرده و گفته است به هیچ عنوان نمیتوان ادعا کرد که ایران قصد ساخت سلاح هستهای را دارد.
آقای اردوغان همچنین تصریح کرده که باراک اوباما در سئول، خواستار ارسال پیامی به مقامهای ایرانی نشده است و این در حالی است که او در نشست خبری چهارشنبه با معاون اول رئیسجمهوری ایران، سوال مشابه خبرنگاران را در این زمینه بیپاسخ گذاشته بود.
او همچنین گفته است که ناظران سازمان بینالمللی انرژی اتمی بارها به ایران سفر و از تاسیسات هستهای آن بازدید کردهاند و شاید در برخی موارد اعتراضهایی داشتهاند اما تاکنون عنوان نکردهاند که در ایران سلاح هستهای وجود است.
ترکیه از خریداران عمده نفت و گاز ایران است و حدود ۳۰ درصد از نفت خود را از این کشور خریداری میکند و به تازگی نیز قرارداد خرید نفت ایران را برای سال ۲۰۱۲ تمدید کرده است و از طرف دیگر روابط گستردهای نیز با آمریکا دارد.
این کشور عضو پیمان ناتو که آمریکا در آن پایگاه نظامی دارد، در شهریور پس از تصمیم اعضای پیمان آتلانتیک شمالی مبنی بر نصب سپر موشکی، موافقت خود را با نصب این سامانه در خاک این کشور اعلام کرد که با واکنش منفی ایران روبهرو شد.
در ماههای گذشته با گمانهزنی درباره حمله اسرائیل و امریکا به ایران برای توقف برنامه هستهای این کشور، وزیر امور خارجه ترکیه، گفته بود «ترکیه هرگز حمله نظامی علیه ایران را تائید نخواهد کرد.»
ترکیه پیشتر اعلام کرده بود که مجبور به مشارکت در تحریمهای یکجانبه کشورها علیه ایران نیست و تنها به تحریمهای سازمان ملل متحد علیه این کشور، پایبند و متعهد است.
این کشور به قطعنامه ۱۹۲۹ شورایامنیت علیه ایران رای منفی داد و عبدالله گل، رئیسجمهوری ترکیه گفته بود ترکیه به تحریمهای الزامی علیه ایران پایبند است.