رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در مصاحبه با یک فصلنامه که به تازگی در سایت‌های خبری منعکس شده، آمریکا را «ابرقدرت» دنیا نامیده و این سوال را مطرح کرده که چرا ایران نباید با آمریکا مذاکره کند.
اکبر هاشمی که در واپسین روزهای سال گذشته، بار دیگر از سوی رهبر جمهوری اسلامی به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد، در مصاحبه با فصلنامه «مطالعات بین‌المللی» به نظرات خود درباره عملکرد دو دولتش در عرصه‌های سیاست خارجی و داخلی پرداخت که برخی از نظراتش خبرساز شده است.
آقای هاشمی درباره رابطه با آمریکا گفته که از آیت‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی خواسته که «تابوی» مذاکره با آمریکا را بشکند.
او می‌گوید در سال‌های آخر حیات آیت‌الله خمینی نامه‌ای به او نوشته، تایپ هم نکرده، چون نمی‌خواست کسی بخواند و خودش آن را به او داده بود.
به گفته رئیس مجمع تشخیص، او در آن نامه هفت موضوع را مطرح کرد و خطاب به آقای خمینی نوشت: شما بهتر است در زمان حیات‌تان، اینها را حل کنید، در غیر این صورت ممکن است، اینها به صورت معضلی سد راه آینده کشور شود. گردنه‌هایی است که اگر شما ما را عبور ندهید، بعد از شما عبور کردن مشکل خواهد بود. یکی از این مسایل رابطه با آمریکا بود.
او در این نامه نوشته است: بالاخره سبکی که الان داریم که با آمریکا نه حرف بزنیم و نه رابطه داشته باشیم، قابل تداوم نیست. آمریکا قدرت برتر دنیا است. مگر اروپا با آمریکا، چین با آمریکا و روسیه با آمریکا چه تفاوتی از دید ما دارند؟ اگر با آن‌ها مذاکره داریم، چرا با آمریکا مذاکره نکنیم؟
اما آقای هاشمی چیزی درباره سرنوشت آن نامه و نظر آیت‌الله خمینی درباره پیشنهادش نمی‌گوید.
اکبر هاشمی رفسنجانی در توجیه پیشنهاد خود می‌گوید: معنای مذاکره هم این نیست که تسلیم آن‌ها شویم. مذاکره می‌کنیم اگر مواضع ما را پذیرفتند و یا ما مواضع آن‌ها را پذیرفتیم، تمام است.
او در این گفت‌وگو در توضیح عقاید خود می‌گوید که «اسلام دستور نداده با کسانی که مخالف عقیده ما هستند، قطع رابطه شود یا صحبت نکنیم.»
رئیس‌جمهوری پیشین ایران در مورد تحریم نفت ایران نیز گفته است: اگر عربستان با ما روابط خوبی داشت، مگر غربی‌ها می‌توانستند ما را تحریم کنند؟ فقط عربستان می‌تواند جای ایران پر کند. عربستان لازم نیست هیچ کاری انجام بدهد، اگر نفت را به اندازه سهمیه اوپک تولید کند، هیچ کس نمی‌تواند به ما تعرض کند.
او ابراز امیدواری کرده که هنوز هم ایجاد رابطه خوب مقدور است اما در عین حال یادآور شده «ولی انسان‌هایی اینجا هستند که می‌بینید نمی‌خواهند... در روابط بین‌الملل و سیاست خارجی یک کلمه نسنجیده بگویند، خیلی زود بازتاب دارد، برخی اظهارات تند از دو طرف قابل تحمل نیست و باید اصلاح شود...»
اکبر هاشمی رفسنجانی همواره یکی از منتقدان دولت محمود احمدی‌نژاد به‌ویژه سیاسی خارجی او بوده و در این مدت چندین بار از سیاست خارجی او انتقاد کرده است.
او در بخش دیگری از این مصاحبه می‌گوید: «با تعامل می‌شود بسیاری از مشکلات را حل کرد. در مصوبات مجمع تشخیص مصلحت هم داریم که باید با دنیا تعامل داشته باشیم و رهبری هم اینها را ابلاغ کرده‌اند و کاملاً عملی است.»
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین مسئله میکونوس را به «آدم‌های خودسر» نسبت داده است.
ترور میکونوس که در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در یکی از رستوران‌های آلمان روی داد، تاثیر زیادی بر روابط بین ایران و کشورهای اروپایی گذاشت. در این ترور تعدادی از سران اپوزیسیون کرد در رستورانی به همین نام به قتل رسیدند.
در واکنش به سخنان آقای هاشمی در مصاحبه با فصلنامه «مطالعات بین‌المللی»، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به خبرگزاری مهر گفت: آمریکا همواره در مقابل ما ایستاده، توطئه کرده و حقوق ملت ما را نادیده گرفته است قطعا در چنین شرایطی صحبت از برقراری رابطه و مذاکره معنا ندارد.
به گفته حسین ابراهیمی، ایران اکنون در بهترین موقعیت قرار دارد و آمریکاست که به ایران نیازمند است زیرا منافعش در منطقه است و ایران کلید منافع آمریکا محسوب می‌شود.
در عین حال در دولت آقای رفسنجانی نیز مساله مذاکره با آمریکا پیگیری شد، تا جایی که عطاء‌الله مهاجرانی، معاون پارلمانی دولت آقای هاشمی با انتشار مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات، خواستار «مذاکره مستقیم با آمریکا» شد، اما با مخالفت آیت‌الله علی خامنه‌ای، این بحث مسکوت ماند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام که از دوره ریاست‌جمهوری‌اش، به نام «سازندگی» یاد می‌کند، در این مصاحبه، مواضعش را درباره دیگر مسایل سیاست خارجی از جمله رابطه با عربستان، مصر و کشورهای آسیای میانه بیان کرده است.
اما یکی دیگر از نظرات قابل بحث او جایی است که می‌گوید: اصلاً هیچ موردی تا به حال مخصوصاً آن دوره‌ای که رئیس جمهوری بودم، موافق با زندانی سیاسی کردن هیچ کس نبودم. ما زندان را می‌شناختیم که چیست.
این در حالی است که در سال ۱۳۶۹ یعنی یک سال پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری آقای هاشمی، عزت‌الله سحابی همراه با بیش از ۲۰ فعال ملی مذهبی دیگر به دلیل نوشتن نامه اعتراضی به رئیس‌جمهوری درباره وضعیت بد اقتصادی کشور، زندانی و شکنجه شدند.
مصاحبه سایت احمد توکلی با سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا
اما در یک در اتفاق غیرمنتظره، سایت خبری الف، نزدیک به احمد توکلی، نماینده اصولگرای مجلس، از بازدیدکنندگان خود خواسته که سوالات‌شان را تا تاریخ ۱۷ فروردین به این سایت بفرستند تا در مصاحبه با آلن آیر، .سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا پرسیده شود.
این سایت در توصیف آقای آیر آورده که او حدود یکسال پیش به عنوان اولین سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا منصوب شده است و وظیفه دارد مواضع و سیاست‌های دولت آمریکا را تشریح و به سوالات مردم ایران پاسخ دهد.
این در شرایطی است که پیش از این، هرگونه ارتباط با مقامات آمریکایی از سوی منتقدین دولت با اتهاماتی نظیر «جاسوسی» تعبیر می‌شد.
پیش از این، ۱۸ اسفندماه سال گذشته آیت‌الله علی خامنه‌ای در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری از سخنان باراک اوباما استقبال کرد و گفت که اظهارات رئیس‌جمهوری آمریکا «مبنی بر این‌که او به جنگ با ایران فکر نمی‌کند، سخن خوبی است و نشان‌دهنده خروج از توهم است.»
او البته بهمن ماه سال گذشته، آمریکا را رژیمی خوانده بود که «در چشم مردم خود ساقط شده است».
