واکنش‌ها در ایران و کشورهای غربی درباره شعر اخیر گونتر گراس، برنده جایزه نوبل ادبیات درباره اسرائیل و ایران ادامه دارد.
در ایران، رسانه‌های نزدیک به حاکمیت، به‌طور گسترده‌ای به پوشش خبری این شعر آقای گراس و واکنش غربی‌ها پرداختند.
در تازه‌ترین آنها، حوزه هنری روز یکشنبه، ۲۰ فروردین ماه در بیانیه‌ای از حرکت این نویسنده که در سال ۱۹۹۹ برنده جایزه نوبل ادبیات شد، حمایت کرد.
در این بیانیه با اشاره به انتقاد گونتر گراس از سیاست‌های «جنگ‌طلبانه» اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی ایران آمده: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، این حرکت متهورانه و جسورانه را که از درک عمیق این نویسنده آلمانی نشات می‌گیرد، می‌ستاید.
حوزه هنری همچنین ابراز امیدواری کرده که دیگر نویسندگان و هنرمندان بزرگ جهان نیز «با درک شرایط سیاسی موجود جهان و با موضع‌گیری‌های عالمانه و دقیق خود معامله‌های سیاسی ناعادلانه و نابخردانه جهان امروز را بر هم بزنند و با ارائه آثاری این‌چنینی تحلیلی منطقی و خردمندانه در اختیار افکار عمومی جهان قرار دهند.»
جواد شمقدری، رئیس سازمان امور سینمایی نیز روز گذشته در نامه‌ای به گونتر گراس با تجلیل از اقدام او نوشت: با شگفتی اما نه غیرقابل انتظار، جاری شدن مسئولیت انسانی و تاریخی‌تان را از قالب واژگان وادبیاتی که به زیبایی هشدارمی‌دهد، خواندم.
او تاکید کرده که بی‌تردید بیان این «حقایق» می‌تواند وجدان‌های به زعم او «خفته و سکوت‌زده غربی» را بیدار کند.
در عرصه بین‌الملل واکنش‌ها به شعر «آنچه باید گفت» بیشتر با انتقاد همراه بوده، تا جایی که خود آقای گراس پذیرفته که اگر می‌خواست دوباره این شعر را بنویسد، از فرم دیگری استفاده خواهد کرد.
او دیروز در مصاحبه با نشریه‌ی آلمانی زوددویچه تسایتونگ گفت که در صورت سرایش دوباره شعر اخیرش، در آن از کلمه «اسرائیل» استفاده نمی‌کرد، چرا که به اعتقاد او، انتقادهایش متوجه دولت فعلی اسرائیل است.
او تاکید کرد سیاستی را نقد می‌کند که با نقض قطعنامه‌های شورای امنیت، به شهرک‌سازی ادامه می‌دهد.
آقای گراس ادامه داد: من سیاستی را مورد انتقاد قرار می‌دهم که باعث افزایش بیش از پیش دشمنان اسرائیل می‌شود و این کشور را هر چه بیشتر منزوی می‌کند.
این شاعر و نویسنده آلمانی ۸۴ ساله که از او با عنوان یک فعال چپگرا نام برده می‌شود، در شعری با عنوان «آنچه باید گفت» که چهارم آوریل (۱۶ فروردین) در روزنامه آلمانی زوددویچه تسایتونگ و روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا چاپ شد، نوشت که اسرائیل برنامه هسته‌ای ایران را تهدید می‌داند و با «نخستین حمله به ایران» می‌تواند این کشور را نابود کند.
آقای گراس خود را بابت سکوت دربرابر تهدید اسرائیل علیه ایران سرزنش کرده و نوشته است: چرا اکنون در سن سالخوردگی می‌بینم و با آخرین جوهر قلم خود می‌نویسم؟ اسرائیل به عنوان یک قدرت هسته‌ای صلح جهانی متزلزل را به خطر می‌اندازد.
او در پاسخ به این پرسش خود ادامه داده است: جنایات غیرقابل مقایسه آلمان نازی علیه یهودیان و ترس از اتهام ضدیهودی موجب شده از انتقاد علنی از اسرائیل خودداری کنم.
این شاعر منتقد گفته است: به سکوت خود اعتراف می‌کنم، اما بیش از این سکوت نخواهم کرد. زیرا از دورویی غرب خسته شده‌ام.
اما در آلمان نیز بعضی از نویسندگان و مقامات سیاسی از شعر گونتر گراس انتقاد کرده‌اند. رولف هوخ‌هوت، نویسنده آلمانی، دیروز به شدت از آقای گراس انتقاد کرد و گفت با این شعر، از آلمانی بودن خود شرمسار است.
دانیل جونه گلدهاگن، جامعه‌شناس و تاریخ‌شناس آمریکایی نیز این ادعا را که «اسرائیل قصد نابودی پیشگیرانه ملت ایران را دارد»، «مسخره، یا برخاسته از تخیلات یهودستیزانه یا اختراعی مضحک و تمسخرآمیز» خوانده است.
در مقابل رئیس آکادمی هنر در آلمان، با دفاع از گونتر گراس گفت: «آدم باید این امکان را داشته باشد که به صراحت حرفش را بزند، بدون آن‌که به او انگ دشمنی با اسرائیل چسبانده شود.»
از جمع سیاستمداران نیز ولفگانگ گرکه، از حزب چپ «دای لینکه» آلمان به‌طور علنی از گونتر گراس دفاع کرده و گفته است که او «شجاعت بیان حرفی را داشته که مسکوت مانده بود.»
از سوی دیگر، یورگ اووه هاهن، از حزب دمکرات آزاد آلمان به نشریه بیلد گفته که گراس با نظریات خود، آبروی آلمان را در سراسر جهان بر باد داده است.
گوئیدو وستروله، وزیر امور خارجه آلمان، نیز با انتشار بیانیه‌ای بدون اشاره به نام گونتر گراس، نسبت به برنامه هسته‌ای هشدار داده و گفته است: دستیابی ایران یه سلاح اتمی نه تنها تهدیدی علیه اسرائیل و کل منطقه است بلکه خطری برای ساختار نظم جهانی است.
آلمان عضو گروه ۵+۱، طرف مذاکره با برنامه هسته‌ای ایران است که هم گام با آمریکا و متحدان غربی آن نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تردید دارد و موافق تشدید تحریم‌ها علیه این کشور است. ایران اهداف برنامه هسته‌ای خود را صلح‌آمیز اعلام کرده است.
ایران همواره وجود سلاح اتمی در برنامه هسته‌ای این کشور را رد کرده و محمود احمدی نژاد، رئیس‌جمهوری این کشور، نسل کشی یهودیان (هولوکاست) را افسانه خوانده و حق وجود اسرائیل را زیرسوال برده است.
