آمریکا و اتحادیه اروپا در مذاکرات اتمی گروه ۱+۵ با ایران، قاطعانه خواستار برچیدن تاسیسات اتمی زیرزمینی «فردو» در قم، توقف غنی‌سازی اورانیوم و خروج تمام اورانیوم غنی‌شده از ایران خواهند شد.
روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز دروز شنبه، ۱۹ فروردین در گزارش خود به نقل از منابع دیپلماتیک افزود که غرب در خواسته‌های خود بر حق ایران در داشتن برنامه اتمی صلح‌آمیز و بهره برداری از آن در زمینه انرژی و پزشکی تاکید خواهد کرد.
این مذاکرات اتمی به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا، «آخرین شانس» ایران برای حل‌وفصل مسئله اتمی است، قرار است ۲۵ فروردین برگزار شد و بر اساس خبری که به تازگی توسط پرس تی‌وی منتشر شده، مکان مذاکرات استانبول است.
طی روزهای گذشته، ایران از ترکیه به دلیل برگزاری نشستی درباره سوریه، این کشور را تابع سیاست‌های اسرائیل و آمریکا خواند و برخی مقام‌های ایران خواستار تغییر مکان احتمالی مذاکرات شدند که واکنش شدید ترکیه را نیز در پی داشت.
به نوشته نیویورک‌تایمز، یکی از خواسته‌های ایالات متحده برای ادامه گفت‌وگو و حل مسئله اتمی، برچیدن تاسیسات غنی‌سازی در دل کوه‌های قم در منطقه فردو طی یک ضرب‌الاجل خواهد بود.
سایت فردو پس از سایت نطنز، دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران است که ساخت زیرزمینی آن اواخر تابستان ۱۳۸۸ افشا شد و با ایجاد موجی از نگرانی در غرب، در مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی وقفه ایجاد کرد.
آمریکا پس از تائید غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات زیرزمینی فردو توسط آژانس اعلام کرد که تصمیم دولت ایران برای شروع غنی‌سازی اورانیوم در سایت فردو را «مغایر با تعهدات بین‌المللی این کشور می‌داند و آن را محکوم می‌کند.»
خواسته دیگر غرب در مذاکرات اتمی به نقل از منابع دیپلماتیک، توقف همه فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم و خروج اورانیوم‌های غنی‌شده از ایران است تا جامعه جهانی مطمئن شود این کشور در پی استفاده نظامی از آن نیست.
این روزنامه نوشت که به گفته کار‌شناسان آمریکایی، مقام‌های ایران به خصومت خود با غرب ادامه میدهند و پذیرش برچیدن تاسیسات اتمی فردو توسط آن‌ها به راحتی صورت نخواهد گرفت.
نیویورک‌تایمز افزوده است که به اعتقاد برخی دیگر از کار‌شناسان، تهدید ایران برای پذیرش خواسته‌های غرب، نتیجه‌ای معکوس خواهد داشت و این فشار موجب شدت واکنش ایران و عدم پذیرش شروط غرب خواهد شد.
پیش‌تر رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که تهدید به جنگ به ضرر آمریکا است و این کشور متحدانش بدانند که ایران نیز در برابر تهدید و تحریم‌ها، تهدیدهایی دارد و هر وقت لازم باشد، اعمال می‌کند.
او همچنین تحریم‌ها را به نفع ایران دانسته که منجر به پیشرفت این کشور شده و افزوده بود غرب «با وجود اینکه قصد داشتند ایران در بسیاری مسائل از جمله برنامه‌های هسته‌ای به عقب‌نشینی وادار کنند، اما «ما عقب‌نشینی نخواهیم کرد.»
اما بر اساس گمانه‌زنی مقام‌های غربی افزایش تهدید به حمله نظامی توسط اسرائیل، افزایش تحریم‌ها و فشار اقتصادی و انزوای ایران در ماه‌های گذشته منجر خواهد شد که جمهوری اسلامی این بار پای میز مذاکرات از خود نرمش نشان دهد.
یکی از دیپلمات‌های آمریکایی که نام‌اش فاش نشده، در این زمینه گفته است هر چند از واکنش جمهوری سلامی بی‌خبریم، امام ممکن است مذاکرات به دور بعدی کشیده و در تابستان برگزار شود.
هفته گذشته روزنامه واشنگتن پست نوشت باراک اوباما از طریق ترکیه به ایران پیام داده که واشنگتن برنامه اتمی غیر نظامی ایران را می‌پذیرد مشروط بر آنکه رهبر ایران نسبت به «ادعای اخیر خود درمورد حرام بودن سلاح هسته‌ای» به‌طور جدی متعهد باشد.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران گفته است که جمهوری اسلامی «از لحاظ فکری، نظری و فقهی داشتن سلاح هسته‌ای را گناه بزرگ می‌داند و اعتقاد دارد نگهداری چنین سلاحی نیز بیهوده، پرضرر و پرخطر است.»
