پس از ممنوعیت حضور نشر «چشمه» و چند ناشر فعال در حوزه شعر، سه ناشر باسابقه دیگر نیز از حضور در نمایشگاه کتاب منع شدند.
در حالی که پیش از این وزارت ارشاد اعلام کرده بود به‌جز نشر «چشمه»، هیچ محدودیتی برای حضور ناشران در نمایشگاه کتاب وجود ندارد، روز دوشنبه، ۱۱ اردیبهشت خبر رسید که نشر «امید فردا»، انتشارات «کویر» و انتشارات «تیمورزاده» که هر سه از ناشران باسابقه هستند، از حضور در نمایشگاه منع شده‌اند.
مدیر انتشارات «امیدفردا» که در سال ۱۳۸۲ به خاطر انتشار کتاب «در مهمانی حاجی‌آقا» بازجویی شده بود، خبر داده که به او گفته‌اند نمی‌تواند در نمایشگاه کتاب تهران شرکت کند.
کتاب «در مهمانی حاجی آقا»، خاطران حبیب‌الله داوران و فرهاد بهبهانی بود که در سال ۸۲ منتشر شد، اما در چاپ دوم توقیف شد. در این کتاب دو زندانی سیاسی ملی مذهبی بخشی از اتفاقات دوران بازجویی‌شان را شرح دادند.
هر دو نویسنده این کتاب به اتهام نشر اکاذیب تحت تعقیب قرار گرفتند. بررس و سربررس کتاب و همچنین مجید صیادی، مدیرکل مراکز فرهنگی وزارت ارشاد به اتهام معاونت در توهین، افترا و نشر اکاذیب تحت تعقیب قرار گرفتند.
انتشارات «امیدفردا» یکبار دیگر و در زمستان سال ۸۸ خبرساز شد. در این سال وزارت ارشاد از چاپ کتاب ده جلدی «۲۵ سال در ایران چه گذشت» به قلم داوود علی بابایی به این دلیل که عکس میرحسین موسوی بر جلد آن بود، جلوگیری کرد.
نویسنده و ناشر این کتاب نیز ضمن اعتراض به این تصمیم، عکس کلیه مسئولان جمهوری اسلامی را از روی جلد حذف کردند.
انتشارات «کویر» نیز با ۲۳ سال سابقه از شرکت در بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران منع شده است. این انتشارات آثار دکتر علی شریعتی و کتاب‌هایی در حوزه تاریخ، اندیشه و فلسفه منتشر می‌کند.
از سوی دیگر انتشارات «تیمورزاده» نیز که با محرومیت از حضور در نمایشگاه کتاب مواجه شده در بیانیه شدیداللحنی با عنوان «واتیكان در قلب وزارت ارشاد یا معاونت فرهنگی» عملکرد فرهنگی دولت محمود احمدی‌نژاد را به باد انتقاد گرفته است.
دکتر فرهاد تیمورزاده، مدیرمسوول این انتشارات نوشته است: متاسفانه آن‌چه از قریب به دو سال پیش در معاونت فرهنگی شاهد آن بوده‌ایم، عدم برنامه‌ریزی برای بهبود كیفی وضعیت كتاب و افزایش نرخ مطالعه در كشور، اعمال سلیقه‌های شخصی در موارد مختلف، برخوردهای پاسبانی با ناشران و اهل قلم و قدرت‌محوری بوده است.
به زعم او، سیستم حاكم بر «واتیكانِ معاونت فرهنگی» عدم پای‌بندی به قواعد، ضوابط، آیین‌نامه‌ها و اعمال فشارهای سلیقه‌ای بر اصحاب نشر بوده است.
او در بخش دیگری از نامه‌اش با اشاره به این‌که معاونت فرهنگی«جلوگیری از تكرار تخلفات» را دلیل محرومیت نشر «چشمه» از حضور در نمایشگاه کتاب عنوان کرده، آورده: «جلوگیری از تكرار تخلفات»! این هم از واژگان جدیدی است كه در این دوره مرسوم شده. آیا قانون اساسی اجازه «قصاص پیش از جنایت» را به كسی می‌دهد؟ و حتی چگونه ممكن است عضوی از قوه مجریه، صلاحیت وضع قانون، تأیید آن به‌جای شورای نگهبان و سپس اجرای آن را داشته باشد؟
از سوی دیگر، خشایار دیهیمی، نویسنده و مترجم در یادداشتی که امروز در روزنامه شرق منتشر شد، از لغو پروانه نشر «کوچک» متعلق به همسرش خبر داد.
او نوشته که «واحد صدور و تمدید پروانه نشر» درحالی پروانه نشر کوچک را لغو کرده که دلیل آن را درخواست حراست وزارت ارشاد عنوان کرده است.
آقای دیهیمی گفته که پیگیری‌هایش برای رسیدن به دلیل این اقدام باعث شده تا تهدید شود که اگر پافشاری كند با عواقب بدتری مواجه خواهد شد.
همچنین دیروز اعلام شد که چند ناشر فعال در حوزه شعر نیز از حضور در نمایشگاه کتاب محروم شده‌اند. انتشارات «بوتیمار» که در مشهد فعالیت می‌کند، به بهانه «کمبود جا» از حضور در نمایشگاه کتاب منع شده است.
انتشارات «آهنگ دیگر» نیز که در چند سال اخیر در زمینه انتشار آثار شعر به‌طور جدی فعال بوده، و امسال نیز با ۶۰ عنوان کتاب خواستار حضور در نمایشگاه بوده، از شرکت در نمایشگاه کتاب محروم شده است.
دایره ممنوعیت‌ها حتی به ناشران نیمه‌دولتی هم رسیده است. انتشارات «دفتر شعر جوان» نیز امسال از حضور در نمایشگاه محروم شده است. این انتشارات درحالی از حضور در نمایشگاه «محروم شده» که سال گذشته اهدای جایزه دفتر شعر جوان به یک شاعر مستقل، اعتراض رسانه‌های اصولگرا را به دنبال داشت.
این محرومیت‌‌ها در حالی اعمال شده که جمعه گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنرانی پیش از خطبه‌های نمازجمعه تهران آن‌چه را خط قرمزهای حضور در نمایشگاه کتاب می‌دانست، تشریح کرد.
میزان سانسور کتاب در دولت‌های نهم تا جایی پیش رفت که حتی محمود احمدی‌نژاد در مناظره معروف تلویزیونی‌اش با میرحسین موسوی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ این تنها نکته‌ای بود که او به عنوان ضعف در دولتش پذیرفت و گفت در این زمینه تجدیدنظر می‌کند.
۲۹ تیرماه سال گذشته نیز رهبر جمهوری اسلامی خواستار جلوگیری از ورود کتاب‌های به زعم او «مضر» به جامعه شد. او گفت که نمی‌توان بازار کتاب را آزاد گذاشت تا کتاب‌های «مضر» وارد جامعه شوند.
