وزارت امور خارجه ایران کاردار سفارت افغانستان در تهران را احضار و دلیل آن را «نگرانی ایران از تبعات پیمان امنیتی کابل و واشنگتن» اعلام کرده است. همزمان تاجران افغان از تأثیر این پیمان بر روابط تجاری با ایران سخن گفتهاند.
براساس گزارش ایرنا محسن پاکآئین، رئیس ستاد افغانستان در وزارت امور خارجه ایران، در دیدار با شاه مردان قل، کاردار سفارت افغانستان در تهران، این نگرانی را مطرح کرده است.
طبق این گزارش آقای پاکآئین در این دیدار آنچه را که «ادامه فضاسازی برخی رسانهها علیه جمهوری اسلامی ایران» توصیف کرده «در مسیر اهداف كشورهایی كه قصد اخلال در روابط دوستانه و برادرانه تهران و كابل دارند» دانسته است.
آقای پاکآئین گفته است: مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها نگرانی خود را نسبت به تهدیدات امنیتی آمریكا در منطقه و بهخصوص ابقای پایگاههای نظامی در افغانستان به مقامات این كشور اعلام کردهاند.
كاردار سفارت افغانستان در تهران به این دیپلمات ایرانی گفته است که مراتب نگرانی جمهوری اسلامی ایران را به دولت افغانستان ابلاغ خواهد كرد.
براساس گزارش خاما پرس، روزنامه آنلاین افغان، یک روز پیش وزارت امور خارجه افغانستان با انتشار بیانیهای اعلام کرد که محمدکاظم نعیمی، دبیر اول سفارت تهران در کابل را احضار کرده تا درمورد اظهارات سفیر ایران درمورد توافقنامه استراتژیک واشنگتن و کابل توضیح دهد.
به گفته مقامهای وزارت امور خارجه افغانستان چون آقای ظهرهوند به این وزارتخانه نرفت، دبیر اول سفارت ایران در کابل به جای او احضار شد.
آقای ظهرهوند بهتازگی در دیدار با فاضل هادی مسلمیار، رئیس مجلس سنای افغانستان، از او خواسته بود که از تصویب توافقنامه میان افغانستان و آمریکا جلوگیری کند.
به دنبال امضای توافقنامه همکاری استراتژیک میان حامد کرزای، رئیسجمهور افغانستان و باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا در کابل، ایران به این توافقنامه واکنش نشان داد.
براساس این توافقنامه همکاری که تا سال ۲۰۱۴ اعتبار دارد چارچوب همکاری بلندمدت میان آمریکا و افغانستان تعیین شده است. این توافقنامه همکاری هنوز در پارلمانهای دو کشور تصویب نشده است.
براساس گزارش رسانههای محلی افغانستان آقای ظهرهوند، سفیر جدید ایران در کابل، در دیدار با رئیس مجلس سنای افغانستان او را تهدید کرده بود که اگر این توافق نامه تصویب شود، ایران پناهجویان افغان را اخراج خواهد کرد.
درپی اظهارات آقای ظهرهوند نمایندگان پارلمان افغانستان از وزارت امور خارجه این کشور خواستند که سفیر ایران در کابل را احضار و در این مورد از او توضیح بخواهد.
دولت افغانستان تاکید کرده که این توافقنامه همکاری استراتژیک با آمریکا تاثیر منفی بر کشورهای منطقه نخواهد داشت اما ایران از حضور نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
تنش دیپلماتیک درمیان روابط اقتصادی
تنش دیپلماتیک میان ایران و افغانستان در شرایطی گزارش شده که روابط تجاری دو کشور وارد مرحله جدیدی شده و تاجران افغان برای نخستین بار به بندر تجاری چابهار در جنوب ایران دسترسی پیدا کردهاند.
براساس توافقنامهای که هفته گذشته میان انوارالحق احدی، وزیر تجارت افغانستان و شهباز یزدانی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در کابل امضا شد، ایران ۵۰ هکتار زمین را در چابهار به مدت ۵۰ سال به تاجران افغان اجاره میدهد.
درپی این توافقنامه تاجران افغان اعلام کردند که دیپلماتهای آمریکا از آنها خواستهاند که روابط بازرگانی و وابستگی به ایران را کاهش دهند.
این در شرایطی است که در ماه مارس وزیر تجارت افغانستان به خبرنگاران در واشنگتن گفت که حدود ۵۰ درصد از نفت موردنیاز این کشور از ایران وارد میشود.
افزایش صادرات فرآوردههای نفتی ایران به افغانستان تا یک میلیون تن، یکی دیگر از توافقهای میان دو کشور است.
این در شرایطی است که گاه روابط اقتصادی دو کشور دچار مشکل شده برای نمونه دی ماه سال ۸۹، ایران سه هزار تانکر حامل سوخت به افغانستان شامل بنزین، گازوئیل و نفت را در مرز بین دو کشور متوقف کرد.
ایران گفته بود که نگران است سوخت انتقالی به دست نیروهای ناتو که در افغانستان مستقر هستند، برسد؛ ناتو بارها اعلام کرده که تدارکات مورد نیاز خود را از طریق محمولههایی که ایران به افغانستان میفرستد، تامین نمیکند.
تاجران افغان با اشاره به توافقنامه استراتژیک واشنگتن و کابل گفتهاند: این مشارکت استراتژیک برای ثبات افغانستان لازم است اما شاید برای روابط خارجی جای نگرانی داشته باشد زیرا کشورهای همسایه از آن ناراحت هستند.