یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته است که مذاکرات او با سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد اتمی ایران، در تهران «تاثیر مثبتی» بر مذاکرات اتمی این کشور با گروه ۵+۱ خواهد داشت.
براساس گزارشها اظهارات آقای آمانو بیانگر «پیشرفت» در مذاکرات هستهای با مقامهای ایران است اما بهنظر نمیرسد که دو طرف درمورد بازرسی آژانس از تأسیسات هستهای ایران به توافق رسیده باشند.
طبق گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، آقای آمانو در دیدار با علیاکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، نسبت به همکاری دوطرف ابراز «خوشبینی» کرده است.
آقای صالحی نیز سفر یوکیا آمانو به تهران را «باز شدن مسیر جدید و سازنده در روند همكاری بین ایران و آژانس براساس اعتماد متقابل» توصیف کرده است.
تلویزیون دولتی ایران نیز به نقل از آقای آمانو اعلام کرد که مذاکرات او با مقامهای ایرانی «فشرده» و «در فضایی مثبت» انجام شده است.
براساس این گزارش آقای آمانو درمورد چارچوب توافق دوطرف برای حلوفصل سریع سوالها درمورد برنامه هستهای ایران گفته است: وارد جزئیات نمیشوم اما آژانس و ایران هرکدام دیدگاههای خود را دارند.
دیپلماتها گفتهاند که سفر یوکیا آمانو به تهران نشانگر آن است که «زمان رسیدن به توافق میان تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نزدیک است.»
تلویزیون دولتی ایران به نقل از سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و مذاکره کننده ارشد ایران در برنامه هستهای این کشور، گزارش داد که ایران از حامیان خلع سلاح جهانی و طرفدار استفاده از فناوری هستهای صلحآمیز است.
آقای جلیلی ابراز امیدواری کرده است که ایران و آژانس در آینده نزدیک همکاری خوبی داشته باشند.
همزمان سازمان انرژی اتمی ایران در گزارشی که در وبسایت خود منتشر کرده از دیدار فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، و آقای آمانو خبر داده است.
براساس این گزارش آقای عباسی با مروری بر فعاليتهای سازمان انرژی اتمی ايران در زمينههای مختلف و كاربردهای انرژی هستهای در زمينه كشاورزی، پزشكی و صنعت، خواستار «همکاری موثرتر» آژانس با ایران شده است.
آقای آمانو نیز با وعده گسترش همکاریهای آژانس با ایران در زمینههای مختلف، گفته است: ما فعاليتهای وسيعی در حوزههای مبارزه با سرطان، امنيت غذايی و تامين نياز آب و ديگر كاربردهای انرژی هستهای داريم.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه ۲۹ اردیبهشت بهطور ناگهانی اعلام کرد که یوکیا آمانو، مدیرکل این آژانس، دوشنبه ۲۱ مه (اول خرداد) برای گفتوگو با مقامهای ایرانی وارد تهران خواهد شد.
یوکیا آمانو در شرایطی به ایران سفر کرده که قرار است دور بعدی گفت وگوهای ایران و گروه ۵+۱ روز ۲۳ مه (سوم خرداد) در بغداد برگزار شود.
ایران و گروه ۵+۱ شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان پس از یک وقفه ۱۵ماهه، دور نخست گفت وگوهای هستهای را ماه گذشته در استانبول ازسرگرفتند.
طرح مسکو برای مذاکرات بغداد
سرگئی ریابکف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، گفته است که مسکو پیشنهادهایی را برای مذاکرات بغداد درنظر گرفته است.
به گفته او طبق پیشنهادهای مسکو ایران باید گامهایی را برای بازگرداندن اعتماد بینالمللی نسبت به برنامه هستهای خود بردارد.
این مقام روسی گفته است: در گفتوگو با ایران به نتایج عملی نیاز داریم تا به جامعه بینالمللی نشان دهیم که در روند مذاکرات درحال پیشرفت هستیم.
معاون وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرده است که در مذاکرات بغداد باید تشویقهایی برای ایران درنظر گرفته شود. او به محتوای این تشویقها اشاره نکرده اما پیش از این ایران خواستار لغو تحریمهای غرب شده بود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ایران خواسته به سؤالات مطرح شده در گزارش نوامبر سال گذشته پاسخ شفاف دهد؛ به گفته آژانس براساس اطلاعات دقیق بهدست آمده از منابع مستقل ایران احتمالاً درحال پیشرفت توانمندی و فناوری ساخت بمب اتم است.
ایران این اطلاعات را ساختگی دانست اما دیدهبان هستهای سازمان ملل از تهران خواسته اجازه دهد بازرسان آژانس از مراکز هستهای ایران ازجمله سایت پارچین بازدید کنند زیرا به گفته آژانس ایران احتمالا در این سایت پژوهش ساخت سلاح هستهای انجام داده است.
دیپلماتهای غربی گفتهاند که احتمالا ایران سایت پارچین را از وجود فعالیتهای هستهای و آزمایش موادمنفجره خطرناک پاک کرده است اما ایران این تردید را رد کرده است.
ایران اتهامهای غرب درمورد اهداف ساخت سلاح هستهای را ردکرده و از ضرورت رسیدن به یک توافق دوطرفه پیش از بازرسی از سایت پارچین سخن گفته است.
این در شرایطی است که یوکیا آمانو و مقامهای ایرانی در گفت وگوهای خود در تهران به سایت هستهای پارچین اشاره نکردهاند.
بازرسی از سایت پارچین
حشمتالله فلاحت پیشه، نماینده مجلس ایران، به آسوشیتدپرس گفته است که درصورت حس نیت آژانس بینالمللی، احتمال دارد که ایران بازرسیهای بیشتر از سایت پارچین را بپذیرد.
آقای فلاحتپیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران، درعین حال تاکید کرده است که بازرسی از سایت پارچین درصورتی امکانپذیر خواهد بود که غرب نیز تحریم های بینالمللی علیه ایران را کاهش دهد.
یوکیا آمانو پیش از سفر به تهران بازرسی از سایت نظامی پارچین را «اولویت» آژانس در مذاکرات آتی با ایران اعلام کرد.
حمیدرضا شکوهی، تحلیلگر سیاسی در تهران، نیز به این خبرگزاری گفته است که ایران در مدت زمان سفر آمانو به تهران نظارهگر انعطافپذیری غرب دربرابر خواستههای این کشور است.
ایران خواستار لغو تحریمها علیه سیستم بانکی و نفت این کشور و تائید صلحآمیز بودن غنیسازی اورانیوم ازسوی گروه طرف مذاکره شده است.
غنیسازی اورانیوم، جنجالیترین بخش مذاکرات برنامه هستهای ایران است که کاربرد دوگانه غیرنظامی و نظامی دارد؛ آمریکا و متحدان غربی آن و اسرائیل احتمال دادهاند که ایران با غنیسازی اورانیوم درصدد رسیدن به توانمندی ساخت سلاح هستهای است. ایران این اتهام را رد کرده و بر صلحآمیز بودن اهداف برنامه هستهای خود تأکید کرده است.
در واکنش به این درخواست ایران، رئیس دورهای اتحادیه اروپا، گفته است که برنامهای برای کاهش تحریمهای ایران وجود ندارد.