ایران و کشورهای ۱+۵ موافقت کردهاند که ادامه مذاکرات هستهای ۲۹ و ۳۰ خرداد در مسکو برگزار شود.
براساس گزارشها سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز پنجشنبه چهارم خرداد در نشستهای خبری جداگانهای در بغداد از ادامه مذاکرات هستهای در مسکو در ماه آینده خبردادند.
پافشاری ایران بر «حق داشتن غنیسازی اورانیوم و لغو تحریمهای اقتصادی علیه این کشور»، محورهای عمده سخنان آقای جلیلی در نشست خبری بوده و کاترین اشتون نیز از «تفاوت دیدگاههای دوطرف» سخن گفته است.
براساس گزارش ایسنا آقای جلیلی مذاکرات دوطرف برسر برنامه هستهای ایران را «مفصل و ناتمام» اعلام کره و گفته است: نتيجه اين گفتوگوها اين بود كه دو طرف با ديدگاههای هم بهتر و بيشتر آشنا شدند.
نماینده ایران در این مذاکرات با تأکید بر اینکه «استفاده صلحآمیز از غنیسازی اورانیوم حق ایران است»، این موضوع را «مبنای قابل قبول هرگونه همكاری و بحث در زمينه همكاری هستهای» اعلام کرده است.
او به این پرسش که ایران در چه شرایطی غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را متوقف می کند، پاسخ شفاف نداده و گفته است: در اين مورد اگر موضوع همكاری و يا موضوعاتی برای همكاری پيدا شود، ما از آن استقبال میكنيم.
غنیسازی اورانیوم، جنجالیترین بخش از برنامه هستهای ایران است که کاربرد غیرنظامی و نظامی دارد؛ کشورهای غربی عضو گروه ۵+۱ خواستار توقف غنیسازی اورانیوم در این کشور شده و احتمال دادهاند که ایران با استفاده از این فرآیند، سلاح اتمی بسازد.
ایران اعلام کرده که به عنوان عضوی از پیمان منع گسترش هستهای، حق غنیسازی اورانیوم دارد و از آن برای سوخت راکتورهای پژوهشی و تامین اهداف پزشکی استفاده میکند و غنیسازی را متوقف نمیکند.
آقای جلیلی در پاسخ به لغو تحریمهای برخی از کشورهای عضو گروه ۵+۱ علیه ایران در مذاکرات آینده گفته است: آنچه میتواند موفقيت را تضمين كند بحث گفتوگو و همكاری است و ما توصيه میكنيم برای اينكه گفتوگوها موفق رو به جلو باشد در راهبرد گفتوگو و همكاری عمل شود.
این در شرایطی است که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا، ساعاتی پس از پایان مذاکرات بغداد اعلام کرد که آمریکا مسیر گفتوگو و تحریم ایران را همزمان دنبال خواهد کرد و تحریمهای این کشور به قوت خود باقی خواهد ماند.
خانم کلینتون تاکید کرد که تحریمهای ایران بهزودی اجرا خواهد شد و تحریمهای بالقوه دیگری علیه این کشور در راه است.
قرار است اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم خرید نفت و سیستم بانکی ایران را تا کمتر از دو ماه دیگر به اجرا بگذارند.
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان به عنوان اعضای گروه ۵+۱ از تحریمها علیه برنامه هستهای ایران حمایت کرده و خواستار تشدید تحریمها شدهاند اما روسیه و چین، دو عضو دیگر این گروه، مخالف تحریمهای ایران هستند.
سعید جلیلی طولانی شدن گفتوگوهای هستهای ایران را نشانگر «جدی بودن» آن دانسته است.
«تفاوتهای اساسی به جا مانده»
همزمان کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در یک نشست خبری گفته است که هر دو طرف خواستار «پیشرفت» در مذاکرات هستند اما برخی «تفاوتهای مهم اساسی در دیدگاههای دو طرف وجود دارد».
خانم اشتون تاکید کرده است که گروه ۵+۱ از ایران خواسته گامهای عملی برای برطرف کردن نگرانیها نسبت به برنامه هستهای این کشور بردارد.
سرپرست گروه ۵+۱ در مذاکرات بغداد افزوده است: ایران آمادگی خود را برای پرداختن به موضوع غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم اعلام کرده و یک طرح پنج مادهای ارائه داده که در آن بر حق خود برای غنیسازی اورانیوم پافشاری کرده است.
گمانهزنیها
تحلیلگران ازسرگیری گفت وگوهای هستهای ایران با گروه ۵+۱ پس از ۱۵ ماه وقفه و ادامه آن را نشانگر «پیشرفت مذاکرات» دانستهاند.
یک مقام ارشد آمریکا به آسوشتیدپرس گفته است که روند سرعت این مذاکرات در آینده بیشتر خواهد شد.
این مقام که نامش فاش نشده، افزوده است: آمریکا خواستار تسریع این مذاکرات است زیرا هر روز که بگذرد آنها (ایران) به پیشرفت برنامه هستهای خود ادامه میدهند.
به گفته او آمریکا بر این باور است که هنوز فرصت دیپلماسی برای ایران وجود دارد اما این فرصت محدود است.
تریتا پارسی، تحلیلگر امور ایران و رئیس شورای ایرانیان آمریکا، گفته است که هر دو طرف با «مواضع حداکثری و دست بالا به پای میز مذاکره نشستهاند، هیچکدام از موضع خود عقبنشینی نکردهاند و سختی کار تازه شروع میشود.»
دور نخست مذاکرات نمایندگان ایران و گروه ۵+۱ یک پس از وقفهای بیش از یک سال ۲۶ فروردین ماه در استانبول و دور بعدی این مذاکرات فشرده روزهای سوم و چهارم خرداد در بغداد برگزار شد. قرار است این مذاکرات ماه آینده در مسکو ادامه پیدا کند.