رئیس سازمان هواشناسی می‌گوید که پدیده ریزگردها طی پنج سال گذشته ۲۰ استان ایران را درگیر کرده است که منجر به کاهش دید افقی در این این استان‌ها شده است.

بهرام صناعی روز دوشنبه، هشتم خردادماه به خبرگزاری ایسنا گفت شش کانون اصلی گرد و غبار که هوای مناطق غربی ایران را آلوده می‌کند برای ما شناخته شده است.

رئیس سازمان هواشناسی، کشورهای عراق، سوریه و عربستان چهار کانون اصلی گرد و غبار هستند اما بیشترین گرد و خاک از عراق وارد ایران می‌شود.

اظهارات رئیس سازمان هواشناسی ایران نشان می‌دهد که طی یک دهه گذشته استان‌های کرمانشاه، ایلام، لرستان، فارس، هرمزگان و یزد با افزایش تعداد روزهای آلوده هوا از نظر گردو غبار مواجه بوده‌اند.

بر این اساس تعداد روزهایی که شهروندان این مناطق با پدیده گرد و غبار در هوا روبه‌رو بودند ۴۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، همدان، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد و فارس هم غلظت گرد و غبار ۳۰ درصد افزایش داشته است.

اطلاعات ارایه شده از سوی رئیس سازمان هواشناسی ایران نشان می‌دهد که شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، بوشهر و هرمزگان هم در مدت مشابه بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ روز هوایی آغشته به گرد و خاک را تنفس کرده‌اند.

به گفته آقای صناعی، وضعیت تهران پایتخت ایران در مقایسه با سایر استان‌های کشور بحرانی نیست.

ساکنان تهران در ۱۰ سال گذشته به طور میانگین ۱۰ روز در سال را با پدیده گرد و خاک مواجه بوده‌اند.

این مقام سازمان هواشناسی هشدار داد پدیده گرد و خاک باعث شده است تا روزهایی که قدرت دید به زیر دو کیلومتر برسد در استان‌های هرمزگان، خوزستان، آذربایجان‌های شرقی و غربی، یزد، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کرمانشاه، ایلام، مرکزی و گیلان افزایش پیدا کند.

به گفته رئیس سازمان هواشناسی افزایش سد‌سازی در ترکیه یکی از عوامل افزایش پدیده گرد و غبار در عراق است.

همچنین خشک شدن هورها که به عنوان فیلتر هوا عمل می‌کنند در زمان حکومت صدام در عراق یکی دیگر از عوامل افزایش گرد و غبار در عراق معرفی شد.

 حکومت صدام با خشک کردن هورهای آبی نزدیک مرز ایران آب‌های آن‌ها را توسط کانال‌ به بخش‌های دیگر منتقل مي‌کرد در نتیجه این فرایند  چند هور از جمله هورالعظیم خشک شد.

به جز این دو مورد پدیده خشکسالی، هجوم کشورهای غربی و تاثیر آن بر کشاورزی عراق و تغییر مسیر رودخانه‌ها هم از دیگر دلایل ایجاد آلودگی هوا بوسیله گرد و غبار معرفی شد.

رئیس سازمان هواشناسی ایران با رد بارورسازی ابرها به عنوان راهکاری برای مقابله با این پدیده توضیح داد که نهایت تاثیرگذاری این روش ۱۵ درصد است.

او در این ارتباط به ارزیابی سازمان جهانی هواشناسی استناد کرد که بارور سازی ابرها را در مناطقی که میزان بارش سالانه در آن‌ها زیر ۲۵۰ میلیمتر است، غیر کارآمد اعلام کرده است.

به این ترتیب سازمان هواشناسی بارورسازی ابرها در استان‌هایی با شرایط جوی سمنان، یزد، اصفهان، خراسان رضوی، قم، سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان را بی فایده می‌داند.

آقای صناعی در ادامه گفت‌و‌گوی خود به طرح این پرسش پرداخت که اگر این روش کارآمد بود چرا روسیه به عنوان یکی از بانیان بارورسازی ابرها در ماجرای آتش‌سوزی جنگل‌های خود در سه سال قبل از ان استفاده نکرد؟

او با رد راهکارهایی مانند ماچ‌پاشی می‌گوید که این روش هم حدود سه سال کارآیی دارد و باید راهکارهای اساسی برای مناطقی که منشا گرد و خاک در آن‌ها وجود دارد اندیشیده شود.

رئیس سازمان هواشناسی کشور تاکید می‌کند که حل مشکل گرد و غبار به یک دهه زمان نیاز دارد و در این بین ترکیه باید بخشی از خسارت‌های ایجاد شده در این زمینه را تقبل کند و عراق قادر نیست به تنهایی این ماجرا را فیصله دهد.

در این ارتباط چندی پیش اعلام شد که ۶۰ نفر از کارشناسان محیط زیست عراق در اهواز، آموزش‌ دیدند تا با حضور در عراق این فرایند را در بیابان‌های این کشور انجام دهند که این کار تاکنون انجام نشده است.

وجود ریزگردهای عربی از پنج سال گذشته، مشکلات زیادی را برای ایران به‌وجود آورده‌ است. این ریزگردها که عموما از عراق، اردن، عربستان و سوریه به ایران می‌آیند از سال ۸۸ افزایش پیدا کرده و به دفعات موجب آلودگی شهرهای خوزستان، لرستان، تهران و چند شهر دیگر ایران شده است.

به گفته کار‌شناسان هوا‌شناسی، این توده گرد و غبار با گرم‌شدن هوا، خشک‌شدن تالاب‌ها و مرداب‌ها و تغییر مسیر رودخانه‌ها از دو ناحیه شمال غرب عراق، سوریه، شمال عربستان و جنوب عراق، ایران را تحت تاثیر قرار داده است.

عدم رسیدگی به بروز این پدیده منجر شد که سال گذشته ۲۳ نماینده مجلس طی تذکری کتبی به محمود احمدی‌نژاد، در مورد عدم اقدامات مناسب جهت کنترل گرد و غبار و رسیدگی جدی به اثرات مخرب و ضد سلامتی به خواستار رفع مشکلات ناشی از این پدیده شوند.

پیش از این رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هوا‌شناسی پدیده گرد و غبار را که در سال‌های گذشته بسیاری از شهرهای ایران را دچار مشکل کرده، «یک موضوع جدی» دانست و گفت که سازمان هوا‌شناسی تاکنون هیچ گونه اعتباری برای کنترل و ارزیابی گرد و غبار نداشته است.

سازمان بهداشت جهانی در تازه‌ترین بررسی خود درمورد ذرات معلق در هوا، یکی از آلوده‌کننده‌های محیط‌زیست، گزارش داد که شهر اهواز در جنوب ایران از نظر ذرات معلق در هوا درصدر آلوده‌ترین شهرهای جهان است.