کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل در بحران سوریه، «نقشه راه» جدیدی برای گذار سیاسی این کشور بحران‌زده ترسیم کرده که براساس آن ایران و روسیه به عنوان دو عضو «گروه تماس» این طرح تعیین شده‌اند.
این طرح جدید که قرار است این هفته به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شود در زمانی اعلام شده که به‌نظر می‌رسد میانجی‌گری صلح آقای عنان با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، به بن‌بست رسیده و نگرانی‌ها را نسبت به بروز یک جنگ داخلی فراگیر در این کشور دامن زده است.
«گفت‌وگو با بشار اسد برای کناره‌گیری از قدرت، دخالت ایران و روسیه در امور دمشق برای گذر سیاسی و درنظرگرفتن منافع این دو کشور»، ازجمله موارد مطرح شده در این طرح جدید آقای عنان است که یک دیپلمات سازمان ملل در اختیار روزنامه واشنگتن پست قرار داده است.
براساس این طرح ایران و روسیه، دو حامی مهم بشار اسد، او را به برکناری از قدرت متقاعد می‌کنند و درعوض، منافعی برای آن‌ها در دولت پس از اسد درنظر گرفته خواهد شد.
به نوشته واشنگتن پست این بخش از طرح کوفی عنان برای گذار سیاسی در سوریه یک موضوع جنجالی تعبیر شده زیرا عربستان سعودی و اسرائیل سؤال خواهند کرد که چرا سازمان ملل برای تهران نقش دیپلماتیک قائل شده است.
دلیل این که کوفی عنان به چنین طرح غیرمنتظره‌ای روی آورده این است که تاکنون هیچ طرح دیگری برای حل بحران سوریه مؤثر نبوده است؛ آمریکا و متحدان غربی آن نمی‌خواهند مداخله نظامی در سوریه داشته باشند زیرا به باور آن‌ها مداخله نظامی نتیجه غیرمنتظره و بی‌ثبات‌کننده‌ای ایجاد خواهد کرد؛ غرب از روسیه می‌خواهد در این موضوع میانجی‌گری کند اما ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور مسکو، تاکنون پاسخ قاطعانه‌ای به این درخواست نداده است.
کوفی عنان یک «گروه تماس» متشکل از اعضای دائم شورای امنیت (بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه و آمریکا)، عربستان سعودی و شاید قطر، ترکیه و ایران ایجاد خواهد کرد؛ در این گروه تماس کشورهایی دور هم جمع خواهند شد که «بیشترین نفوذ» را در اوضاع سوریه دارند.
در مرحله بعدی گروه تماس پیش‌نویس یک برنامه گذار و انتقال قدرت را آماده و آن را در اختیار اسد و مخالفانش قرار خواهند داد.
برنامه انتقال قدرت شامل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری برای تعیین جانشین اسد، برگزاری انتخابات پارلمانی و تدوین یک قانون اساسی جدید خواهد بود و برای هر یک از این مراحل نیز یک جدول زمانی تعیین خواهد شد.
براساس این طرح بشار اسد به روسیه منتقل خواهد شد؛ گفته می‌شود که مسکو به او پیشنهاد تبعید داده و اسد شش میلیارد دلار به روسیه منتقل کرده است. اگر اسد به روسیه منتقل شود از دادگاه بین‌المللی برای ارتکاب جنایت جنگی در امان خواهند ماند.
گفته می‌شود که ایران نیز به بشار اسد و خانواده‌اش پیشنهاد داده به این کشور پناهنده شوند.
مشارکت روسیه می‌تواند به ایجاد ثبات در دوره گذار دمشق کمک کند زیرا ارتش سوریه احتمالاً به کمک نظامی مسکو نیاز خواهد داشت و بسیاری از افسران ارشد سوری در روسیه آموزش دیده‌اند.
مسکو در عین حال در چند دهه گذشته از تأمین‌کنندگان اسلحه موردنیاز ارتش سوریه بوده و تماس‌های خود را با ساختار قدرت دمشق گسترش داده است.
تهران نیز به‌تازگی پیام‌های متفاوتی درمورد حل بحران سوریه داده و گفته است که در راستای گفت‌وگوهای هسته‌ای این کشور، می‌تواند به حل موضوعات منطقه‌ای کمک کند و برهمین اساس گروه تماس طرح کوفی عنان به این موضوع نیز توجه خواهند داشت.
کوفی عنان فروردین ماه در سفر به تهران، اعلام کرد که ایران می‌تواند بخشی از راه‌حل بحران سوریه باشد.
بحران سوریه از ماه مارس سال ۲۰۱۱ با تظاهرات معترضان برای ایجاد اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد مالی و اقتصادی در تشکیلات حکومتی شروع شد و براساس آمار سازمان ملل، بیش از ۱۲ هزار نفر در این مدت در سوریه کشته شده‌اند.
گروه‌های حقوق بشر تعداد کشته‌شدگان در ناآرامی‌های سوریه را ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر اعلام کرده‌اند.
بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، متحد استراتژیک حکومت ایران در منطقه است. مخالفان سوری و کشورهای غربی می‌گویند که ایران با اعزام نیروهای سپاه به سوریه به دولت آقای اسد در سرکوب مخالفانش کمک می‌کند.
ایران، اتهام دخالت در امور داخلی سوریه و کمک به حکومت اسد را ردکرده اما در عین حال، مخالفان حکومت را «شورشیانی» می‌نامد که توسط کشورهای غربی حمایت می‌شوند.
دولت ایران هنوز به این گزارش واکنش نشان نداده اما ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از کشورهای غربی و ایران و ترکیه خواسته برای حل بحران سوریه نشست بین‌المللی برگزار کنند.
