نخستین روز گفتوگوهای هستهای نمایندگان ایران و گروه ۵+۱ در مسکو «بدون پیشرفت و توافق» پایان یافته و ادامه این نشست به روز سهشنبه ۳۰ خرداد موکول شده است.
دیپلماتهای ایرانی حاضر در این نشست از «بهرسمیت شناخته شدن حق غنیسازی اورانیوم» به عنوان یکی از شروط پیشرفت مذاکرات خبردادهاند.
این در شرایطی است که محمود احمدینژاد، رئیسجمهور ایران، در تهران گفته است که اگر كشورهای اروپايی سوخت ۲۰ درصد غنیشده را در اختيار ايران قرار دهند، ایران غنیسازی اورانیوم در این سطح را متوقف خواهد کرد.
يک عضو هیات مذاکره کننده ایران پس از نشست مسکو به خبرگزاری ایسنا گفته است که نمایندگان گروه ۵+۱ برای انجام مذاکرات کارشناسی پیش از نشست مسکو آمادگی نداشته و به همین خاطر پیشرفت در این مذاکرات با تردید روبهرو شده است.
این عضو هیات ایرانی که نامش فاش نشده، افزوده است: به این ترتیب گروه ۵+۱ فرصتی یک ماهه، قبل از مذاکرات مسکو را از دست داد.
یک عضو دیگر هیات ایران در نشست مسکو موفقیت این مذاکرات را به «لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران و به رسمیت شناخته شدن غنیسازی اورانیوم» مشروط کرده است.
همزمان علی باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، گفته است که این کشور چارچوب جامعی را «بهطور تفصیلی» به گروه ۵+۱ ارائه کرده است.
آقای باقری افزوده است «حق غنیسازی اورانیوم، اقدامهای شفافساز و اعتمادساز طرف مقابل و همکاریجویانه دو طرف در عرصه هستهای و غیر هستهای» چارچوب کلی گامهای متقابل ایران است.
به گفته این عضو هیات ایرانی در نشست مسکو، خانم اشتون در پایان نشست عصر به نمایندگی از شش کشور اعلام کرد که روز سهشنبه درباره پیشنهادات ایران و آنچه که به عنوان نقد پیشنهادهای ۵+۱ مطرح شده، گفتوگو خواهد کرد.
سومین دور مذاکرات برنامه هستهای ایران با حضور نمایندگان این کشور و گروه مقابل روز دوشنبه ۲۹ خرداد (۱۸ ژوئن) در دو نوبت صبح و عصر در مسکو برگزار شد.
دو دوره مذاکرات قبلی برنامه هستهای ایران با گروه ۵+۱ ماه گذشته در بغداد و استانبول برگزار و «مبثت» ارزیابی شده بود. آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان اعضای این گروه را تشکیل میدهند.
این در شرایطی است که یک عضو هیات مذاکره کننده ایران در نشست مسکو به خبرگزاری فرانسه گفته است که «فضای گفتوگوها مثبت نیست».
این دیپلمات ایرانی که نامش فاش نشده، تاکید کرده است که «تعیین چارچوب برای مذاکرات، مشکل اصلی است.»
اظهارات طرف مقابل ایران
مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از نشست مسکو به خبرنگاران گفته است که نمایندگان گروه ۵+۱ همچنان خواسته قبلی خود از ایران شامل توقف غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را مطرح کردهاند.
به گفته سخنگوی کاترین اشتون «تبادل دیدگاههای دوطرف در این نشست فشرده و دشوار بوده است.»
مایکل مان گفته است که این گروه تعاملی ازسوی ایران ندیده اما اگر این کشور آماده تعامل باشد روند گفتوگوها شتاب خواهد گرفت.
گفتوگوهای مسکو قرار است روز سهشنبه پایان یابد اما سخنگوی خانم اشتون گفته است که نمایندگان قدرتهای جهانی آماده هستند بعد از روز سهشنبه نیز در مسکو بمانند و درمورد موضوعات باقیمانده گفتوگو کنند.
گمانهزنیها
مهدی سنائی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، نیز با پیشبینی ادامه مذاکرات محل مذاکرات آتی را پکن و از آمادگی ایران برای مذاکره درمورد غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم خبرداده است.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و عضو مذاکرهکننده در نشست مسکو، نیز با پیشبینی طولانی شدن روند این مذاکرات به خبرنگاران گفته است: بزرگترین مانعی که در مسیر مذاکرات قرار دارد، مواضع دوطرف است که نسبتاً پیچیده است و رسیدن به توافق بسیار دشوار است.
براساس گمانهزنی کارشناسان «بعید است که مذاکرات مسکو به پیشرفت و نتیجهای برسد زیرا شش کشور عضو گروه ۵+۱ نگران هستند که تهران با طولانی کردن مذاکرات، به توانمندی ساخت بمب اتم دست یابد.»
این در شرایطی است که «بیاعتمادی به اهداف برنامه هستهای ایران بالا است؛ آژانس بینالمللی انرژی اتمی نتوانسته ایران را به بازرسی از سایت نظامی پارچین متقاعد کند سایتی که ظن آن میرود پژوهش ساخت بمب اتم در آن انجام شده است.»
نشست مسکو در شرایطی برگزار شده که تا زمان اجرای تحریمهای جدید آمریکا و اتحادیه اروپا علیه سیستم بانکی و نفت ایران کمتر از دو هفته باقیمانده است.
مذاکرات ایران و گروه ۵+۱ پس از وقفهای که از بهمن دوسال پیش ایجاد شد، ۲۶ فروردین امسال در استانبول ازسر گرفته شد. این مذاکرات سوم خرداد ماه در بغداد ادامه یافت و براساس توافق دوطرف، مسکو مکان بعدی گفتوگوها اعلام شد.