کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبرداده که مذاکرات هستهای ایران سوم ژوئیه (۱۳ تیر) در استانبول ادامه دارد. همزمان ایران و گروه مذاکره کننده یکدیگر را مسئول عدم پیشرفت مذاکرات مسکو و بنبست این روند دانستهاند.
خانم اشتون روز سه شنبه ۱۹ ژوئن (۳۰ خرداد) پس از پایان مذاکرات هستهای ایران در مسکو به خبرنگاران گفت که این مذاکرات ابتدا در سطح کارشناسان هستهای برگزار خواهد شد و سپس معاونان هیاتهای مذاکرهکننده دیدار خواهند شد.
نماینده گروه ۵+۱ افزود که درصورت موفقیت مذاکرات و دیدارها، او با سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز دیدار خواهد داشت.
کاترین اشتون تأکید کرد که گروه ۵+۱ مواضع خود را با ارائه «دیدگاههای مفصل، دشوار و صریح» در نشست مسکو مشخص کرده اما هنوز اختلافهای عمیق میان دیدگاههای دو طرف وجود دارد.
او گفت: انتخاب با ایران است. انتظار داریم این کشور تمایل خود را برای حل این موضوع ازطریق دیپلماسی نشان دهد، گامهایی برای اعتمادسازی بردارد و به نگرانیهای جهانی پاسخ دهد.
پس از این اظهارات سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد ایران نیز از آمادگی ایران برای برگزاری جلسات کارشناسان و معاونان «برای رسیدن به نتایج قابل قبول» خبرداد.
آقای جلیلی با اعلام اینکه ایران پنج محور مشخص را برای گفتوگو پیشنهاد داده، گفت که «به رسمیت شناخته شدن حق غنیسازی اورانیوم، مهمترین پیشنهاد ایران بود».
مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات مسکو خطاب به گروه ۵+۱ اعلام کرد: اين میتواند اولين گام باشد تا آنها حق غنیسازی اورانيوم ايران را اعلام كنند.
پیش از اظهارات خانم اشتون و آقای جلیلی دیپلماتهای ایرانی و غربی به خبرگزاری ها گفته بودند که مذاکره کنندگان برسر برنامه هستهای ایران به توافق نرسیدهاند.
به گفته دیپلماتها مذاکرات هستهای میان نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان در پایان دومین روز در مسکو به بنبست رسیده است.
نمایندگان گروه ۵+۱ از ایران خواستهاند که غنیسازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد را متوقف کند اما ایران با این درخواست مخالفت کرده است.
نمایندگان ایران در مذاکرات مسکو گفتهاند که طرف مقابل باید حق غنیسازی اورانیوم را برای ایران به رسمیت بشناسند اما نمایندگان گروه ۵+۱ گفتهاند که توقف غنیسازی اورانیوم باید در راستای قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل اجرا شود.
یک دیپلمات ایرانی به خبرگزاری رویترز گفته است که هیات ایرانی تنها برای گفت وگو به مسکو نرفته است بلکه برای رسیدن به راهحل به مسکو رفته است اما طرف مقابل آماده رسیدن به راه حل نیست.
یک دیپلمات غربی که در مذاکرات مسکو حضور داشته، نیز با اشاره به غنیسازی اورانیوم در ایران و سایت زیرزمینی «فردو» گفته است که «توقف، تعطیلی و ارسال» اورانیوم به خارج از این کشور خواستههای مهم غرب است.
ایران میگوید که برنامه هستهای این کشور اهداف غیرنظامی دارد اما گروه ۵+۱ میگوید که ایران برای ثابت کردن گفته خود باید اقدامهای بیشتری انجام دهد و به بازرسان هستهای سازمان ملل اجازه دهد از سایت های هستهای آن بازدید کنند.
پس از پایان مذاکرات دو روزه مسکو دیپلماتها گفتند که تلاشها برای رسیدن به زمینه مشترک میان دوطرف و ادامه مذاکرات در مکانی دیگر در جریان است.
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، نیز گفته است که دو طرف برسر نشست دیگری توافق کرده و قرار است این نشست سوم ژوئیه در استانبول برگزار شود.
این دیپلمات روسی که کشورش میزبان گفت وگوهای هستهای اخیر ایران است با ابراز خوشبینی نسبت به «اثرگذاری دیپلماسی در روند مذاکرات»، افزوده است: به یک نتیجه منطقی خواهیم رسید.
ادامه مذاکرات پس از اجراشدن تحریمها
مذاکرات مسکو به دنبال دو دور مذاکرات قبلی استانبول و بغداد برای حلوفصل مناقشه برنامه اتمی ایران برگزار شده است؛ مذاکرات استانبول و بغداد اگرچه «مثبت» اعلام شد اما نتیجهای درپی نداشت.
ادامه مذاکرات برنامه هستهای ایران در استانبول در شرایطی اعلام شده که تحریم نفت این کشور ازسوی اتحادیه اروپا در روز اول ژوئیه و تحریمهای آمریکا علیه این کشور در روز ۲۸ ژوئن اجرایی خواهد شد.
این در شرایطی است که پیش از اجرایی شدن تحریمهای غرب علیه ایران طبق آنچه آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرد، صادرات نفت خام این کشور ۴۰ درصد کاهش یافته است.
دیپلماتها گفتهاند که اگر ایران با درخواست غرب برای تعلیق غنیسازی اوانیوم در سطح ۲۰ درصد موافقت کند، کشورهای غربی اجرای تحریمهای جدید علیه این کشور را متوقف خواهند کرد.