هم‌زمان با ورود موج جدید گرد و غبار، رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست با ارائه گزارشی در مجلس، گفت که ۹۰ درصد منشا این آلودگی خارج از ایران است و چند نماینده مجلس خواستار تدابیر جدی برای حل این مشکل تهدیدآمیز شدند.
جلسه علنی روز یکشنبه ۱۵ مرداد مجلس که به وضعیت مهار گرد و غباررسیدگی می‌شد، در حالی برگزار شد که به گزارش سازمان هواشناسی، هوای تهران و هفت استان دیگر به دلیل ریزگرد‌ها، در شرایط ناسالم قرار دارد.
محمد جواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، بخشی از گزارش خود را «محرمانه» ارائه داد و در بخشی دیگر گفت ۵. ۶ میلیون هکتار از کانون‌های بحران تولید ریزگرد‌ها در عراق، سوریه، اردن و عربستان قرار دارد.
او با اشاره به اینکه تنها ۱۰ درصد از پدیده ریزگرد‌ها مربوط به داخل ایران است، مدعی شد «ایران پس از چین درخشان‌ترین کارنامه در مقابله با بیابان در اختیار دارد و در سال ۲۰۱۲ از سازمان ملل گواهینامه تشویقی دریافت کرد.»
این مقام مسئول همچنین گفته است که ماسک ویژه و دستگاه‌هایی برای تصفیه هوا در فضاهای بسته طراحی و تولید شده تا در مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، ادارات، پادگان‌ها و استفاده شود اما راه حل اصلی در تامین منابع مالی است.
در واکنش به اظهارات او، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس گفت که عدم تصمیم‌گیری و مدیریت صحیح در استفاده از طبیعت یکی از دلایل بروز پدیده گرد و غبار در ایران است.
ریزگرد‌ها در پنج سال گذشته، مشکلات زیادی را برای ایران به وجود آورده‌اند و موجب آلودگی هوای ۲۳ استان از جمله آلودگی بیش از صد روزه استان‌های لرستان و خوزستان شده‌اند و حتی به تهران نیز رسیده و موجب آلودگی هوای این شهر شده‌اند.
محمدرضا تابش معتقد است که منشا داخلی گرد و غبار بروز پدیده خشکسالی، عدم تامین حقابه‌های زیست محیطی تالاب‌ها، تغییر کاربری غیر اصولی اراضی کشاورزی، تغییر اقلیم و اختلاف دما، رهاسازی اراضی کشاورزی در چند سال گذشته است.
نماینده اهواز نیز با انتقاد از این وضعیت گفت ۱۰ سال است که پدیده گرد و غبار وارد ایران شده و «ما جز مصاحبه، حرف و گزارش هیچ کاری نکرده‌ایم، یک کار خیلی بزرگ انجام داده‌ایم و آن این بود که نام گردوغبار را به ریزگرد تبدیل کردیم.»
شریف حسینی افزوده است که در سال ۸۷ مصوب شد که ۲۰۰ هزار هکتار در استان خوزستان مالچ پاشی شود اما پس از گذشت چهار سال صرفا ۵۰ هزار هکتار مانچ پاشی شده است و به این ترتیب برای حل مشکلات ۵۰ سال وقت لازم است.
به گفته او، آلودگی هوا ۲۰ تا ۴۰ درصد مراجعات به بیمارستان‌ها را افزایش داده و سالانه ۱۹ هزار بیمار بر اثر گردوغبار به تعداد بیماران اضافه می‌شود که پنج هزار نفر آن در استان خوزستان هستند.
از طرف دیگر، به گفته علی‌محمد احمدی، نماینده دهلران با گسترش ریزگرد‌ها این استان‌ها شاهد تعطیلی ادارات و مراکز آموزشی و مهاجرت‌های گسترده و اجباری، گسترش بیماری‌های قلبی‌عروقی و تنفسی است.
مهدی موسوی‌نژاد، نماینده دشتستان نیز با انتقاد از تبعیض‌ها و ناروایی‌ها در رسیدگی به وضعیت این استان‌ها نسبت به استان تهران، از مقامات «پایتخت‌نشین» خواست به مشکلات مردم به ویژه در بوشهر توجه کنند.
این موضوع انتقاد شدید باقر حسینی، عضو مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان را در پی داشت و گفت در زمینه آلودگی هو ابه این استان توجهی نشده و با ادامه بی‌توجهی‌ها «مطمئنا خطرات و تهدیدات جدی برای نظام جمهوری اسلامی به وجود خواهد آمد.»
نیمه ماه گذشته، ۱۵۰ نماینده مجلس با امضای بیانیه‌ای به دولت هشدار دادند که سلامت مردم ایران به خاطر ریزگرد‌ها در خطر است و دولت به جای توجیهات همیشگی مشکلات مردم ۲۳ استان ایران در این زمینه را برطرف کند.
همچنین عباس رنجبر، رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی گفته است که خشکسالی در برخی مناطق ایران «به حالت انتهایی خود» رسیده و تنش‌های اجتماعی و سیاسی مختلفی را ایجاد کرده است.
