مذاکرات میان نمایندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در شرایطی پایان یافته که هرمان ناکارتس، رئیس هیئت مذاکره‌کننده آژانس از «اختلافات به‌جا مانده» سخن گفته اما علی‌اصغر سلطانیه، نماینده ایران، خبر از «پیشرفت» داده است.
هرمان ناکارتس روز جمعه ۲۴ اوت (سوم شهریور) پس از پایان مذاکرات در وین به خبرنگاران گفت: گفت‌وگوها بسیار فشرده بود اما اختلافات اساسی همچنان پابرجاست که مانع رسیدن به توافق شده است.
او افزوده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درحال حاضر برنامه‌ای برای نشست بعدی با ایران ندارد.
آقای ناکارتس پیش از این گفته بود که هدف هیئت مذاکره‌کننده آژانس رسیدن به توافق برسر رویکردی جامع برای پاسخ به سؤالات درمورد جوانب احتمالاً نظامی برنامه هسته‌ای ایران است.
همزمان علی‌اصغر سلطانیه به خبرنگاران در وین گفته است: بدون شک در برخی موارد پیشرفت‌هایی داشتیم، ولی همچنان برخی از اختلافات وجود دارد.
آقای سلطانیه درخواست آژانس برای بازرسی از سایت پارچین را «موضوع بسیار پیچیده» دانسته و توضیح داده است که دلیل این‌که این موضوع بسیار پیچیده است «این است که مسئله به امنیت ملی ما مربوط می‌شود و برای ما موضوعی ظریف به‌شمار می‌رود».
او درعین حال تأکید کرده که ایران قصد دارد روند مذاکرات را ادامه دهد تا «درنهایت به چهارچوب مورد توافق هر دو طرف دست یابد.»
افزایش سانتریفیوژها
همزمان با برگزاری نشست روز جمعه خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که ایران در سایت زیرزمینی فردو سانتریفیوژهای بیشتری برای غنی‌سازی اورانیوم نصب کرده است.
طبق این گزارش اگرچه ایران هنوز استفاده از این سانتریفیوژها را برای غنی‌سازی اورانیوم شروع نکرده اما این اقدام از یک سو نشانگر نادیده گرفتن درخواست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ازسوی ایران برای تعلیق غنی‌سازی است و ازسوی دیگر، باور اسرائیل درمورد شسکت مذاکرات و تحریم‌ها برای تغییر رویکرد ایران را تقویت می‌کند.
غنی‌سازی اورانیوم که هم کاربرد نظامی و هم کاربرد غیرنظامی دارد یکی از موضوعات مورداختلاف باقی‌مانده میان ایران و آژانس است و ایران درخواست‌های مکرر آژانس برای تعلیق یا توقف غنی‌سازی را رد کرده است.
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به «افشای غنی‌سازی بیشتر در سایت فردو» گفته است که قدرت‌های جهانی به استفاده از ابزارهای دیپلماسی و تحریم علیه ایران ادامه خواهند داد تا این کشور را به توقف برنامه هسته‌ای مجبور کنند اما زمان «رو به پایان» است.
این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده، افزوده است: ما و قدرت‌های بزرگ همچنان متعهد هستیم که نگذاریم حکومت ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد. فرصت دیپلماسی برای حل وفصل این موضوع هنوز پیش روی ایران است اما این فرصت به‌زودی تمام می‌شود.
«فعالیت جدید در پارچین»
منابع دیپلماتیک که از افزایش تعداد سانتریفیوژها در فردو خبرداده‌اند، همچنین گفته‌اند: تصاویر ماهواره‌ای نشانگر آن است که ایران از یک ساختار چادرمانند به رنگ روشن استفاده کرده تا یک ساختمان در سایت پارچین را پنهان کند.
در آستانه مذاکرات روز جمعه یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌الملل انرژی اتمی، گفته بود که آژانس همچنان خواستار دسترسی به سایت نظامی پارچین است اما نسبت به این موضوع «خوش‌بین» نیست.
بازرسی از سایت پارچین در شرق تهران از موضوعات مهم مورد اختلاف میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران است. دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل نسبت به فعالیت‌های انجام شده در پارچین با استناد به تصاویر ماهواره‌ای ابراز نگرانی کرده اما ایران می‌گوید که پارچین یک سایت نظامی است و فعالیت هسته‌ای در آن انجام نشده است.
ایران فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را صلحآمیز اعلام کرده اما با وجود درخواست‌های مکرر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به بازرسان آن اجازه نداده از سایت پارچین بازدید کنند.
«پیشرفت ایران»
همزمان با برگزاری نشست روز جمعه میان مذاکره‌کنندگان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نخست‌وزیر اسرائیل گفته است که ایران «به‌سرعت در حال پیشرفت برای دست یافتن به تسلیحات هسته‌ای است».
آقای نتانیاهو در دیدار با یکی از اعضای کنگره آمریکا در بیت‌المقدس افزوده است که یک روز پیش از مذاکرات وین، «اسرائیل اطلاعاتی را درمورد ادامه پیشرفت سریع ایران در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای دریافت کرده است.»
اسرائیل که گفته می‌شود دارای زرادخانه هسته‌ای است، نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران ابراز نگرانی کرده اما ایران اهداف برنامه هسته‌ای‌اش را صلحآمیز اعلام کرده است.
«ایران امتیاز می‌دهد»
دیپلمات‌های غربی پیش‌بینی کرده بودند که مذاکرات روز جمعه با موفقیتی همراه نخواهد بود اما گفته‌اند که ایران احتمالاً امتیازهایی را به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد داد به این امید که آژانس نتواند گزارش قاطعانه‌ای درمورد این کشور ارائه دهد.
قرار است ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس اوایل ماه سپتامبر گزارش فصلی خود را درمورد برنامه هسته‌ای ایران ارائه دهند.
دیپلمات‌ها پیش‌بینی کرده بودند که در این گزارش فصلی ایران به خاطر عدم همکاری با آژانس باردیگر موردانتقاد قرار خواهد گرفت.
این در شرایطی است که حالا دیپلمات‌ها می‌گویند که ایران «درصدد منحرف کردن این گزارش است و هرگونه امتیازدهی ایران به آژانس را باید با دیده تردید درنظر گرفت زیرا دسترسی به پارچین همچنان اولویت آژانس است و ایران احتمالاً تمام شواهد پژوهش سلاح هسته‌ای در این سایت را پاکسازی کرده است.»
