قرارداد همکاری هسته‌ای امارات و آمریکا و اعلام این که کشورهایی مانند امارات باید الگوی ایران باشند، فضایی مخالف ایران در حوزه کشورهای خلیج فارس پدید خواهد آورد و از سوی دیگر، ضرب‌الاجل تلویحی که آمریکا در این میان برای امارات تعیین کرده است، از نکته‌های جالب این ماجرا است.

ایالات متحده آمریکا و امارات عربی متحده به تازگی قرارداد همکاری هسته‌ای با یکدیگر امضا کرده‌اند که براساس آن آمریکا متعهد می‌شود سوخت هسته‌ای مورد نیاز امارات را برای مصارف صلح آمیز، در اختیار این کشور بگذارد و در مقابل، امارات متعهد می‌شود که از اجرای هرگونه برنامه غنی‌سازی در کشورش جلوگیری کند و در این راستا با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.

با نگاه ریزبینانه به مفاد این قرارداد، کفه ترازو نامیزان می‌شود و چنین به نظر می‌رسد که تعهدات امارات، فراتر از استفاده صلح‌آمیز و همکاری با آژانس و حتی شاید در لایه‌‌های پایین‌تر، برخی تسهیلات نفتی باشد.

از هنگام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تا کنون، امارات به نقطه‌ای بسیار مهم برای ایران تبدیل شده که از طریق آن توانسته بخشی از زیان‌های سنگین تحریم را جبران کند و امارات خواسته یا ناخواسته، به معبری برای عبور کالاهای تحریمی به ایران تبدیل شده است.

پس از رایزنی‌های آمریکا و امارات برای فشار به ایران و حتی سفر جورج بوش به این کشور کوچک ولی مهم منطقه خلیج فارس، دولت امارات کنترل کالاهای ورودی و خروجی از مبادی گمرکی کشورش به ایران را بیشتر کرد.

کشف یک محموله تنگستن در یک کانتینر صادراتی از چین به سوی ایران از آخرین دستاورد‌های سیاست افزایش کنترل ترانزیت کالاها در امارات بود و سبب شد که هم شرکت چینی و هم شرکت اماراتی، احتمالاً با مدیریت ایرانی، صادر کننده کالا به دردسر بیفتند.

پس از پیشنهادها و تشویق‌های مختلفی که آمریکا به امارات داد تا این شاهراه حیاتی اقتصادی ایران را کنترل کند، در آخرین روزهای سردمداری جورج بوش، این قرارداد همکاری هسته‌ای، آخرین برگی است که روی میز گذاشته شده و آخرین سیاستی است که دولت وقت آمریکا برای فشار چند جانبه به ایران پی گرفت.

از یک طرف، خود این قرارداد و اعلام این که کشورهایی مانند امارات باید الگوی ایران باشند، فضایی مخالف ایران در حوزه کشورهای خلیج فارس پدید خواهد آورد و از سوی دیگر، ضرب‌الاجل تلویحی که آمریکا در این میان برای امارات تعیین کرده است، از نکته‌های جالب این ماجرا است.

قرارداد امضا شده توسط وزرای امور خارجه دو کشور باید توسط دولت باراک اوباما هم تایید شود و پس از آن به کنگره برود تا پس از 90 روز بررسی، به تائید نهایی رسیده و اجرا شود.

از اکنون تا حدود سه ماه دیگر را می‌توان فرصت آزمونی برای امارات قلمداد کرد که آیا رفتارش را در برابر ایران جدی‌تر و وضعیت رابطه تجاری و سیاسی‌اش را با آن را روشن‌تر می‌کند و اگر نه، باید منتظر بود که از همین حالا موانع زیادی بر سر راه اجرای این قرارداد به وجود آید.

در نخستین زمزمه‌ها، اعتراض چند سناتور دموکرات آمریکا از جمله اد مارکی را شنیدیم که عقیده دارد «در خاورمیانه تقابل انرژی هسته‌ای می‌تواند به تقابل سلاح‌های هسته‌ای بیانجامد» و با صراحت رییس جمهور منتخب آمریکا را از تائید این قرارداد برحذر داشته است.

از سوی دیگر به علت همکاری‌های گسترده تجاری ایران و امارات، این نگرانی به وجود آمده است که سوخت هسته‌ای فراهم شده برای امارات، از طریقی به ایران منتقل شود، هرچند مقام‌های اماراتی و آمریکایی این احتمال را رد کرده‌اند.

با همه این احوال، امارات در زمان باقی ‌مانده برای تایید نهایی و اجرای قرارداد هسته‌ای با آمریکا، فرصت دارد که نشان دهد لیاقت چنین اعتمادی را داشته است و امضای این قرارداد با این که مستقیما به ایران مربوط نیست، می‌تواند تاثیر غیرمستقیم بسیار جدی بر روابط ایران و امارات و همچنین وضعیت تجاری دو کشور بگذارد.

باراک اوباما تا کنون از اظهار نظر درباره این قرارداد خودداری کرده و از روز سه‌شنبه می‌تواند با همین سیاست تردید درباره این قرارداد، از آن به عنوان ابزاری جدی برای فشار به ایران و یا اجرای طرح‌هایی که با سیاست جدید آمریکا سازگار باشند، بهره‌ ببرد.