شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد جمعه شب، دهم شهریور با صدور بیانیه پایانی و تاکید بر مشارکت همه کشورها در مدیریت جهانی، حق دارا بودن انرژی صلح آمیز هسته‌ای، مساله فلسطین بدون اشاره به بحران سوریه و تعیین رییس بعدی جنبش عدم تعهد پایان یافت.
شانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیر متعهد که از پنجم اردیبهشت درسطح کار‌شناسی آغاز شده بود به طور رسمی از ۹ اردیبهشت ماه با سخنرانی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر، محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری ایران و شماری دیگر از شخصیت‌های حاضر کار خود را ادامه داد.
در بیانیه پایانی این اجلاس بر حق داشتن انرژی هسته‌ای که یکی از چالش‌های سال‌های گذشته جمهوری اسلامی با مجامع بین‌المللی است به شرط صلح‌آمیز بودن تاکید و نسبت به کشورهایی که پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا نکرده‌اند انتقاد شد.
لزوم تدوین سندی بین‌المللی برای جلوگیری از حمله و یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته‌ای مورد استفاده برای تولید انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای هم بخش دیگر این بیانیه را تشکیل می‌دهد.
در این بیانیه درخواست شده است که همه کشورها باید در مدیریت جهانی و حل بحران‌های مختلف دنیا در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و حملات سایبری مشارکت داشته باشند. آنها لازمه مشارکت در این موضوع را ایجاد تغییراتی در ساختار کنونی تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی اعلام کرده‌اند.
در بیانیه‌ای که در خبرگزاری‌های ایران منتشر شده از اسرائیل به دلیل اشغال فلسطین شدیدا انتقاد و این کشور متهم به «جنایات مستمر» علیه فسطینی‌ها شده است. در ادامه تاکید شده است که باید کشور پایدار و مستقل فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس تشکیل شود.
رعایت مسائل حقوق بشر، انتقاد از تحریم‌های یکجانبه اقتصادی و اقدامات تهدید آمیز علیه کشورها بخش دیگر این بیانیه را تشکیل می‌دهد.
محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری ایران در سخنانی در ساعات پایانی این نشست سطح اجلاس را بی‌نظیر خواند.
آقای احمدی‌نژاد گفت که سخنرانی حاضران در اجلاس نشان داد که آنها به اهداف جنبش معتقد هستند. او به‌ویژه از درخواست برای مشارکت در مدیریت جهانی از سوی سخنرانان
تقدیر کرد.
به گفته او حضور شمار زیادی از روسای جمهور، نخست‌وزیران، معاونان روسای جمهور، وزیران، مسئولان هیئت‌ها، میهمانان ویژه، روسای سازمان‌های بین‌المللی، دبیرکل سازمان ملل، رییس مجمع عمومی و روسای مناطق جغرافیایی در اجلاس تهران باعث ثبت اسناد تاریخی و بی نظیری در تهران شد.
اجلاس کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در حالی پایان یافت که نشست کار‌شناسان ارشد این تشکل از پنجم اردیبهشت آغاز شد و دو روز بعد هم وزیران خارجه گردهم آمدند تا مصر ریاست دوره‌ای و سه سال آینده را به ایران بسپارد.
پس از آن و در روزهای پنجشنبه و جمعه، ۹ و ۱۰ اردیبهشت ماه هم سران کشورهای عضو به همراه دبیر کل سازمان ملل و رهبر ایران طی سخنانی درباره اهداف این اجلاس و جنبش غیر متعهدها سخن گفتند و با پيشنهاد رياست ونزوئلا بر جنبش عدم تعهد از سا ۲۰۱۵ موافقت شد.
در این بین حضور دبیر کل سازمان ملل در تهران و سخنرانی روز پنجشنبه محمد مرسی رئیس جمهوری مصر با حاشیه‌هایی همراه شد.
رئیس جمهوری مصر که برای اولین بار به ایران سفر کرده، در سخنرانی خود حکومت بشار اسد را حکومتی «سرکوبگر» شمرد که مشروعیت خود را از دست داده و رهبران جنبش عدم‌تعهد باید از مبارزه مردم سوریه کاملا پشتیبانی کنند.
در ترجمه همزمان این اظهارات در رادیو و تلویزیون و خبرگزاری‌های دولتی ایران به این انتقادات اشاره‌ای نشد.
ساعاتی بعد در واکنش به اظهارات محمد مرسی، محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در یک برنامه تلویزیونی گفت که ایران در برابر این سخنان انتقادی از خود «سعه صدر» بالایی نشان داده و آقای مرسی در اظهاراتش «دقت کافی» را نداشته است.
ایران در ۱۷ ماهی که از آغاز اعتراضات مردمی علیه حکومت بشار اسد می‌گذرد از او حمایت کرده است. غرب جمهوری اسلامی را متهم به حمایت همه جانبه از حکومت سوریه می‌کند اما ایران می‌‌گوید حمایت از اسد تنها معنوی است. در پی اعتراضات در سوریه تاکنون بیش از 14 هزار نفر کشته شده‌اند.
از طرف دیگر برخی خبرگزاری‌ها گزارش دادند که هیئت سوریه در اجلاس عدم تعهد با بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل برای حل بحران این کشور دیدار و گفت‌وگو کرده است.
آقای بان هم در دیدار روز پنجشنبه خود با رهبر ایران با اعلام «مخالفت با نظامی‌کردن بیشتر بحران» سوریه از دولتمردان ایران خواسته بود که «با استفاده از نفوذ خود روی دولت دمشق مانع از خشونت شوند.»
سخنگوی آقای‌بان کی مون در ارتباط با دیگر اظهارات دبیر کل سازمان ملل در دیدار با رهبر جمهوری اسلامی هم گفت او در این ملاقات از وضعیت حقوق بشر ایران، و سخنان تحریک آمیز مقامات این کشور در قبال اسرائیل هم انتقاد کرد.
این مقام ارشد سازمان ملل پیش از این دیدار، در سخنرانی خود در اجلاس عدم تعهد از ایران خواست تا با آژانس هسته‌ای به طور کامل همکاری کند و از انکار وقایع تاریخی مانند هولوکاست هم به شدت انتقاد کرد.
همچنین او در سخنرانی روز پنجشنبه در جمع دانشجویان و استادان دانشکده روابط بین‌الملل تهران خواستار آزادی زندانیان سیاسی و حمایت از آزادی بیان در ایران شد. آقای بان کی مون در این سخنرانی گفت بسیار مهم است که در انتخابات ریاست جمهوری آینده ایران «صدای مردم» شنیده شود.
اظهارات آقای بان کی مون و محمد مرسی با واکنش مثبت وزارت خارجه آمریکا مواجه شد و ساعاتی بعد کاخ سفید اظهارات دبیرکل سازمان ملل را «خوب» ارزیابی کرد و گفت که سخنان رئیس‌جمهوری مصر هم در اجلاس جنبش عدم‌تعهد «محکم» و «مثبت» بود.
همزمان با خبر حضور بان کی مون در تهران، بیش از ۴۰۰ فعال سیاسی طی نامه‌ای از او خواستند هنگام سفر خود به ایران با میر حسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد، رهبران مخالفان که در حبس خانگی به سر می‌برند دیدار کند و وضعیت حقوق بشر در ایران را مورد ملاحظه قرار دهد.
موسوی، کروبی و رهنورد، رهبران جنبش اعتراض به انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ هستند، که از ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ توسط جمهوری اسلامی در زندان خانگی قرار گرفته‌اند و هم اکنون بیش از ۱۸ ماه از حبس آنها می‌گذرد.
شانزدهمین دوره اجلاس سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد تحت تدابیر امنیتی شدید و با تعطیلی تهران و دو استان البرز و قزوین از ۷ تا ۱۱ شهریور در تهران برگزار شد.
