محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین، گفته است که اصلاح‌طلبان پیش از آن که بخواهند جناح‌شان بر کشور حاکم شود خواستار حاکمیت عقلانیت در کشور هستند.

آقای خاتمی روز دوشنبه ۲۷ شهریور در دیدار با شماری از سربازان جنگ ایران و عراق، با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده گفته است: باید آزادی تأمین شود، فضای امنیتی برچیده شود و یک انتخابات آزاد و واقعاً اطمینان بخشی برگزار شود که مردم بتوانند آزادانه انتخاب کنند.

رئیس بنیاد باران با تأکید بر «ایجاد فضای باز» تأکید کرده است که تبدیل فضای امنیتی موجود به فضای سیاسی آزاد «موجب ایجاد انتخابات پرشور خواهد شد که همه از آن سود خواهند برد و تهدیدات خارجی هم برطرف می‌شود یا کاهش می‌یابد».

او حکومت را مسئول ایجاد این شرایط دانسته و گفته است که با ایجاد این شرایط «همه جناح‌ها و جریان‌ها امکان حضور در عرصه انتخابات را دارند و مردم دلزده دوباره اشتیاق به حضور پیدا کنند که چندان نشانه‌های این وضع را نمی‌بینیم».

این منتقد دولت دهم خطاب به دولتمردان اعلام کرده است: ما می‌گوییم حضرات معظم! شما بمانید، اما بگذارید انتقاد کنیم و بگذارید روش‌ها اصلاح شود. اگر اصلاح شود نظام می‌ماند و اگر نشود، حتی اگر ما هم نخواهیم در آینده مشکلاتی پیدا می‌شود.

رئیس‌جمهور پیشین با تأکید بر این که «اصلاح‌طلبان به نظام دل‌بسته‌اند»، تصریح کرده است که  «دلزدگی نیروها و رفتن جوانان از ایران یا اعتراض آنها به وضع موجود خطر بزرگی است. لذا تنها راه موجود اصلاحات است و من راهی دیگر نمی‌شناسم».

آقای خاتمی همچنین روش‌ها و سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران را «غلط» دانسته و گفته که درنتیجه این سیستم غلط اختلاف طبقاتی شدید و طبقات جدید با ثروت‌های کلان در جامعه ایجاد شده است.

او با اشاره به «بزرگ‌ترین اختلاس تاریخ ایران» که شهریور سال گذشته فاش شد، درستی نظام حاکم را زیرسوال برده و از حاکمیت پرسیده است: سیستمی که یک مورد سوءاستفاده آن سه هزار میلیارد تومان است، در بقیه موارد چگونه است؟!

رئيس‌جمهور پیشین ایران گفته است که اگر در دولت او یک پرونده سوءاستفاده پنج میلیاردی پیدا می‌شد کف‌پوشان به خیابان‌ها می‌ریختند اما در آن زمان یک مدیر درجه یک یا پایین‌تر به اتهام سوءاستفاده مالی محکوم نشد.

رئیس بنیاد باران تنها راه نجات‌دهنده کشور را «وحدت» دانسته و تأکید کرده است که مادامی که جریان حاکم به غیر از خود دیگران را غیرخودی بداند وحدت ایجاد نخواهد شد.

در یک هفته گذشته این دومین بار است که محمد خاتمی خواستار تغییر فضای موجود برای شرکت اصلاح‌طلبان در انتخابات  ریاست جمهوری دوره یازدهم شده است.

قرار است یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ خرداد ۹۲ برگزار شود و در چند ماه گذشته اخباری مبنی بر چگونگی و شرط حضور اصلاح‌طلبان به‌ویژه محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری آینده رسانه‌ای شده است.

علی سعیدی، نماینده رهبر جمهوری اسلامی ایران در سپاه پاسداران، گفته است که محمد خاتمی می‌تواند با عذرخواهی به دلیل «سپردن امور کشور به دست «نااهلان در دوران حکومتش، در برزخ قرار داشتن در فتنه ۸۸ و دیدار با جورج سورس» از ملت ایران عذرخواهی کرده و راه بازگشت به حکومت را باز کند.

حامیان رهبر جمهوری اسلامی از اعتراضات پس از انتخابات جنجال‌برانگیز ریاست جمهوری دوره دهم با عنوان «فتنه ۸۸» نام می‌برند.

این در شرایطی است که شماری از اصلاح‌طلبان امکان حضور این طیف را به دلیل برخوردهای حکومت و منع و محدودیت فعالیت برای چهار تشکل شناخته شده این جریان یعنی حزب مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، حزب اعتماد ملی و مجمع روحانیون مبارز ممکن نمی‌دانند.

در عین حال احزابی مانند مردم‌سالاری و تعدادی از فعالان سیاسی خواستار دخالت محمد خاتمی برای اجماع اصلاح‌طلبان درباره حضور در انتخابات شده‌اند.