نماینده سیاست خارجه اتحادیه اروپا و مذاکره کننده هستهای جمهوری اسلامی ایران شب سهشنبه، ۲۸ شهریور، در استانبول درباره برنامه هستهای ایران دیدار کردند، اما محتوای زیادی از این دیدار منتشر نشده است.
دیدار دیشب کاترین اشتون و سعید جلیلی توسط اتحادیه اروپا «مفید و سازنده» اعلام شد، و سخنگوی خانم اشتون ملاقات اخیر این دو را «فرصتی مهم برای تاکید دوباره به ایران بر نیاز فوری به پیشرفت» در مذاکرات هستهای خواند.
سخنگوی خانم اشتون همچنین از برنامه دیدار هفته آینده نماینده سیاست خارجه اتحادیه اروپا با وزرای خارجه کشورهای گروه۱+۵ در حاشیه جلسه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک خبر داد.
به گفته او، این دیدار به منظور بحث و طرح دیدگاهها در مورد مذاکرت آینده صورت خواهد گرفت. گروه ۱+۵ شامل کشورهای چین، روسیه، آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان است.
در هفتههای اخیر تنش میان اسرائیل و ایران بر سر برنامه هستهای این کشور بالا گرفته و اسرائیل تهدید کرده در صورت عدم موفقیت اقدامات دیپلماتیک، به تاسیسات هستهای ایران حمله خواهد کرد.
در سال جاری سه دور مذاکرت ایران با کشورهای ۱+۵ صورت گرفته که نتیجهای از آنها حاصل نشده است. آخرین دور مذاکرت در اواخر خرداد ماه در مسکو برگزار شد.
بحث اصلی مذاکرت، تلاشهای ایران برای غنی سازی اورانیوم تا میزان بیست درصد است، که گفته میشود راه را برای تولید سلاح هستهای هموار میکند.
کشورهای گروه ۱+۵ از ایران خواستهاند که غنی سازی ۲۰ درصد را متوقف کند، نیروگاههایی راکه غنی سازی با میزان بالا در آن صورت میگیرد، تعطیل کند، و ذخایر اورانیوم را به خارج از کشور منتقل کند. ایران اجرای این اقدامات را تا زمان رفع تحریمهای اقتصادی علیه این کشور مردود دانسته است.
تحریمهای یک جانبه آمریکا علیه ایران شامل شرکتهای کشتیرانی، بیمه و بانکهایی است که در تجارت نفت ایران فعال هستند، و اتحادیه اروپا نیز نظام بانکی و فروش نفت ایران را تحریم کرده است.
در یک نشست وزاری خارجه کشورهای اتحادیه اروپا در اوائل ماه جاری در قبرس، کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا طرحی برای تحریمهای جدید علیه ایران ارائه دادند.
در همین حال، ویلیام هیگ، وزیر خارجه کشور بریتانیا هفته پیش گفت اعضا اتحادیه اروپا در حال تدوین تحریمها هستند و در ماه اکتبر در مورد آن بحث خواهند کرد.
از سوی دیگر، به تازگی آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیانیهای منتشر کرده که به نقل از یوکیا آمانو، دبیر کل آژانس میگوید آژانس آماده است گفت و گویهای خود با ایران را به زودی از سر گیرد.
این بیانیه به دنبال دیدار روز دوشنبه آقای آمانو با فریدون عباسی دوانی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران منتشر شد.
فریدون عباسی طی سخنرانی خود در گردهمایی سالانه آژانس اتمی روز دوشنبه، با انتقاد از عملکرد آژانس گفته بود ممکن است «تروریستها و خرابکارنی» در آژانس نفوذ کرده باشند و آن را هدایت میکنند.
قدرتهای غربی و به خصوص اسرائیل، ایران را متهم میکنند که برنامه هستهای این کشور با هدف تولید سلاح هستهای پی گیری میشود، اما ایران این اتهامات را اکیدا رد کرده است.
مقامات اسرائیل بارها اعلام کردهاند ایران با قابلیت هستهای را یک تهدید موجودیتی قلمداد میکنند. اسرائیل تنها کشور خاور میانه دارای سلاح اتمی است، گر چه این امر توسط مقامهای اسرائیلی هرگز به طور رسمی اعلام نشده است.