خبرگزاری رویترز روز دوشنبه، ۱۰ مهرماه در گزارشی نوشته است که جمهوری آذربایجان و اسرائیل درباره همکاری این دو کشور در صورت حمله نظامی اسرائیل به ایران گفت‌وگوهایی انجام داده‌اند.

این خبرگزاری به نقل از دو مقام سابق نظامی آذربایجانی و دو مقام اطلاعاتی‌ روس گزارش کرده که اسرائیل و جمهوری آذربایجان چگونگی‌ استفاده اسرائیل از پایگاه‌های نظامی آذربایجان و توانایی‌های جاسوسی پهبادهای اين کشور را بررسی کرده‌اند.

به نوشته رویترز، این گفت‌وگو و بررسی‌‌ها در راستای «اجرای حمله‌ جنگنده‌های اسرائيلی به تاسيسات هسته‌ای ايران در مقیاس بزرگ» بوده است.

رویترز نوشته است که چنین اقدامی توسط جمهوری آذربایجان می‌تواند خطر‌های زیادی برای این کشور به همراه داشته باشد، و مقامات این کشور نیز هیچ گاه به طور رسمی‌ از چنین تصمیمی صحبت نکرده‌اند. ایجاد اخلال در صنعت انرژی این کشور، خطر استفاده اسلام‌گرایان از این موضوع برای قیام علیه حکومت، و واکنش احتمالی‌ ایران فقط چند نمونه ریسک‌هایی‌ است که چنین اقدامی می‌‌تواند به دنبال داشته باشد.

در همین رابطه، رستم کریم‌اف از مقام‌های دولتی به رویترز گفته که هیچ کشوری حق استفاده از آذربایجان به منظور حمله به ایران را ندارد.

اما با این وجود رسیم موسی بیگ‌اف، عضو پارلمان جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با رویترز تاکید کرده که اسرائیل برای حمله به ایران یک مشکل دارد، و آن نیاز به سوختگیری مجدد است و اسرائیل قصد دارد این نیاز خود را از طریق بهره‌برداری از پایگاه‌های نظامی آذربایجان بر‌طرف کند.

موسی بیگ‌اف در این زمینه ادامه داده است: این کشور پایگاه‌های نظامی مدرن و مجهز به سیستم ضد موشکی و پرسنل آموزش دیده توسط آمریکا دارد، که می‌تواند هر زمانی‌ در اختیار اسرائیل قرار بدهد.

مقامات اسرائیل هیچ گاه به طور رسمی‌ درباره امکان همکاری این دو کشور صحبت نکرده‌اند، و آنهایی که در محفل‌های خصوصی از این امکان صحبت می‌‌کنند بسیار محتاطانه سخن می‌‌گویند.

اما با این حال یک مقام سیاسی اسرائیلی با انکار برخورداری از اطلاعات نظامی در مورد ایران به رویترز گفت که یک امکان برای اسرائیل این است که در آذربایجان هواپیمایی شبیه یک هواپیمای غیر نظامی برای حمل سوخت مستقر کند، تا سوخت مورد نیاز هواپیماهای خود به مقصد نیروگاه‌های هسته‌ای ایران را تامین کند.

علاوه بر سوختگیری، مقامات سابق نظامی آذری به رویترز گفته‌اند که اسرائیل ممکن است برای عملیات نجات هواپیماها یا پرسنل نظامی خود در پایگاه‌های نظامی آذربایجان هلیکوپتر‌های امدادی مستقر کند.

جمهوری آذربایجان دارای چهار پایگاه هوایی‌ است که توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده‌اند که می‌توانند مورد استفاده اسرائیل قرار گیرند. یکی‌ از این پایگاه‌ها به نام ناسوسنی، توسط  آمریکا مرمت شده و مورد استفاده ناتو قرار می‌‌گیرد.

از سوئی دیگر، یکی‌ از مقام‌های سابق نظامی آذربایجان به رویترز گفته اگر‌چه اسرائیل و آمریکا به طور رسمی‌ در آذربایجان مقر نظامی ندارند، اما به طور غیر رسمی‌ مکان‌هایی‌ هستند که مورد استفاده آنها قرار می‌‌گیرند.

اما اگر در مورد امکان استفاده اسرائیل از پایگاه‌های نظامی آذربایجان ابهاماتی وجود دارد، آنچه کمتر مورد شک است وجود همکاری اطلاعاتی‌ میان اسرائیل و آذربایجان در صورت حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است.

حیدر علی‌‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان که هیچ گاه با جمهوری اسلامی روابط دوستانه‌ای نداشته سال گذشته در یک قرار داد ۱،۶ میلیارد دلاری از اسرائیل تجهیزات نظامی از جمله هواپیماهای بی‌‌سرنشین خریداری کرد. این قرار داد نظامی شامل ۶۰ هواپیمای بی‌‌سرنشین است، و به گفته ناظرین این حجم کمک تسلیحاتی اسرائیل به آذربایجان نمی‌تواند صرفا برای محافظت از تأسیسات نفتی‌ این کشور باشد.

موسی بیگ‌اف در این زمینه به رویترز گفت که هواپیماهای بی‌‌سرنشین به اسرائیل اجازه تجسس غیر مستقیم از ایران را می‌‌دهند و همچنین به آذربایجان کمک می‌‌کند از مرزهای خود دفاع کند.

جمهوری آذربایجان که ایران را متهم به حمایت از اسلامگرایان اپوزیسیون می‌‌کند، همچنین با ارمنستان به دنبال سال‌ها جنگ در اواخر دهه ۸۰ و اوائل دهه ۹۰ میلادی، روابط دیپلماتیک ندارد.

یکی‌ از مشاورین رئیس جمهوری آذربایجان که نخواسته اسمش فاش شود به خبرگزاری رویتز گفته است: «ما در منطقه خطرناکی در حالی‌ زندگی‌ هستیم و این اصلی‌‌ترین عامل تعیین کننده در روابط ما و اسرائیل است.»