در ايران پس از انقلاب كتاب‌‌هاي زیادی مجوز انتشار گرفته‌اند و پس از چند سال مجوزشان لغو شده اما تعداد کتابهایی که به عنوان مثال ۱۰ یا ۲۰ بار تجدید چاپ و بعد لغو مجوز شده‌اند، زیاد نیست.
از میان کتابهایی که مجوز گرفته‌اند، آثار میلان کوندرا چنین وضعیتی داشته‌اند. رمان «والس خداحافظی» او در اوایل دهه هفتاد، به تناوب پشت ویترین کابفروشی‌ها و بساط کتاب‌های ممنوعه خیابان انقلاب در رفت و آمد بوده اما تعداد کتابهایی که به عنوان مثال ۱۰ یا ۲۰ بار تجدید چاپ و بعد لغو مجوز شده‌اند، زیاد نیست.
کتاب «نیمه غایب» نخستین بار در سال ۱۳۷۸ منتشر شد و در همان سال جایزه مهرگان ادب و در سال ۱۳۸۱ جایزه ادبی یلدا را دریافت کرد. اما در سال ۱۳۸۸ پس از ۱۵ بار تجدید چاپ، مجوز آن لغو شد.
لغو مجوز یک کتاب در چاپ شانزدهم، باعث شد که در مناظره جنجالی میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد در ایام انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸، نامزد اصلاح‌طلب تشدید سانسور در بخش کتاب را به باد انتقاد بگیرد و آقای احمدی‌نژاد در یکی از نادرترین لحظات دوران ریاست جمهوری‌اش، انتقاد موسوی را وارد بداند. گفته شد که میرحسین موسوی در انتقاد خود به کتاب «نیمه غایب» حسین سناپور نظر داشته است.
اما با وجود اینکه رئیس جمهور تشدید سانسور در ممیزی کتاب را قبول کرد گره از کار رمان «نیمه‌ي غایب» گشوده نشد و وزارت ارشاد تا امروز به این کتاب مجوز نداده است.
سیری در رمان «نیمه غائب» می‌تواند علت مخالفت دولت با انتشار این کتاب را تا اندازه‌‌ای مشخص کند. داستان «نیمه غائب» بین ۲۳ آبان ۱۳۶۷ تا ۵ دی ۱۳۶۹ روایت می‌شود. داستان از حدود سه ماه پس از پایان جنگ ایران و عراق شروع می‌شود و تا دو سال و نیم پس از جنگ هشت ساله ادامه پیدا می‌کند.
جمهوری اسلامی با بسیج تبلیغاتی، جنگاوران را «رزمندگان اسلام» خوانده بود. در تصویری که جمهوری اسلامی از ایران در حال جنگ به دست می‌داد جامعه ایران جامعه‌ای آرمانخواه است که مردمش به خاطر فرصت زندگی در «مدینه فاضله اسلامی» مشعوف و شکرگزار بودند.
چنین جامعه‌ای طبیعتا پس از پایان جنگ باید با حکومت در استقرار جامعه‌ای کاملا اسلامی مشارکت می‌کرد. اما جامعه‌ای که حسین سناپور در رمان خود روایت می‌کند انطباقی با تصویر ساختگی حکومت ندارد. شخصیت‌های رمان چند جوان هستند که در اواخر دهه ۱۳۶۰ در دانشگاه تحصیل می‌کنند. فرهاد جوانی منزوی است که به خاطر رابطه با سیمین‌دخت کمیته انضباطی دانشگاه به او تذکر داده است. او سابقه به هم ریختن خوابگاه و دزدی از سلف سرویس دانشگاه را هم دارد. این اتفاقات دست به دست هم می‌دهند تا تحصیل را نیمه‌کاره رها کند.
سیمین‌دخت دختر دانشجویی است که کابوس تهمت‌هایی را می‌بیند که به مادرش زده‌اند. پدر و مادر سیمین‌دخت از هم جدا شده‌اند. او پس از پایان دور‌ه دانشگاه به آمریکا می‌رود و در آنجا ازدواج می‌کند. پیش از رفتن به آمریکا، رابطه‌اش را با فرهاد به هم می‌زند. کتاب می‌گوید فرهاد با او رابطه جنسی داشته، اما نتوانسته قلبش را به دست آورد.
شخصیت‌های رمان «نیمه غائب» یکی درمانده‌تر از دیگری هستند، در جستجوی شرایطی مستحکم و یک زندگی آرام و بی‌دغدغه هستند اما سرگذشت پررنجی می‌یابند. جامعه‌ای که سناپور روایت می‌کند آکنده از زشتی‌هاست. چنین جامعه‌ای آرمانخواه نیست. سرگشتگی شخصیت‌های رمان بیشتر به مردم جامعه‌ای شبیه است که آرمانخواهی‌اش قویا سرکوب شده است.
جامعه‌ای که حسین سناپور در رمانش تصویر می‌کند شباهتی با تصویر ساختگی حکومت از شرایط جامعه ندارد. ایرانی پس از جنگ هشت ساله در رمان «نیمه غایب» همان ایرانی روایت‌های رسمی نیست، بنابراین جای تعجبی نیست که حکومت با هرگونه روایتی برخلاف روایت رسمی مخالفت کند.
شاید پرسیده شود که چرا در فاصله سالهای ۸۸-۱۳۷۸ به رمان حسین سناپور اجازه چاپ داده شد. سوای علت‌های متعدد که ممکن است در لغو مجوز انتشار «نیمه غایب» نقش داشته باشند، نباید از کنار تغییرات اساسی در رابطه حکومت و جامعه ایران از سال ۱۳۸۸ به بعد به راحتی گذشت.
قبل از آن دولتمردان با اکراه پذیرفته بودند که با تحولات گسترده‌ای که در جهان ارتباطات رخ داده نمی‌توان همچنان جلوی روایت‌های مخالف با روایت‌های رسمی را گرفت. بنابراین بالاجبار به روایت‌های مخالف آن هم به صورت کنترل‌شده اجازه انتشار می‌دادند و در کنار آن تمام تریبون‌های رسمی را در اختیار روایت‌های رسمی قرار می‌دادند و منابع مالی و حمایت را صرف ترویج روایت مطلوب حکومت می‌کردند. عاقلانه هم نبود که به طور کامل جلوی روایت‌های غیر رسمی را بگیرند. چون نتیجه آن از دست رفتن اعتماد اندکی بود که مردم به حکومت داشتند.
اما پس از روی‌کار آمدن محمود احمدی‌نژاد و به خصوص بعد از انتخابات ریاست جمهوری، تندروهایی که حکومت را به دست گرفتند پا را از این هم فراتر گذاشتند و نه تنها قبول نکردند که به روایت‌های غیر‌رسمی نزدیک‌تر بودند اجازه نشر بدهند بلکه وانمود کردند که واقعیت جامعه ایران همانی است که حکومت ۳۳ سال تلاش کرده نشان دهد.
سیمین‌دخت یکی از شخصیت‌های اصلی رمان سناپور پس از جدایی از فرهاد که به زعم خودش او را برای جسمش می‌خواست به آمریکا می‌رود و در آنجا با کسی ازدواج می‌کند که او را برای خودش می‌خواهد. این روایت با تصویری که جمهوری اسلامی از ایران و امریکا ارائه کرده منافات دارد.
بنابراین حکومت به این نتیجه می‌رسد که باید از انتشار چنین کتابهایی جلوگیری کند. در نظر حکومت ۱۵ بار چاپ رمان « نیمه غایب» اشتباه بوده است نه لغو مجوز نشر آن.
*نام مستعار روزنامه‌نگار در ایران
