تلاشهای بینالمللی برای انزوای ایران و مجبور کردن این کشور جهت کنار گذاشتن برنامه غنیسازی اورانیوم تأثیرات منفی بر ایران به همراه داشته اما درنتیجه سقوط ارزش ریال، پول ملی، دربرابر دلار و دیگر ارزها درآمد این کشور از ناحیه گردشگری در چند سال گذشته ۱۲.۷ درصد رشد داشته است.
گزارش روزنامه آمریکایی واشنگتن پست درمورد اثرات تحریمهای جهانی بر ایران از یک سو و رونق گردشگری در این کشور ازسوی دیگر را میخوانید:
اگرچه عمده بخشهای اقتصادی ایران دچار چالش شدهاند و درآمد نفتی این کشور بهشدت پایین آمده اما درنتیجه سقوط ارزش ریال، بخش گردشگری در چند سال گذشته شاهد رونق بوده و ازنظر مسافران خارجی سفر به ایران در این شرایط جنبه اقتصادی مثبت دارد.
طبق آمار سازمان جهانی گردشگری وابسته به سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۰ نرخ سالانه گردشگران بازدیدکننده از کشورهای خارجی ۳.۲ درصد در سطح جهانی رشد داشته است و در همین مدت گردشگری ایران شاهد ۱۲.۷ درصد رشد بوده است.
براساس آمار ملی ایران سال گذشته سه میلیون گردشگر خارجی به این کشور سفر کردند و بیش از دو میلیارد دلار به اقتصاد ملی آن کمک کردند.
به گفته آژانسهای مسافرتی در ایران، شمار گردشگران خارجی بازدیدکننده از این کشور در سال جاری میلادی افزایش داشته است و این امر برای کشوری که نرخ تورم، محدودیت صادرات و مشکل دریافت مواد اولیه دارد، بسیار حیاتی است.
نیلوفر قاطعی، راهنمای تور در شیراز، گفته است: درحال حاضر گردشگری تنها راه ممکن برای بهدست آوردن ارز است. اگر نمیتوانیم نفت بفروشیم دستکم میتوانیم گردشگران بیشتری وارد کشور کنیم.
اکثریت گردشگران به دلایل مذهبی به ایران سفر میکنند و به عنوان زائر از اماکن شیعه دیدن میکنند و طبق آمار ایران، سال گذشته تنها حدود ۲۰ هزار گردشگر به دلایل غیرمذهبی به این کشور سفر کردند. از این تعداد، عمده گردشگران از چین و آلمان بودند و طبق گزارش «جامعه تورگردانان ایران» سال گذشته بیش از یک هزار آمریکایی به عنوان گردشگر از ایران دیدن کردند.
در شرایطی که به خاطر محدودیتهایی ازجمله الزام خانمها به داشتن حجاب و ممنوعیت الکل، ایران گزینه مطلوبی برای بیشتر گردشگران غربی نیست اما مکانهای بیشمار باستانی، مهماننوازی و برای برخی افراد خود محدودیتها، عوامل جذب گردشگر به این کشور بهشمار میروند. با وجود هشدارهای دیرینه وزارت امور خارجه آمریکا درمورد سفر به ایران، آمریکاییها محدودیتی برای سفر به ایران ندارند.
با وجود این سفر به ایران از نظر برخی افراد عجیب و حتی خطرناک است. مارگارت بکویت، آرشیتکت بازنشسته از ایالت اوهایو، ازجمله افرادی است که خود را ماجراجو میداند و برخلاف توصیه دوستانش برای پرهیز از سفر به ایران، به این کشور رفته است.
مارگات بکویت میگوید که در ماه اکتبر به ایران و ازبکستان سفر کرده و ازنظر او ایران هیچ کمبودی برای جذب گردشگر ندارد و از «مردم، تاریخ، بناهای تاریخی و باغها به عنوان بهترین بخشهای سفر به ایران» نام میبرد.
این در شرایطی است که موضع رسمی ایران برای توسعه گردشگری همواره مبهم بوده است. در نخستین سالهای پس از انقلاب اسلامی رهبران تندرو در تشکیلات حاکم طرفدار تخریب برخی از مهمترین بناهای تاریخی پیش از اسلام ازجمله «آثار به جا مانده از پرسپولیس»، کاخ ۲۵۰۰ ساله، بودند.
اما پس از آن که مقامهای ایران به اهمیت گردشگری پی بردند شرایط گردشگری را آسانتر از قبل مهیا کردند. گرفتن ویزای سفر به ایران برای سالها دشوار بود و درخواست گردشگران برای گرفتن این ویزا ازسوی سفارتخانههای ایران بیپاسخ میماند اما در چند سال گذشته آژانسهای مسافرتی به این کار رسیدگی میکنند.
در عین حال برای گردشگران آمریکایی مقررات بیشتری درنظر گرفته شده تا جایی که یک راهنمای تور رسمی باید گردشگران آمریکایی را در تمام مدت سفر در ایران همراهی کند و ایرانیان نمیتوانند میزبان آمریکاییها در خانههایشان باشند. با وجود این شرایط، شمار گردشگران آمریکایی که به ایران سفر میکنند هرسال بیشتر میشود.