درپی اعتراض خبرگزاری فارس به انتشار رمان «تاوان» نوشته یان مک اِوِن، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد که با جمعآوری این کتاب، از ادامه توزیع آن در کشور جلوگیری میکند. خبرگزاری فارس، این رمان را «مستهجن» توصیف کرده بود.
این خبرگزاری نوشته است که این کتاب «علنا پردههای حجب و حیا را میدرد و وصفهایی بسیار زشت درباره روابط نامشروع دارد.»
معاونت فرهنگی وزارت ارشاد روز سهشنبه، ۱۶ آبان در جوابیهای به خبرگزاری فارس اعلام کرد که ناشر کتاب تخلف کرده و جلوی توزیع کتاب را خواهد گرفت. همچنین گفته شده که هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران به «تخلف» این ناشر رسیدگی خواهد کرد.
در متن اعتراضی خبرگزاری فارس و همچنین جوابیه وزارت ارشاد، اشارهای به نام این کتاب نشده، اما با توجه به توضیحات ارائه شده و گزارشهای رسیده از تهران، کتاب مورد اشاره، رمان «تاوان» نوشته یان مک اِوِن، نویسنده انگلیسی است که با ترجمه مصطفی مفیدی از سوی نشر نیلوفر منتشر شده است.
به نوشته فارس، نویسنده این رمان «روابط جنسی دو نفر را در بخشی از کتاب رسما و با جزییات کامل بیان کرده و سه صفحه از کتاب کاملا به توصیف روابط این چنینی اختصاص دارد.»
حالا یک روز پس از این گزارش، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در جوابیه خود نوشته است: موارد مغایر با ضوابط نشر در قالب اصلاحات با ناشر اثر ابلاغ شده و ناشر نیز نسخه اصلاح شده را تحویل دبیرخانه نظارت بر ضوابط نشر کتاب داده شده است.
معاونت فرهنگی وزارت ارشاد مدعی شده که «به سهو یا عمد» کتاب مورد نظر توسط ناشر بر اساس همان فایل اولیه (قبل از اصلاح) چاپ شده است.
در این جوابیه با تاکید بر جمعآوری کتاب از بازار از ایراد اتهام دریافت پول به ممیزان وزارت ارشاد از سوی خبرگزاری فارس انتقاد شده است.
نویسنده خبرگزاری فارس احتمال داده بود که «بررس این کتاب در ازای گرفتن وجهی چشمهایش را روی هم گذاشته است».
جمعآوری کتابی پس از اخذ مجوز و انتشار در ایران اتفاق غیرمنتظرهای نیست. چند سال پیش مجوز نشر کتاب «خاطرات دلبرکان غمگین من» نوشته گابریل گارسیا مارکز پس از انتشار لغو شد.
اگرچه در تمام سالهای پس از انقلاب، ممیزی کتاب وجود داشته، اما از زمان روی کار آمدن محمود احمدینژاد، شدت گرفته است.
میزان سانسور کتاب در دولتهای نهم تا جایی پیش رفت که حتی محمود احمدینژاد در مناظره معروف تلویزیونیاش با میرحسین موسوی در جریان تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری ۸۸ این تنها نکتهای بود که او به عنوان ضعف در دولتش پذیرفت و گفت در این زمینه تجدیدنظر میکند.
در سالهای اخیر مجوز کتابهای زیادی که قبلاً اجازه چاپ یافته بودند لغو شد. همچنین طولانی شدن روند اخذ مجوز نیز اعتراض نویسندگان و ناشران را به همراه داشته است.
در همین راستا، اردیبهشتماه امسال یک مقام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر داد که ۱۲۰ عنوان کتاب در بخش ناشران خارجی نمایشگاه کتاب تهران جمعآوری شد.