آمریکا که عضوی از گروه مذاکره کننده برنامه هستهای ایران است، ماه مارس را مهلت «همکاری واقعی» این کشور با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تعیین کرده است.
رابرت وود، نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز پنجشنبه ۲۹ نوامبر (نهم آذر) این خبر را خطاب به شورای حکام آژانس اعلام کرد.
او گفت: اگر ایران تا ماه مارس با بازرسان آژانس همکاری واقعی را شروع نکند آمریکا با همکاری دیگر اعضای شورای حکام اقدام مناسبی را دنبال خواهند کرد و از شورای حکام میخواهند که پرونده هستهای ایران را به شورای امنیت بفرستد.
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نخستین بار در سال ۲۰۰۶ پرونده هستهای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل فرستاد و درپی آن تحریمهایی علیه ایران در سازمان ملل تصویب شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هستهای ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار بازرسی از برخی سایتهای هستهای این کشور ازجمله سایت پارچین شده است.
بازرسان دیدهبان هستهای سازمان ملل در سال ۲۰۰۵ از سایت نظامی پارچین بازدید کردند اما آژانس با اعلام این که در این سایت پاکسازی انجام شده، بار دیگر خواستار بازرسی از این سایت شده است.
ایران پاکسازی در سایت پارچین را رد کرده و اهداف برنامه هستهای خود را کاملا صلحآمیز اعلام کرده است.
رابرت وود، دیپلمات آمریکایی، تاکید کرد: نمیتوان به ایران اجازه داد که تعهدات هستهای خود را نادیده بگیرد. ایران باید اکنون همکاری واقعی را شروع کند.
او از مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درخواست کرد که در گزارش فصلی بعدی اعلام کند که «آیا ایران برای رفع نگرانیهای آژانس اقدامی انجام داده است.»
گزارش فصلی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی احتمالا اواخر ماه فوریه (میانه اسفند) منتشر خواهد شد.
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ساعاتی پیش از ضربالاجل آمریکا اعلام کرد که هیچ پیشرفتی در رفع نگرانیهای مربوط به برنامه هستهای ایران به دست نیامده است.
این سخنان آقای آمانو در حالی مطرح شده است که هفته پیش نمایندگان گروه ۵+۱ توافق کردند که گفتوگوهای هستهای با ایران را در «سریعترین زمان ممکن» از سر بگیرند.
اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه آلمان گروه ۵+۱ را تشکیل میدهند.
پس از سه دوره مذاکرات گروه ۵+۱ با ایران در سال جاری که بینتیجه ماند، دیپلماتهای غربی گفتهاند که شش کشور طرف مذاکره با ایران «باید روش نوینی را برای برخورد با ایران برنامهریزی کنند».
رای شورای حکام
ارسال پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل مستلزم رای موافق اکثریت ۳۵ عضو شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی است.
شورای امنیت از سال ۲۰۰۶ تاکنون چهار قطعنامه تحریم علیه ایران صادر کرده و درپی آن تحریمهای غرب علیه بخشهای انرژی و مالی این کشور تشدید شده است.
هنوز مشخص نیست که آیا چین و روسیه از طرح ابتکاری آمریکا برای ارجاع پرونده هستهای ایران به شورای امنیت حمایت خواهند کرد یا خیر زیرا این دو عضو دائم شورای امنیت از تحریمهای یکجانبه غرب علیه ایران انتقاد کردهاند.
رابرت وود در گفتوگو با خبرنگاران ابراز امیدواری کرده که گفتوگوهای ماه دسامبر میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی «سازنده» باشد اما نسبت به «صداقت ایران» ابراز تردید کرده است.