در آستانه اجرایی شدن تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، یک مقام وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران از شروع به کار «کمیته تهاتر»، مبادله پایاپای نفت با کالا، در این وزارت‌خانه خبرداد.
حمید صافدل، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران، گفته است که کمیته تهاتر برای مبادله کالا با نفت تشکیل شده و به‌تازگی کالاها با روش تهاتر وارد کشور شده است.
به گفته او در ماه‌های گذشته در سه مورد مبادله کالا با نفت انجام شده و برخی کالاها با این روش و در حجم محدود توسط برخی شرکت‌ها وارد شده است.
آقای صافدل با اشاره به اجرایی شدن تحریم‌ها علیه ایران افزوده است که این تحریم‌ها بر «امکان فروش نفت توسط بخش خصوصی و جابه‌جایی کالا تاثیر خواهد گذاشت.»
از روز چهارشنبه ۱۸ بهمن (ششم فوریه) قانون جدید آمریکا مانعی برسر راه ایران برای دریافت عواید حاصل از فروش نفت خواهد شد و مقام‌های آمریکا گفته‌اند که بخش عمده درآمدهای حکومت ایران «قفل خواهد شد.»
در همین راستا با اجرایی شدن تحریم‌های جدید آمریکا خریداران عمده نفت خام ایران مانند چین، ژاپن و هند قادر نخواهند بود که پول نفت ایران را پرداخت کنند و ایران مجبور خواهد شد به میزان پول حاصل از فروش نفت توافق‌‌نامه‌های مبادله کالا با این کشورها را در دستور کار خود قرار دهد.
این در شرایطی است که به گفته محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، ایران پیش از این مجبور شده بود با چین وارد توافق مبادله کالا دربرابر نفت شود.
اثرات تحریم بر صادرات و واردات
به گزارش بلومبرگ درنتیجه تاثیر تحریم‌ها بر بخش بانکی ایران و دشواری دریافت دلارهای نفتی، صادرات نفت خام این کشور به چین، ژاپن و کره جنوبی و واردات کالا از این سه کشور در یک سال گذشته کاهش یافته است.
چین واردات نفت خام از ایران را در سال ۲۰۱۲ به میزان ۲۱ درصد کاهش داد و هم‌زمان صادرات کالاهای چینی به ایران نیز در این سال ۱۸ درصد سقوط کرد و ارزش آن به ۲۴.۹ میلیارد دلار رسید.
طبق این گزارش واردات نفت خام ژاپن از ایران در سال ۲۰۱۲ حدود ۳۸ درصد سقوط کرد و به ۶.۹ میلیارد دلار رسید. صادرات این کشور آسیایی به ایران که عمدتا مواد شیمیایی بوده ۶۲ درصد کاهش یافت و ارزش آن ۵۶۱ میلیون دلار اعلام شد.
صادرات کره جنوبی به ایران شامل سنگ آهن، فولاد و محصولات پتروشیمی سال گذشته با ۳.۲ درصد افزایش، ۶.۳ میلیارد دلار اعلام شد. اما واردات نفت خام این کشور از ایران با ۲۵ درصد کاهش، ۸.۵ میلیارد دلار اعلام شد.
پیش‌بینی‌ها
ساموئل سیژوک، تحلیلگر اقتصادی در لندن، به بلومبرگ گفته است: اوضاع هر ماه پیچیده‌تر می‌شود. تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران این واقعیت را بیشتر نشان می‌دهد که ایران تنها می‌تواند به گروه کوچکی از کشورها برای فروش نفت تکیه کند.
آمریکا و متحدانش گفته‌اند که ایران از درآمدهای نفتی برای پیشبرد برنامه هسته‌ای‌اش استفاده می‌کند برنامه‌ای که به گفته آنها با هدف ساخت سلاح هسته‌ای منظور شده و برهمین اساس نفت ، بخش انرژی و سیستم بانکی ایران را تحریم کرده‌اند.
ایران این ادعا را ردکرده و گفته است که برنامه هسته‌ای این کشور اهداف صلح‌‌آمیز ازجمله تامین برق را دنبال می‌کند.
طبق پیش‌بینی ساموئل سیژوک «به‌خاطر تحریم‌های جدید آمریکا، وضعیت ایران برای تامین کالا و فناوری بحرانی خواهد شد زیرا بسیاری از شرکت‌ها به‌ویژه در ترکیه، ژاپن و کره جنوبی از معامله با ایران می‌ترسند.»
تصمیم برای مبادله پایاپای کالا دربرابر نفت اردیبهشت سال جاری اعلام شده بود و پیش‌تر رستم قاسمی، وزیر نفت ایران، گفته بود که وزارت نفت باید اختیارات ویژه‌ای برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی داشته باشد و در این زمینه راهکارهایی نیز ارائه کرده است.
