روزنامه واشنگتن پست نوشته است که ایران تلاش کرده دهها هزار آهنربای ویژهای که در سانتریفیوژها کاربرد دارد، خریداری کند، اقدامی که به گفته کارشناسان نشانگر برنامهریزی احتمالی ایران برای گسترش برنامه هستهای و کوتاه کردن مسیر رسیدن به توانمندی ساخت بمب اتم است.
به نوشته این روزنامه اسناد سفارش خرید این مقدار آهنربا که دراختیار پژوهشگران اتمی قرار گرفته، نشان میدهد که نمایندگان ایران از حدود یک سال پیش تلاش کردهاند یکصدهزار آهنربای حلقهای شکل را از چین وارد کنند.
طبق قطعنامهای که شورای امنیت سازمان ملل براساس گزارش شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فوریه ۲۰۰۶ علیه ایران صادر کرد، صادرات آهنربای مناسب طراحی سانتریفیوژ به ایران ممنوع است و ایران باید درمورد آهنرباهایی که برای همین منظور بین سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ خریداری کرده، شفافسازی کند.
به نوشته این روزنامه «اگرچه ایران بارها تلاش کرده اقلام ممنوعه را برای برنامه هستهایاش از خریداران خارجی دریافت کند اما این مورد به خاطر مشخص بودن و میزان سفارش، غیرمعمول بهنظر میرسد. تعداد یکصد هزار آهنربا میتواند ۵۰ هزار سانتریفیوژ را پوشش بدهد که تقریبا پنج برابر تعداد سانتریفیوژهایی است که درحال حاضر در ایران عملیاتی شدهاند».
آشکارشدن این تلاش جدید ایران همزمان با برنامه این کشور برای افزودن هزاران سانتریفیوژ پیشرفته در ایران اعلام شده است.
به گفته تحلیلگران افزایش تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته میتواند سرعت غنیسازی اورانیوم را افزایش دهد، فرآیندی که کاربرد دوگانه نظامی و غیرنظامی آن به میزان درجه غنیسازی بستگی دارد.
ایران میگوید از غنیسازی اورانیوم برای تامین سوخت راکتور پژوهشی تهران و امور پزشکی بهرهبرداری میکند. اما غرب و اسرائیل میگویند که ایران احتمالا قصد دارد با غنیسازی اورانیوم به توانمندی ساخت سلاح هستهای برسد.
به نوشته واشنگتن پست نسخهای از سفارش خرید این مقدار آهنربا در اختیار «موسسه علوم و امنیت بیالمللی» قرار گرفته است.
براساس این گزارش مشخصات ابعادی این آهنرباهای حلقوی در فرم سفارش خرید دقیقا با آهنرباهای قوی بهکار رفته در سانتریفیوژهای «آی.آر-۱» مطابقت دارد، سانتریفیوژهایی که با سرعت مافوق صوت میچرخند تا گاز اورانیوم را به اورانیوم غلیظ شده تبدیل کنند. اگر این روند با درجات بالاتر اجرا شود، اورانیوم غنیشده برای سلاح هستهای تولید خواهد شد.
طبق قعطنامهای که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در فوریه ۲۰۰۶ صادر و براساس آن از ایران خواست درمورد برنامه هستهایاش اعتمادسازی کند، ایران تاکید بود که بین سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ مقداری آهنربای مناسب مدل سانتریفیوژ «پی۲» از یک کمپانی خارجی خریداری کرده و در میانه فوریه ۲۰۰۶ اطلاعاتی را درمورد ویژگیهای ۹۰۰ آهنربای خریداری شده در اختیار آژانس قرار داده بود.
اما بعدا که آژانس خواسته بود این آهنرباها را بررسی کند ایران اعلام کرد که هرگز چنین آهنرباهایی را نه سفارش داده و نه خریده است. پس از آن آژانس اعلام کرد که منتظر روشن شدن نتیجه تلاشهای ایران برای دستیابی به چنین آهنرباهایی است.
به نوشته واشنگتن پست هنوز مشخص نیست ایران یکصدهزار آهنربای حلقهای شکل را خریداری کرده است یا خیر.