سفارت ایران در لندن اعلام کرده است که فعالیت افرادی با عنوان شورای فرهنگی بریتانیا در مراکز دیپلماتیک سفارت انگلستان در تهران نقض قوانین و كنوانسیون‌های بین‌المللی تلقی می‌شود.

رسانه‌های انگلیس روز پنجشنبه خبر دادند كه مسئولان شورای فرهنگی بریتانیا در تهران، فعالیت‌های این شورا را به دلیل ایجاد مزاحمت‏ مسئولان ایرانی برای کارمندان خود، به حالت تعلیق درآورده‌اند.

شورای فرهنگی بریتانیا اعلام کرد که این فشارها انتخاب دیگری جز تعلیق فعالیت‏های این مرکز در ایران باقی نمی‏گذارد.

مسئولان این نهاد فرهنگی بریتانیایی مدعی شده‌اند که 16 کارمند محلی آن در ماه دسامبر سال گذشته میلادی توسط مقام‌های دولتی ایران احضار شده و تحت فشار برای استعفا قرار گرفته بودند.

همچنین گفته شده است که گذرنامه دو نفر از این کارمندان، هنگامی که برای شرکت در جلسه‏ای قصد خروج از ایران را داشتند، از آنها گرفته شده بود.

شورای فرهنگی بریتانیا روز 31 ژانویه را روزخاتمه فعالیت‏هایش در ایران اعلام کرد.

مارتین دیویدسون، از مسئولان شورای فرهنگی بریتانیا براین باور است که این تحت فشار قراردادن کارمندان محلی این شورا در تهران، برای متوقف کردن فعالیت‏های آن طراحی شده است.

دیویدسون افزوده است که منتظر فرصتی است تا برای از سرگیری فعالیت‏های این مرکز با مقام‌های جمهوری اسلامی گفت‌وگو کند و همچنین تاکید کرده است که او وهمکارانش به ساخت یک رابطه محکمتر فرهنگی و آموزشی میان ایران و بریتانیا متعهد هستند.

دیویدسون یادآور شده است که «در این داستان کسی برنده نیست. کارمندان ما در ایران بی‌کار شده‏اند، شرکای ایرانی ما امکان کار با همکاران بریتانیایی خود را از دست داده‏اند و فرصت ساخت یک رابطه ماندگار میان جوانان ایرانی و بریتانیایی از بین رفته است.»

در بخش ایران وب‌سایت شورا فرهنگی بریتانیا این پیام دیده می‌شود: «ما امیدواریم که بتوانیم در کوتاه ترین زمان ممکن موافقت مقام‌های ایرانی را برای ادامه برنامه‌های فرهنگی و آموزشی بین ایران و بریتانیا که به سود مردم هر دو کشور خواهد بود جلب نماییم.»

بازوی فرهنگی دولت بریتانیا

شورای فرهنگی بریتانیا (British Council) یک موسسه غیردولتی فعال در 100 کشور جهان است و با وجود این بخش بزرگی از بودجه خود را از دولت بریتانیا دریافت می‏کند.

این شورا بازوی فرهنگی دولت بریتانیا است و بیشتر فعالیت‏هایش در زمینه‌های آموزشی و فرهنگی است.

نخستین مرکز شورای فرهنگی بریتانیا در ایران در سال 1942 میلادی تاسیس شد و پس یک دوره تعطیلی پس از انقلاب، به درخواست ایران بازگشایی شد.

بیش از 10 هزار ایرانی در دوسال گذشته در برنامه‏های این مرکز شرکت کرده‌اند.

ساختمان شورای فرهنگی بریتانیا در در باغ قلهک تهران در خیابان شریعتی که متعلق به سفارت انگلستان قرار دارد و گفته می‌شود که همواره به دلیل تصرف غیر قانونی این ملک در فشار بوده است.

واکنش دولت

سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن در واکنش به خبر تعلیق فعالیت‏های دفتر شورای فرهنگی بریتانیا بیانیه‏ای منتشر کرد.

این بیانیه گزارش‌های رسانه‌های انگلیس درباره تعطیلی و تعلیق فعالیت‌های شورا فرهنگی بریتانیا در ایران را بی‌اساس و گمراه‌كننده خوانده است.

با وجود این که مسئولان این شورا تاکید می‏کنند که به دعوت مقام‌های ایرانی دفتر خود را در ایران بازگشایی کرده‏اند اما بیانیه سفارت ایران در لندن، این ادعا را رد کرده است.

سفارت ایران همچنین اعلام کرده است که فعالیت افرادی با عنوان شورای فرهنگی بریتانیا در مراکز دیپلماتیک سفارت انگلستان در تهران نقض قوانین و كنوانسیون‌های بین‌المللی تلقی می‌شود و سفارتخانه‌های خارجی حق فعالیت‌های انتفاعی و بدون مجوز در قلمرو دولت پذیرنده را ندارند.

واکنش مجلس

چند هفته پیش كاظم جلالی، مخبر كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خواستار پاسخگویی نمایندگان وزرای فرهنگ، اطلاعات و امور خارجه درباره فعالیت‌های شورای فرهنگی بریتانیا در ایران شده بود.

جلالی مدعی شده بود که این شورا فعالیت‌های گسترده‌ای را در سراسر ایران انجام می‌دهد که از جمله آنها آموزش مشترک با چند دانشگاه داخلی برای صدور مدرک مشترک، پژوهش مشترک و دادن بورس‌هایی است که او آنها را جهت‌دار و بدون هماهنگی می‌داند.

این نماینده مجلس همچنین مدعی شده بود که این شورا سالانه ده‌ها استاد و دانشجو را با هزینه ایران و «بدون دستاورد علمی مشخص» و «فرار از مالیات» به كنفرانس‌های بین‌المللی «جهت‌دار» می‌فرستد.

مخبر كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادعا می‌کند که شورای فرهنگی بریتانیا در ایران در سال یک میلیارد تومان درآمد داشته اما مالیات آن را پرداخت نکرده است.

گفتنی است کاظم جلالی از قول برخی از نمایندگان از ابعاد امنیتی پژوهش‏هی انجام شده با همکاری این مرکز ابراز نگرانی کرده است.