مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در شهر آلماتی قزاقستان پایان یافت و دو طرف بر سر زمان و مکان مذاکرات آتی توافق کردند.
روز چهارشنبه، نهم اسفند روز دوم مذاکرات هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ برگزار شد و در پایان این دوره از مذاکرات، سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و مذاکرهکننده ارشد هستهای در کنفرانس خبری خود اعلام کرد که جلسه کارشناسی، روزهای ۲۷ و ۲۸ اسفند در شهر استانبول (ترکیه) برگزار خواهد شد و دو طرف ۱۶ فروردینماه سال آینده، بار دیگر در آلماتی مذاکره خواهند کرد.
دو طرف در حالی بر سر زمان و مکان مذاکرات آتی به توافق رسیدهاند که پس از آخرین دور مذاکرات در خردادماه امسال، دستیابی به توافق برسر مکان و زمان دور بعدی مذاکرات، هشت ماه به طول انجامید.
سعید جلیلی همچنین گفتوگوها را «گامی مثبت» ارزیابی کرده و گفته است که این روند «میتواند با رویکردی سازنده و برداشته شدن گامهای متقابل تکمیل شود».
کاترین اشتون، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی، سرپرستی هیئت مذاکره کنندگان گروه ۱+۵ نیز که در کنفرانسی که امروز برگزار شد، ابراز امیدواری کرد که «ایران نگاه مثبتی به پیشنهادات غرب داشته باشد و ادامه داد: «باید ببینیم در آینده چه پیش میآید».
هنوز جزئیات مذاکرات دو روز ایران و غرب در شهر آلماتی قزاقستان منتشر نشده است، اما ایران اعلام کرده که پیشنهادهای خود در زمینه برنامهای هستهای را به گروه ۱+۵ ارائه کرده است.
به گفته سعید جلیلی، ایران هشت ماه پیش در مسکو طرح جامعی را برای گفتوگوها اعلام کرد که پنج محور برای همکاریها داشت و قرار شد این طرح بررسی و به ما پاسخ داده شود و سرانجا روز گذشته این پاسخ در قالب پیشنهاداتی از سوی غرب ارائه شد.
دبیر شورای امنیت ملی ایران، نکتههای ارائه شده در پیشنهاد جدید غرب را نسبت به قبل «واقع بینانهتر» ارزیابی کرد و ادامه داد: سعی شده بود که در برخی موارد به دیدگاههای ایران نزدیک شود که این را مثبت تلقی میکنیم. اگرچه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
سرپرست هیئت مذاکرهکننده ایران در عین حال تاکید کرد که «تولید سوخت ۲۰ درصد برای تأمین نیازهایمان حق مسلم ماست که براساس معاهده ان.پی.تی به ما داده شده است».
گزارشهای منتشر شده در روزهای اخیر حاکی از آن بود که گروه ۱+۵ در مذاکرات آلماتی از ایران خواهد خواست که غنیسازی اورانیوم ۲۰ درصد را متوقف کند و درمقابل بخشی از تحریمهای بینالمللی برداشته شود.
اما حالا سعید جلیلی تاکید کرده است که «هر پیشنهادی برای همکاری، شفاف سازی و اعتمادسازی باید بر مبنای پذیرفته شدن حقوق جمهوری اسلامی ایران و حق هستهای آن از جمله غنی سازی اورانیوم باشد و موضوعات در این چارچوب، میتواند مورد گفتوگو قرار گیرد.»
غنیسازی اورانیوم ازجمله جنجالبرانگیزترین بخش برنامه هستهای ایران است. ایران میگوید که از اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد به عنوان سوخت در رآکتور تحقیقاتی تهران استفاده میکند. اما غرب ابراز نگرانی کرده است که غنیسازی اورانیوم بالای ۲۰ درصد کاربرد دوگانه دارد و میتواند در ساخت بمب هستهای به کار برده شود.
در همین راستا، کشورهای گروه ۱+۵ پیشنهاد کردند که ایران ذخیره اورانیوم با خلوص پایین را به خارج منتقل کند و غرب پس از تبدیل آن به سوخت مورد استفاده رآکتور تهران، آن را به ایران تحویل دهد.
موضوعی که در کنفرانس آقای جلیلی به آن اشاره شده و دبیر شورای عالی امنیت گفته است «اینکه برای تأمین نیازهایمان میتوانیم همکاری کنیم، میتواند در گفتوگوها مورد بحث قرار گیرد اما باید اعتماد ملت ایران جلب و رفتارهای خصمانه و در مقابله با ملت ایران کنار گذاشته شود.»
آمریکا: پیشنهاد لغو تحریمها در مذاکرات آلماتی مطرح نشد
اما در حالی که تنها چند ساعت از پایان مذاکرات آلماتی میگذرد، یک مقام ارشد دولت آمریکا در گفتوگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که شش قدرت جهانی، پیشنهاد لغو تحریمهای نفتی و اقتصادی علیه ایران در ازای توقف فعالیتهای غنیسازی اورانیوم در سایت هستهای فردو را در این مذاکرات مطرح نکردهاند.
برخی رسانهها پیش از این گزارش کرده بودند که شش قدرت جهانی، در مذاکرات آلماتی، پیشنهاد لغو برخی از تحریمها در مقابل تعطیلی سایت فردو را مطرح کردهاند.
موضوعی که ایران نیز آن را به طور تلویحی رد کرده و سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در کنفرانس امروز خود در پاسخ به سوالی درباره تعطیلی سایت فردو گفت: این سایت یک سایت قانونی و شناخته شده برای آژانس است که زیر نظر آژانس فعالیت خود را ادامه میدهد و بسته شدن آن هیچ توجیهی نداشته و چنین درخواستی را آنها نداشتهاند.
مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در آلماتی قزاقستان روز سهشنبه، هشتم اسفندماه پس از هشت ماه وقفه آغاز شد و خبرگزاریهای ایران گزارش کردند که این کشور در مذاکرات آلماتی، پیشنهاد جدیدی دارد که تاکنون جزئیات آن منتشر نشده است.
ایران و گروه ۱+۵ در یک سال گذشته در استانبول، بغداد و مسکو سه دوره مذاکرات برگزار شد که بینتیجه پایان یافت. غرب، ایران را به تلاش برای ساخت بمب هستهای در پوشش برنامه صلحآمیز هستهای متهم میکند، اتهامی که ایران همواره رد کرده است.