پژوهشگران سایبری ناتو گفتهاند که حمله ویروس استاکسنت به تاسیسات هستهای ایران «توسل به زور» و «احتمالا نقض قوانین بینالمللی» بوده است.
براساس پژوهشی که کارشناسان حقوق بینالملل به درخواست «مرکز جنگافزار سایبری ناتو» مستقر در استونی انجام دادهاند، «هرگونه اقدام یا اقداماتی که منجر به کشته یا مصدوم شدن افراد یا نابودی و تخریب اشیا شود، آشکارا توسل به زور است».
متن ۳۰۰ صفحهای که به سفارش ناتو تهیه شده «راهنمای تالین درمورد قوانین بینالمللی موثر درخصوص جنگافزارهای سایبری» نام دارد و توسط یک گروه ۲۰ نفره از پژوهشگران بینالمللی به سرپرستی مایکل اشمیت، استاد حقوق بینالملل در کالج نبرد دریایی آمریکا تهیه و نوشته شده است.
مایکل اشمیت به واشینگتن تایمز گفته است که «به موجب منشور سازمان ملل متحد توسل به زور به استثنای دفاع مشروع دربرابر حمله یک کشور دیگر، غیرمجاز است».
به گفته این گروه ۲۰ نفره پژوهشگران بینالمللی «حمله سایبری با استفاده از ویروس استاکسنت به تاسیسات هستهای ایران توسل به زور بوده است اما هنوز مشخص نیست که این خرابکاری سایبری علیه برنامه هستهای ایران دربرگیرنده یک حمله مسلحانه بوده است».
طبق تعریف این گروه «حمله مسلحانه، شروع خصومتهای بینالمللی است که به موجب آن قوانین جنگ کنوانسیون ژنو اجرایی میشود و طبق این قوانین، ایران حق دفاع از خود را پیدا میکند.»
طبق این گزارش ویروس استاکسنت در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ و احتمالا در سال ۲۰۰۸ آبشارها و سانتریفیوژهای نصب شده در مرکز غنیسازی اورانیوم در شهر نطنز ایران را هدف خرابکاری قرار داد.
در آن زمان گزارش شد که این بدافزار سایبری توسط اسرائیل و آمریکا طراحی شده تا مانع از ساخت سلاح هستهای در ایران شود اما آمریکا و اسرائیل نقش خود را در این حمله سایبری تائید نکردند.
آمریکا، اسرائیل و متحدان اروپایی و عربی آنها ایران را متهم کردهاند که در پوشش برنامه هستهای، قصد دارد با استفاده از غنیسازی اورانیوم در درجات بالا سلاح اتمی بسازد. ایران این اتهام را ردکرده و اهداف برنامه هستهایاش را صلحآمیز اعلام کرده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز بارها از ایران خواسته در برنامه هستهایاش «شفافسازی» کند و اجازه دهد کارشناسان دیدهبان هستهای سازمان ملل از برخی مراکز هستهای این کشور مانند سایت نظامی پارچین بازدید کنند. ایران با این درخواست مخالفت کرده است.
تا پیش از حمله این بدافزار سایبری آژانسهای اطلاعات جاسوسی گمانهزنی کرده بودند که ایران قادر خواهد بود تا سال ۲۰۱۰ سلاح هستهای بسازد.
گفته میشود که حمله بدافزار استاکسنت در برنامه هستهای ایران سه سال تاخیر ایجاد کرده است. ایران این گمانهزنی را تائید نکرده است.
راهنمای ۳۰۰ صفحهای ناتو توسط ۲۰ پژوهشگر شامل کارشناسان حقوقی و وکلای نظامی ارشد کشورهای عضو ناتو و با همکاری تحلیلگران امنیت سایبری تهیه شده است.
مایکل اشمیت گفته است: ما این راهنما را برای کمک به مشاوران حقوقی دولتها و ارتشها نوشتهایم و با این اقدام میخواهیم به دولتها درمورد تصمیمگیری درخصوص جایگاهشان دربرابر حملات سایبری کمک کنیم.
این در شرایطی است که برخی پژوهشگران با نتیجهگیری حقوقی این راهنمای کارشناسان ناتو مخالفت کردهاند.
جیمز لوئیس، پژوهشگر «مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل»ی، این نتیجهگیری راهنمای ناتو را «زودهنگام» دانسته و گفته است که «هنوز موارد کافی از حملات سایبری وجود ندارد که بتوان تفسیری منطقی از قانون را درمورد آنها بهکار برد.»
به موجب ماده پنج پیمان ناتو کشورهای عضو این سازمان موظف هستند اعضا را دربرابر حملات یاری دهند.
ایران عضو ناتو نیست اما علیاصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته بود که «حمله ویروس استاکسنت ازنظر حقوق بینالمللی دنبال میشود.»