دومین روز مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی در روز شنبه، ۱۷ فروردین ماه پایان یافت و گزارشها حاکی از آن است که دو طرف به توافقی دست نیافتهاند.
در همین رابطه، کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان دومین روز مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ در آلماتی (قزاقستان) اعلام کرده است که دو طرف به توافق نرسیدهاند.
خانم اشتون با اشاره به «مذاکرات سخت و طولانی» در دو روز اخیر تاکید کرد که «در پی این گفتوگوها روشن شد مواضع دو طرف همچنان از هم فاصله دارد».
مذاکرهکننده ارشد هستهای گروه ۱+۵ در ادامه یادآوری کرده که با سعید جلیلی، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در تماس خواهد بود تا درباره چگونگی مذاکرات تصمیمگیری شود.
به گفته کاترین اشتون، قرار است که نمايندگان گروه ۱+۵ گزارشهای خود درباره مذاکرات آلماتی را با پایتختهای خود در ميان بگذارند.
در همین حال، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران در کنفرانس خبری بعد از پایان مذاکرات در واکنش به سخنان کاترین اشتون گفت که «اختلافات میتواند وجود داشته باشد اما چیزی که میتواند مبنای گفتوگو و توافق قرار گیرد ان.پی.تی است.»
به گفته این مقام ایرانی، «در ان.پی.تی حقوق کشورها از جمله غنی سازی وجود دارد که طرفین اگر این حق را شناسایی کنند میتواند گام مهمی در پیشرفت و نزدیک شدن دیدگاهها باشد که مبنای قانونی و بینالمللی هم دارد.»
آقای جلیلی همچنین با تاکید بر اینکه «غنیسازی چه ۵ درصد و چه ۲۰ درصد را جزو حقوق مسلم ایران میدانیم» ادامه داد که به همین دلیل آن را اعمال میکنیم اما اگر غنی سازی موضوع همکاری باشد میتواند موضوع گفتوگو باشد.
پیش از این خبرگزاری رویترز نوشته بود که دور آخر مذاکرات در آلماتی (قزاقستان) بینتیجه پایان یافته و دو طرف تنها به توافق بر سر ادامه گفتوگوها دست یافتهاند.
رویترز همچنین صبح روز شنبه سته پیشنهادی ایران به گروه ۱+۵ را «گیجکننده و مبهم» توصیف کرده و احتمال داده بود که روز دوم مذاکرات دستاورد چندانی نخواهد داشت.
به نوشته فارس، در حاشیه این مذاکرات، دیدارهای دوجانبهای بین علی باقری و ما ژائوشو معاون وزیر خارجه چین و همچنین سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه انجام شده است. مقامات ایرانی تاکنون درباره این مذاکرات واکنشی نشان ندادهاند.
ایران در روز اول مذاکرات هستهای در آلماتی بستهای پیشنهادی را که از آن با عنوان «برنامه عملیاتی برای اجرایی کردن طرح جامع مسکو در ابعاد کوچک» یاد شد، به طرف مقابل ارائه کرد. موضوعی که دیپلماتهای غربی آن را شفاف ندانستند و گفتند که ایران به پیشنهاد ارائه شده ازسوی گروه ۵+۱ که فوریه (اسفند گذشته) در مذاکرات هستهای مطرح شد، «پاسخ شفاف و منسجمی نداده است».
در همین حال، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده کشورش در مذاکرات هستهای گفته است که «پاسخ ایران نشان میدهد که مذاکرات جدی است و حرفهای تازهای مطرح شده است».
نماینده روسیه در این مذاکرات تاکید کرده است: پاسخ ایران سوالهایی را ایجاد کرده و پیشنهاد این کشور روشن نبوده و نیاز به رفع ابهام دارد.
در مذاکراتی که اسفند سال گذشته در استانبول ترکیه برگزار شد به ایران پیشنهاد شد که غنیسازی اورانیوم در سایت هستهای فردو را به مدت شش ماه متوقف و ذخیره اورانیوم غنی شده ۲۰درصدی موجود در این کشور را برای کاربردهای پزشکی به اکسید تبدیل کند و درمقابل، تحریم طلا و فروش مواد پتروشیمی ایران برداشته میشود.
این در شرایطی است که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سرپرست گروه مذاکرهکننده ایران صبح جمعه پیش از آغاز مذاکرات آلماتی اعلام کرد که ایران در آلماتی بر حق خود مبنی بر غنیسازی اورانیوم پافشاری خواهد کرد.
غنیسازی اورانیوم یکی از موارد جنجالبرانگیز برنامه هستهای ایران است؛ ایران میگوید که از اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد به عنوان سوخت در رآکتور تحقیقاتی تهران استفاده میکند. اما غرب ابراز نگرانی کرده که غنیسازی اورانیوم بالای ۲۰ درصد کاربرد دوگانه دارد و میتواند در ساخت بمب هستهای به کار برده شود.
آمریکا و متحدان غربیاش در گروه ۵+۱ میگویند که ایران احتمالا قصد دارد در پوشش برنامه هستهای، سلاح اتمی بسازد. ایران اهداف برنامه هستهایاش را صلحآمیز اعلام کرده است.
ایران و گروه ۵+۱ تاکنون در ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و آلماتی مذاکرات هستهای داشتهاند.
وندی شرمن، معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا، سایمون گس، سفیر اسبق انگلیس در ایران، ما ژائوشو، دستیار وزیر خارجه چین، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، ژاک اودیبر، مدیرکل وزارت خارجه فرانسه و هانس دیتر لوکاس از مقامات ارشد وزارت خارجه آلمان گروه ۱+۵ را در این دوره از مذاکرات نمایندگی میکردند.
از ایران نیز سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، عباس عراقچی، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه، علی باقری، معاون سیاست خارجی و امنیت بینالملل دبیر شورای عالی امنیت ملی، حمیدرضا عسگری، مشاور وزارت امور خارجه، رسول موحدیان، سفیر سابق ایران در لندن و مهدی صفری، سفیر ایران در پکن بر سر میز مذاکرات در آلماتی حاضر شده بودند.