تحریم علمی ایران که سه سال پیش با ممنوعیت موقت برگزاری آزمون تافل در این کشور شروع شد، به مجلات علمی معتبر گسترش یافته است.

به‌تازگی انتشارات هلندی «الزویر»، ناشر مجلات علمی معتبر، تمام سردبیران و ویراستاران آمریکایی خود را از پذیرش و چاپ مقاله‌های پژوهشگران ایرانی که در استخدام دولت این کشور هستند، منع کرده است.

این انتشارات هلندی در یادداشتی که برای سردبیران و ویراستان آمریکایی همکار خود فرستاده، اشاره کرده که این تصمیم درراستای تحریم‌های آمریکا علیه ایران است.

به موجب تصمیم این انتشارات هلندی که از ماه مارس به اجرا گذاشته شده، تغییراتی در قانون تحریم آمریکا علیه ایران مصوب دسامبر گذشته ایجاد شده به این معنی که شرکت‌هایی مانند الزویر که در آمریکا مستقر نیستند باید کارکنان خود را از تعامل با ایران بازدارند.

تحریم‌های قبلی آمریکا که با هدف اعمال فشار بر ایران برای کنار گذاشتن برنامه هسته‌ای‌اش اعمال شده، توسط «اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا» به بخش علمی گسترش یافته است.

به گفته یک مقام وزارت خزانه‌داری آمریکا اداره کنترل دارایی‌های خارجی این وزارت‌خانه «مجوز عمومی» را برای مجلات تغییر نداده و هم چنان به آنها اجازه می‌دهد مقاله‌هایی را چاپ کنند که توسط  دانشمندان و پژوهشگران ایرانی نوشته شده به شرط آن‌که این افراد با دولت جمهوری اسلامی و نهادهای تحریم شده آن همکاری نداشته باشند.

این مقام خزانه‌داری آمریکا افزوده است که براساس تحریم جدید تمام شهروندان آمریکایی فارغ از این که در استخدام چه فرد یا نهادی هستند باید تحریم علمی پژوهشگران دولتی ایران را اجرا کنند.

براساس این دستور «اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا» شرکت انتشاراتی الزویر نیز باید این هشدار را به اطلاع کارکنان خود برساند.

هرالد بوئرزمن، سخنگوی الزویر، گفته است که اگرچه این شرکت از دو سال پیش بنا به توصیه‌های آمریکا، محدودیت‌هایی را در ارتباط با چاپ مقاله اجرا کرده اما او انتظار دارد این محدودیت‌های جدید تنها بر شمار ناچیزی از مقاله‌ها تاثیر بگذارد.

به گفته سخنگوی شرکت انتشاراتی الزویر «بخش‌های پژوهش تاسیسات هسته‌ای و شرکت‌های دولتی نفت و گاز ایران مشمول این تحریم هستند».

او افزوده است که «این تحریم شامل حال مقاله‌های موسسات پژوهشی و آکادمیک و نهادهای پزشکی غیردولتی مانند بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها نمی‌شود.»

شرکت انتشاراتی الزویر در یادداشتی از هیئت تحریریه خود خواسته است که «اگر برای بررسی مقاله علمی رسیده از ایران داور غیرآمریکایی پیدا نکردند، این مقاله را با عذرخواهی به نویسندگان بازگردانند و به آنها بگویند که به دلیل تحریم آمریکا، از پذیرش مقاله‌ معذور هستند.»

اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا از حدود ۱۰ سال پیش به شماری از مجلات معتبر علمی پیشنهاد داده بود که در مکاتبه با ایران تدابیر سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کنند، پیشنهادی که با اعتراض سازمان یافته «انجمن فیزیک آمریکا» ، «انجمن ناشران آمریکا» و چندین نهاد علمی دیگر منجر شد.

براساس دستور اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا تبادل اطلاعات و مقاله‌های علمی تنها با افراد غیردولتی ایران مجاز است.

ناشر هلندی الزویر در تحریم ایران سابقه دارد. این انتشاراتی طبق گزارش خبرگزاری مهر شهریور سال ۹۰ «مانع از دسترسی برخی دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران به مقالات منتشر شده در وبسایت خود شده بود.» 

تابستان سال ۸۹ نیز موسسه آمریکایی «ای تی سی» اعلام کرده بود که آزمون زبان انگلیسی تافل در ایران به دلیل تحریم بانک‌های ایرانی در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تا پیداشدن راه حل جایگزین، برگزار نمی‌شود.