سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرده که این نهاد مهلت بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی ریاستجمهوری را به مدت پنج روز تمدید کرده است. عباسعلی کدخدایی همچنین خبرها درباره رد یا تائید صلاحیت برخی داوطلبان را شایعه خوانده است.
آقای کدخدایی روز پنجشنبه ۲۶ اردیبهشت همچنین اعلام کرد که شورای نگهبان نتایج نهایی رد و تأیید صلاحیت داوطلبان نامزدی ریاست جمهوری را روز ۳۱ اردیبهشت اعلام میکند.
به گفته او، نتایج نهایی به وزارت کشور اعلام میشود و پس از آن توسط مسئولان ستاد انتخاباتی رسما به رسانهها اعلام میشود.
پیش از این قرار بود شورای نگهبان تا روز جمعه ۲۷ اردیبهشت نام داوطلبانی را که نامزدی آنها در انتخابات روز ۲۴ خرداد به تائید این شورا رسیده، اعلام کند و این نهاد اکنون از فرصت قانونی برای تمدید آن استفاده کرده است.
همزمان یکی از اعضای شورای نگهبان با «سخت» خواندن روند بررسی صلاحیتها، گفته است که ممکن است بیش از ده نفر از داوطلبان تایید صلاحیت شود و در این میان مردم تصمیمگیرنده نهایی هستند.
به گفته محمد مومن، در میان ۶۸۶ نفری که در این دوره ثبت نام کردهاند کار سختی بر عهده شورای نگهبان است و جلسههای متعددی تشکیل میشود تا صلاحیت هر یک بر اساس دلایل و اسناد بررسی شود.
شورای نگهبان متشکل از شش فقیه و شش حقوقدان است که فقهای آن طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی ایران، بهطور مستقیم توسط رهبر انتخاب میشوند و شش عضو حقوقدان به پیشنهاد قوه قضائیه و توسط مجلس انتخاب میشوند.
این نهاد نظارتی، در شرایطی بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دوره گذشته ایران مهر تائید زد که اعلام نتیجه آن با اعتراضهایی بیسابقه در تاریخ جمهوری اسلامی از جمله توسط میرحسین موسوی و مهدی کروبی، نامزدهای اصلاحطلب آن همراه بود.
آقای کدخدایی، پیش از این گفته بود که در روند بررسی صلاحیت تغییراتی صورت گرفته و علاوه بر اینکه داوطلبان باید برنامههای خود را ارائه دهند، در صورت تردید شورای نگهبان، با نامزدها گفتوگو خواهد شد.
او همچنین در حالی تاکید کرده که خبرها درباره رد یا تائید صلاحیتها، «شایعه» است که برخی نمایندگان مجلس نامهای به این شورا برای رد صلاحیت هاشمی فرستادهاند و بسیاری از طرفداران نظام میگویند رحیممشایی رد صلاحیت خواهد شد.
یزدی: قانون اجازه رئیسجمهوری شدن را به خانمها نمیدهد
در خبری دیگر، محمد یزدی٬ عضو شورای نگهبان درباره نامزدشدن برخی زنان در این انتخابات گفته است آنها مصداق «کسانی هستند که به روستا راهشان نمیدهند٬ اما سراغ خانه کدخدا را میگیرند.»
او در جمع طلاب و استادان جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزوده «یکی از آنها گفته که اگر من رئیسجمهوری شوم، نیمی از کابینهام خانمها و نیم دیگر آقایان خواهند بود اما قانون اجازه رئیس جمهور شدن را به خانمها نمیدهد.»
طبق اصل ۱۱۵ قانون اساسی رئیسجمهوری «باید ازمیان رجل مذهبی و سیاسی انتخاب شود» و «ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه، امانت و تقوا، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی و مذهب رسمی کشور» باشد.
مقامهای حکومت ایران در این شورا معتقدند که معنای «رجل مذهبی و سیاسی» که در قانون اساسی به آن اشاره شده٬ مردان هستند و زنان نمیتوانند برای تصدی جایگاه ریاست جمهوری نامزد شوند.
آقای یزدی همچنین تصریح کرده است که اگر صلاحیت داوطلبی تائید نشد، «معنای آن این نیست که به درد هیچ کاری نمیخورد، بلکه صلاحیت ریاست جمهوری را ندارد و شاید در مسئولیتهای پایینتر مانند وزارت، وکالت بتواند موفق باشد.»
عملکرد شورای نگهبان بهویژه در جریان انتخابات سال ۸۸ مورد اعتراض قرار گرفت؛ منتقدان و معترضان برخی از اعضای این شورا و از جمله احمد جنتی و غلامحسین الهام، عضو وقت حقوقدان را به حمایت از نامزدی محمود احمدینژاد متهم کردند.
منتقدان در انتقاد از «نظارت استصوابی» شورای نگهبان گفتهاند که این شیوه، امکان اعمال نظرات شخصی و فردی اعضای شورا را هنگام نظارت بر انتخابات و بررسی صلاحیتها فراهم میکند.