یک کارگردان تئاتر: تمام نیروهای فنی ما از تئاتر بیرون رفته‌اند، درحال حاضر كسانی که دكور تئاترها را می‌سازند‌ آهنگر، نجار هستند که از ساخت دكور تئاتر اطلاع چندانی ندارند.

احمد ایرانی‌خواه، کارگردان نمایش «‌آوا‌» در نشست پرسش و پاسخ نمایش خود در انتقاد به تعطیلی کارگاه‌های دکور تئاتر شهر و تالار وحدت گفت: تمام نیروهای فنی ما از تئاتر بیرون رفته‌اند، درحال حاضر كسانی که دكور تئاترها را می‌سازند‌ آهنگر، نجار هستند که از ساخت دكور تئاتر اطلاع چندانی ندارند.

پیش از این نیز علی رفیعی، کارگردان برجسته تئاتر از وضعیت موجود در تئاتر ایران انتقاد کرده و گفته بود: امروز كه پس از پنج سال به عرصه‌ تئاتر بازگشته‌ام، شاهد تعطیلی كارگاه‌های دكور و لباس هستم به گونه‌ای كه لباس‌های نمایش من را خانم‌های خانه‌دار در خانه‌های‌‌شان تهیه کردند.

وی در نشست «کارگردان مولف» که چندی پیش برگزار شد، گفت که افراد بسیار توانمندی که از دوره تاسیس تالار رودکی توسط اساتید خارجی آموزش دیده بودند، مسئولیت کارگاه‌های دکور را برعهده داشتند که امروز بدون این‌که فرصت آموزش آموخته‌های خود را به نسل بعدی داشته باشند، خانه‌نشین شده‌اند.

وضعیت طراحان صحنه در بازار آشفته تئاتر ایران

به نظر می‌رسد در میان هیاهویی که مدتی است تنها مجموعه تئاتر تهران را در برگرفته است‌، طراحان صحنه و لباس بیشتر از اعضای دیگر این صنف، ضرر دیده و از وضعیت نامشخص تئاتر کشور گله دارند.

نزدیک به دو سال می‌شود که کارگاه دکور تئاتر شهر در زمان بازسازی این مجموعه برای همیشه تعطیل شد و کارگاه تالار وحدت هم با به وجود آمدن بنیاد رودکی از زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی خارج شد.

نوع قرارداد نمایش‌ها تغییر کرد و دستمزد طراحی و ساخت دکور صحنه و لباس در اختیار کارگردان‌ها قرار گرفت تا آن‌طور که صلاح می‌دانند آن را هزینه کنند.

آن‌چه که باقی ماند تنها یک کارگاه کوچک نجاری و جوشکاری در تالار وحدت بود که طراح اگر می‌خواست از آن مکان استفاده کند، ابتدا باید هزینه ساخت دکور را به مسئول مربوطه پرداخت می‌کرد.

تهیه ابزارآلات و نیازمندی‌های دکور از جمله چوب، تیغه اره آهن، ماسک جوشکاری نیز برعهده گروه بود، در حالی که هیچ ابزار و مواد اولیه‌ای که باقی می‌ماند به گروه بازگردانده نمی‌شد.

در حالی که گفته می‌شود مرکز هنرهای نمایشی وعده داده بود تا برآورد مالی گروه‌ها را در زمینه ساخت دکور به کارگردان پرداخت نماید، بسیاری از طراحان صحنه بر این نظرند که در عمل، یک سوم مبلغ درخواستی‌شان به آن‌ها پرداخت می‌شود و این مبلغ باید میان تمام عواملی که در کار طراحی و ساخت دکور مشارکت داشته‌اند، تقسیم شود.

در چنین شرایطی بسیاری از گروه‌ها تصمیم می‌گیرند که از کارگاه‌های خصوصی استفاده کنند، اما هزینه بالای کارگاه‌های خصوصی، گروه‌ها را به خودکفایی وامی‌دارد چنان‌چه سالن‌های اجرا در طول تمرین‌ها به کارگاه نجاری و جوشکاری تبدیل می‌شوند.

با وضع قوانین جدید در این حوزه، طراحان صحنه تئاتر ایران برخلاف آن‌چه که در تمام دنیا مرسوم است، ناچارند جدا از طراحی صحنه به دنبال خرید چوب و آهن نیز بروند و کار ساخت و ساز دکور را بدون کارگاه دکور انجام دهند.

به نظر می‌رسد تعطیلی کارگاه دکور می‌تواند به سمت از بین رفتن کل تئاتر ایران پیش رود، چرا که پیش‌بینی می‌شود به این ترتیب نمایشنامه‌نویسان مجبور شوند شیوه‌ای را به کار گیرند که نیازی به طراحی صحنه نداشته باشد و کارگردان‌ها هم در اجراهای خود باید تدابیری بیاندیشند که از حداقل امکانات در طراحی صحنه استفاده شود.