روز سیزدهم فروردین آیین ویژه‌ای برای ایرانی‌ها داشته که همراه با خود نمادها و نشانه‌هایی را به دنبال آورده است که هر کدام معنایی خاص را در بر دارد.

سیزده به در؛ آخرین آیین نوروزی برای ایرانی‌هاست. این روز که به روز «طبیعت» در تقویم‌های خورشیدی شناخته می‌شود به باور باستانی ایرانی‌ها برمی‌گردد.

سوابق تاریخی موجود در برخی کتاب‌ها نشان می‌دهد، روز سیزدهم فروردین آیین ویژه‌ای برای ایرانی‌ها داشته که همراه با خود نمادها و نشانه‌هایی را به دنبال آورده است که هر کدام معنایی خاص را در بر دارد.

طبق آن‌چه ابوریحان بیرونی در کتاب «آثار الباقیه» نوشته است: مشیه و مشیانه که پسر و دختر دوقلوی کیومرث بودند روز سیزده فروردین به وسیله گره زدن دو شاخه برگ با هم ازدواج کردند. کیومرث در این افسانه باستانی مظهر آغاز آفرینش است. اگر امروز هم دختران و پسران دم‌بخت نیت می‌کنند و سبزه گره می‌زنند به این روایت کهن بازمی‌گردد.

«گره زدن دو شاخه سبزه در روزهای پایان زایش كیهانی، تمثیلی از پیوند زن و مرد برای تسلسل نسل هاست.»

برخی سیزده به در را بدرقه نوروز می‌دانند که در این روز مردم «نحسی» سیزده را با ترک شهر و سپردن خود به طبیعت كه همواره مورد احترام و ستایش ایرانیان بوده، به در می‌كنند.

اما برخی محققان معتقدند که سیزدهم نوروز روز نحسی برای ایرانی‌های باستان نبوده است و پس از اسلام به خاطر این‌که عدد 13 «نحس» است، به مرور زمان معنای این روز به نحسی گره خورد.

در برخی روایات هم آمده است که تمام خانه‌ها در چنین روزی معروض خطر ویرانی هستند. به همین دلیل همه از دروازه شهر خارج می‌شوند و به باغ‌ها روی می‌آورند.

برخی از پژوهشگران در تایید این مساله، عقیده دارند مفهوم ناخجستگی روز سیزده فروردین در نخستین سال رصد زرتشت پدید آمد كه سیزده فروردین با روز سیزدهم ماه قمری همان سال یكی شد و آفتاب و ماه در مقابل یكدیگر قرار گرفتند. منجمان این روز خاص استثنایی را نحس خواندند و گفتند مردم از خانه‌ها خارج شوند و به صحرا بروند تا نحوست این روز را در بیابان به در كنند.

سال‌هاست که بسیاری از ایرانی‌ها در هرجایی که باشند روز سیزده به در را بیرون از خانه می‌گذرانند و بساط غذا و چای را در طبیعت، روی زمین‌های چمن و زیر سایه درختان به راه می‌اندازند.

رسم است که سبزه‌های سفره هفت سین که تا سیزده سبز و شاداب مانده‌اند را با خود بیرون می‌برند و در مسیر راه به جوی آبی می‌اندازند.

غذاهای سبز رنگ که اغلب با انواع سبزی‌ تهیه می‌شود، غذای روز سیزده به در محسوب می شود.

هرچند واژه نحسی همراه با سیزده فروردین می‌آید، اما در نظر خانواده‌های ایرانی سیزده به در روز خوشی و تفریح بیرون از خانه و بدورد به تعطیلات نوروزی است.