بگذارید کودکتان بداند که تماشای تلویزیون یک تجربه فعال است. بگذارید او هر سوالی دارد مطرح کند و شما در حد توانتان پاسخش را بدهید. همچنین شما می‌توانید از تلویزیون برای توضیح موقعیت‌های پیچیده و ابراز احساسات ونظرات خود درباره مسائلی مانند عشق، نفرت، مواد مخدر، خشونت، روابط جنسی، رفتار و زندگی خانوادگی بپردازید.
پیش‌تر در نوشته‌ای با عنوان «تلویزیون چگونه بر کودک شما اثر می‌گذارد» به بررسی اثرات تماشای تلویزیون بر کودکان پرداختیم. یکی از نکات این نوشته، تاکید بر این موضوع بود که بر اساس برخی پژوهش‌ها، کاهش مدت زمان تماشای تلویزیون به جلوگیری از افزایش وزن و حتی کاهش آن کمک می‌کند. از سوی دیگر، تماشای تلویزیون معمولا مدت زمانی را که کودک به طور طبیعی باید به تحرک، فعالیت و بازیهای بدنی بپردازد، می‌گیرد و به افزایش وزن، احساس کسالت و خمودگی بیشتر کودک می‌انجامد.
در این نوشته به برخی از راه‌های عملی که می‌تواند تماشای تلویزیون را سازنده‌تر کند، اشاره می‌کنیم:
ساعت‌های تماشای تلویزیون را محدود کنید
اتاقی را که درآن تلویزیون قرار دارد، با چیزهای دیگر مانند کتاب و روزنامه‌های کودکان، اسباب‌بازی‌ها، پازل و بازیهای دیگر پرکنید تا کودکان را به کارهای دیگر غیر از تماشای تلویزیون تشویق کنید.
تلویزیون را دراتاق خواب نگذارید.
هنگام خوردن، تلویزیون را خاموش کنید
به کودک اجازه ندهید در حال تماشای تلویزیون، تکالیف مدرسه را انجام دهد.
تماشای تلویزیون را به صورت پاداشی درآورید که کودکان باید آن را به دست آورند. آنها بهتراست، بدانند که تماشای تلویزیون یک حق نیست.
قوانین تماشای تلویزیون را در خانه برقرار کنید و آن را تقویت کنید، مانند اجازه تماشای تلویزیون پس از انجام تکالیف مدرسه یا برخی مسئولیت‌های دیگر.
تلویزیون نباید وقت خانواده و بازیهای فعال آن را بگیرد
دست کم یک روز هفته را به فعالیتی برای کل اعضای خانواده اختصاص دهید، مانند رفتن به باشگاه یا زمین ورزشی، انجام فعالیت‌های بدنی، رفتن به پارک، پیک‌نیک، استخر، بازیهای مختلف در خانه، کتاب‌خوانی مشترک و ترتیب دادن یک مهمانی با مشارکت همه اعضای خانواده. هدف از این فعالیت، بودن با یکدیگر و وقت صرف کردن با هم است.
الگوی مناسب باشید؛ تماشای تلویزیون را برای خودتان هم محدود کنید
برنامه‌های تلویزیون را از پیش مرورکنید و دست به انتخاب بزنید
براساس ارزش‌هایی که خانواده مایل به گسترش آن است و علاقه افراد، فهرستی از برنامه‌های خوب هفتگی را تهیه کنید و روی یخچال بزنید. به این ترتیب همه می‌دانند که چه برنامه‌ای، چه روزی و چه ساعتی پخش می‌شود.
سعی کنید به‌خصوص برای کودکان، برنامه‌های مختلف تفریحی یا فیلم، برنامه‌هایی با موضوع طبیعت، علوم و کاردستی انتخاب کنید. فراموش نکنید حتما پس از پایان برنامه تلویزیون، به جای جست‌وجو در کانال‌های مختلف، آن را خاموش کنید.
سعی کنید برنامه‌های مختلف تلویزیون را همراه با کودکانتان تماشا کنید
حتی اگر شما وقت تماشای همه برنامه را ندارید، می‌توانید چند دقیقه‌ای در آغاز بنشینید تا از مناسب بودن برنامه مطمئن شوید و سپس گهگاه در بین آن حاضر شوید.
با کودکان در باره برنامه‌های تلویزیون حرف بزنید و عقاید و ارزش‌های خود ر ابا آنها در میان بگذارید . در بین دیدن فیلم یا پس از آن می‌توانید از اتفاقات مختلفی که در داستان افتاده یا امکانات مختلفی که دراختیار افراد بوده، حرف بزنید، مثلا بپرسید «نظرت در باره کار آن پسر بچه چیست؟»، « فکر می‌کنی چه کارهای دیگری می‌توانست انجام دهد؟»، « فکر می‌کنی کارش درست بود؟» و از این دست پرسش‌ها.
اگر فردی در داستان مورد بدرفتاری یا تبعیض قرار می‌گیرد، شما می‌توانید درباره رفتار درست با همه انسان‌ها باوجود تفاوت‌هایشان و اهمیت عادلانه رفتار کردن با همه، با کودکان حرف بزنید.
بگذارید کودکتان بداند که تماشای تلویزیون یک تجربه فعال است. بگذارید او هر سوالی دارد مطرح کند و شما در حد توانتان پاسخش را بدهید. همچنین شما می‌توانید از تلویزیون برای توضیح موقعیت‌های پیچیده و ابراز احساسات ونظرات خود درباره مسائلی مانند عشق، نفرت، مواد مخدر، خشونت، روابط جنسی، رفتار و زندگی خانوادگی بپردازید.
به کودکان اجازه ندهید برنامه‌هایی را تماشا کنند که آنها را وحشت‌زده می‌کند
همچنین از تماشای برنامه‌های خشن یا فیلم‌هایی که شخصیت‌های آن با خشونت مسائل حل را می‌کنند، پرهیز کنید. ضمنا برای کودک روشن کنید که شخصیت های کارتونی کارهایی می‌کنند که مردم نمی‌توانند انجام دهند، مانند جست زدن از بلندی یا پرواز کردن.
با پدر و مادرهای دیگر، دوستان،اقوام، همسایه‌‌ها و معلمان درباره سیاست‌های تماشای تلویزیون و برنامه‌های مناسب کودکان که آنها پیشنهاد می‌کنند، حرف بزنید. دراین تعامل شما و دیگران رشد خواهید کرد و فرزندان شما بیشترین استفاده را خواهند برد.
جایگزین مناسب انتخاب کنید
اگر کودکان می‌خواهند تلویزیون تماشا کنند و شما نمی‌خواهید، کار یا بازی را پیشنهاد کنید که بتوانید همه با هم آن را انجام دهید. برای کودکان کوچک‌تر، بازیهای مختلف مناسب بیرون از خانه یا در خانه، «قایم باشک» در خانه، پرش از روی مانع و بازی با توپ، ساختن کاردستی مناسب، خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی و مانند آن می‌تواند جالب باشد.
برای بزرگ‌ترها، خواندن مشترک و بحث درباره موضوعات مختلف، بازیهای مناسب فکری یا سرگرم کننده، درست کردن گروهی پازل، قدم زدن یا رفتن به پارک، گذراندن وقت با دوستان بیرون از خانه یا در خانه می‌تواند انتخاب‌های مناسبی باشند.
با کمی ابتکارمی‌توان سرگرمی‌های مختلف بدون تماشای تلویزیون ایجاد کرد. پس تلویزیون را خاموش کنید و از گذراندن اوقات خود با یکدیگر لذت ببرید.
