نتیجه پژوهشی جدید نشان می‌دهد که نه تنها تغییرات پوست بلکه تغییر در حجم استخوان‌ها نیز در چروک شدن پوست و پیر جلوه دادن صورت موثر است.

این پژوهش، که در شماره جدید مجله «جراحی پلاستیک و بازسازی» چاپ شده و در نشست سالانه جراحان پلاستیک ارائه شد، نشان می‌دهد که تغییر در استخوان‌های صورت در طول زمان باعث می‌شود فرد پیرتر جلوه کند و به همین دلیل کشیدن پوست صورت یا سفت کردن آن نمی‌تواند به تنهایی فرد را به دوران جوانی بازگرداند.

پژوهشگران مرکز پزشکی راچستر نیویورک که در مارس 2010 این تحقیق را انجام داده‌اند می‌گویند، هنگامی که افراد به پیری می‌اندیشند چروک صورت و پوست افتاده و شل به ذهن‌‌شان متبادر می‌شود، اما نتایج پژوهش جدید نشان می‌دهد که پوست تنها چیزی نیست که پیر می‌شود. با افزایش سن مقدار و حجم استخوان صورت هم کاهش می‌یابد.

دکتر رابرت شاو جونیور، متخصص جراحی پلاستیک و سرپرست مطالعه حاضر، با تشبیه استخوان‌های صورت به داربست‌های بافت و پوست می‌گوید، می‌توان تصور کرد که کاهش حجم استخوان تا چه اندازه در پژمرده جلوه دادن و افتادگی صورت نقش دارد.

این تحلیل استخوانی در مردان پس از 65 سالگی  رخ می‌دهد، اما شروع این فرآیند در زنان زودتر است.

دکتر شاو و همکارانش تصاویر حاصل از سی‌تی اسکن استخوان‌های صورت 120 مرد و زن را در سه گروه سنی 20 تا 40، 41 تا 64 و 65 ساله و بیشتر جمع‌آوری و بررسی کردند.

آنها پس از بازسازی تصاویر به صورت سه بعدی توانستند جزئیات ساختار استخوانی صورت را اندازه‌گیری کنند.

صورت‌ها نمی‌توانند جوان شوند

تصاویر نشان داد که با بالا رفتن سن، کاهش مقدار ماده استخوانی تشکیل‌دهنده حدقه چشم باعث می‌شود چشم‌خانه بزرگ‌تر شود. کوچک شدن چند میلی‌متری استخوان‌هایی که بافت‌های نرم صورت را نگه ‌می‌دارند در افتادگی پوست اطراف چشم‌ها هم نقش دارند.

کاهش حجم استخوان‌ها در استخوان‌های بخش میانی صورت از جمله پیشانی، بینی و فک بالا هم رخ می‌دهد.

علاوه بر این، تحلیل رفتن استخوان‌ها می‌تواند زاویه فک پایین را به گونه‌ای تغییر دهد که حتی کسانی که در جوانی‌شان خط آرواره‌ای محکمی داشته‌اند در سنین‌ بالاتر آن را از دست بدهند.

به نظر سرپرست این پژوهش، خط آرواره‌ای خوب و محکم چیزی است که مردم آن را نشانه جوانی می‌دانند، اما وقتی پیرتر می‌شوند این زاویه کمتر مشخص است.

دکتر شاو گفت، اگرچه جراح پلاستیک می‌تواند برای کسانی که به دنبال کشیدن پوست صورت‌شان هستند از مواد پرکننده استفاده کند، چربی را از بخش دیگری از بدن به پوست صورت انتقال دهد یا از پیوند استخوان برای استخوان‌های ازدست رفته استفاده کند، اما ایجاد این تغییرها با محدودیت‌هایی همراه است.

به نظر او برگرداندن چهرۀ فرد به چهره ۲۰ سالگی‌‌اش امکان‌پذیر نیست، اما برگرداندن حجم استخوانی به صورت، می‌تواند نتیجه خوبی برای برخی از بیماران داشته باشد.

این جراح پلاستیک گفت، استخوان‌ها در طول زندگی همواره در حال ساخت و جذب مجدد هستند. مسن شدن می‌تواند در ساخت استخوان جدید خلل ایجاد کند و شاید باعث شود تا مواد استخوانی، بیشتر از آن‌ که ساخته می‌شوند، جذب شوند.

به همین دلیل است که تراکم استخوانی با بالا رفتن سن کاهش پیدا می‌کند و منجر به بیماری‌هایی مثل پوکی استخوان می‌شود و بیشتر هم گریبان زنان را می‌گیرد.

براساس یافته‌های این مطالعه، تفاوت استخوان‌بندی صورت زنان 41 تا 64 و 20 تا 40 ساله‌ باعث می‌شود که کشیدن ساده پوست صورت یا سفت‌ کردن آن نتواند صورت فرد را به سن بیست‌سالگی برساند.

فکر اولیه کارشناسان درباره تغییرات تدریجی پوست، از جمله انعطاف‌پذیری و میزان چربی آن، باعث شده بود که در گذشته رویکرد اصلی در جوان‌سازی صورت بر فرآیندهای سفت‌ کردن پوست متمرکز شود، اما تجربه نشان داد که بیشتر صورت‌ها هیچ‌وقت نمی‌توانند به دوران جوانی‌شان برگردند.

سرپرست این مطالعه به بیمارانی اشاره می‌کند که با نشان‌دادن تصاویر جوانی خود از پزشک معالج می‌خواهند تا چهره قدیمی‌ آنها را به‌شان بازگرداند.

دکتر فیلیپ هایک، مدیر انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، این مطالعه را به دلیل مستندسازی دقیق تغییرات استخوانی صورت «نقطه عطفی‌» دانست.

دکتر هایک پیری را پدیده‌ای چند وجهی می‌داند و معتقد است عوامل مختلف در میزان جوان به نظر رسیدن فرد در سنین مختلف نقش دارد. عوامل ژنتیک و عوامل بیرونی مانند آسیب‌های ناشی از نورخورشید یا استفاده از نیکوتین و در نهایت کاهش حجم بافت‌های نرم و استخوانی عوامل اصلی در این زمینه هستند.