والاستریتجورنال در مقالهای مسئله ائتلاف گروههای سیاسی در حکومت آینده عراق را بررسی کرده و نتیجه میگیرد که ایران تاکنون نتوانسته با وجود نفوذ بر گروههای شیعه در این کشور، ائتلافی بین آنها ایجاد کند
روزنامه والاستریتجورنال، سهشنبه پنجم اکتبر در مقالهای به بررسی وضعیت سیاسی کنونی عراق پرداخته و مینویسد که گروههای شیعه در عراق تحت نفوذ ایران هستند اما این کشور هنوز نتوانسته اتحادی بین آنها ایجاد کند.
در آغاز مقاله آمده است در حالی که سیاستمداران عراقی در جنجال هفت ماه گفتوگو برای تشکیل دولت گرفتار شدهاند، کشتاری غیرمنتظره در این کشور در حال تکوین است.
به نظر برخی از سیاستمداران عراقی، ایران پیش از انجام انتخابات پارلمانی در ماه مارس گذشته که بدون نتیجه قطعی پایان یافت از رهبران شیعه در عراق خواستهبود که همانند انتخابات پیشین در سال 2005 برای حفظ اکثریت خود در پارلمان تحت یک ائتلاف واحد گرد هم آیند.
پس از شکست این طرح، تهران شیعیان را تشویق کرد تا مجددا پس از انتخابات با هم متحد شوند و در ائتلافی ویژه از نخستوزیری نوری المالکی که به گفته والاستریتجورنال «شیعهای محافظهکار» است پشتیبانی کنند.
جمعه گذشته با اعلام پشتیبانی مقتدا صدر از آقای مالکی به نظر نویسنده مقاله، ایران به پیروزی بزرگی دست یافت.
اما این امر منجر به روگردانی سایر گروههای شیعه از جمله عمار حکیم، رییس شورای عالی اسلامی عراق شد که حتی از آقای صدر بهطور سنتی به ایران نزدیکتر است.
پس از اعلام پشتیبانی مقتدا صدر از نوری مالکی، آقای حکیم نمایندگان خود را به دیدار ایاد علاوی، رقیب اول آقای مالکی برای مقام نخستوزیری فرستاد.
آقای حکیم و معاونان او همچنین با مقامات آمریکایی دیدار کردند. آمریکا موافق اتحاد دولتی بین علاوی و مالکی است و میخواهد از این طریق نفوذ تندروهای شیعه مانند آقای صدر را تضعیف کند.
ایاد علاوی که شیعهای غیرمذهبی است و رهبری جبههای را برعهده دارد که در آن سنیهای بسیاری حضور دارند هفته گذشته ایران را متهم کرد که تلاش میکند تا او به نخستوزیری انتخاب نشود.
تعداد کرسیهای گروه آقای حکیم کمتر از مقتدا صدر است بنابراین روگردانی او از نوری مالکی از نظر تعداد نمایندگان مجلس چندان با اهمیت نیست اما او پایهای مهم در رهبری سیاسی شیعه سنتی در عراق بهحساب میآید و برخی از یاران آقای مالکی که اساسا کردها هستند اصرار دارند که در دولت آینده دستی داشته باشد.
نقش کردها در ائتلاف داخلی عراق
به گفته برخی سیاستمداران، گفتوگوهایی برای برقراری ائتلاف احتمالی بین آقای علاوی، آقای حکیم و دیگران در جریان است تا نظر کردها را که حالا به گفته والاستریتجورنال «همه کاره» هستند جلب کند.
نوری مالکی 89 کرسی در انتخابات ماه مارس بهدست آورده است در حالی که آقای علاوی 91 کرسی دارد. با احتساب کرسیهای آقای صدر که 40 تاست و نیز پشتیبانی احتمالی گروهی از سایر نمایندگان شیعه آقای مالکی تقریبا 30 کرسی برای بهدستآوردن اکثریت در پارلمان 325 نفری کم دارد.
هر دو طرف به دنبال جلبنظر کردها هستند که 57 کرسی دارند. قدرت یا ضعف نفوذ ایران در این جلبنظر میتواند تعیین کننده باشد. حمایت کردها نیز در این زمینه بستگی به چگونگی گرفتن امتیازی اساسی درباره نفت و نیز مرزهای درونی مخدوش منطقه کردستان نیمه خودمختار عراق دارد که به وسیله دولت محلی کردستان اداره میشود.
به نظر نویسنده والاستریتجورنال اتحاد بین آقای مالکی و صدر شکستی برای دولت واشنگتن بوده است. مقامات آمریکایی سعی میکنند جلوی نفوذ خیلی زیاد روحانیها را در دولت آینده عراق بگیرند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز جمعه گذشته پشتیبانی آقای صدر از نوری مالکی را کم اهمیت جلوه داد و گفت «گفتوگوهای بیشتری در بین گروههای اصلی» مورد نیاز است تا «یک دولت قاطع» تشکیل شود.
به نوشته مقاله، تحلیلگران براین باورند همانقدر که اتحاد مالکی و صدر برای آمریکا یک شکست بوده، روگردانی حکیم از مالکی نیز یک شکست استراتژیک برای ایران محسوب میشود.
مقامات بلندپایه عراقی گفتهاند که آقای حکیم تحت فشار شدیدی از سوی ایران و سایر متحدانش است تا در موضع گیری خود تجدیدنظر کند.
در ادامه مقاله والاستریتجورنال با اشاره به تلاش بسیاری از گروههای قومی و فرقهگرا برای بهدست گرفتن قدرت در عراق پس از سقوط صدام حسین آمده است که خونریزی میان شیعه و سنی چند سال پیش این کشور را به جنگ داخلی تمامعیاری کشاند که سالها پیش در لبنان نیز رخ داد.
شکست ایران در ایجاد اتحاد بین شیعیان عراق
در آن زمان ایران موفق شد شیعیان لبنان را تحت چتر حزبالله متحد کند اما به نظر نویسنده مقاله تاکنون در عراق نتوانسته چنین کند و در اتحاد گروههای مختلف شیعه شکست خورده است.
سفیر ایران هفته گذشته در مصاحبهای در عراق ضمن اعلام توصیه ایران به شیعیان این کشور در اتحاد بر سر یک نامزد گفت که ایران با همه گروههای سیاسی در عراق، از شمال تا جنوب، در ارتباط است و از آنها میخواهد که همه اختلافات خود را کنار بگذارند.
مقاله با تاکید براین که هنوز هم رهبری سیاسی شیعیان عراق دشمنی و رقابتهای گذشته را حفظ کرده است مینویسد که آقای مالکی بسیاری از متحدان گذشته شیعه خود را با آن چه منتقدان او «شیوه مستبدانه» مینامند به کناری زده است.
اما نوری مالکی در یک مصاحبه با تلویزیون دولتی عراق در هفته اخیر گفته است که او به اعمال رهبری نیرومندانه نیاز دارد تا بتواند کشور را همبسته نگهدارد و با تروریسم و شورشها مبارزه کند.
وال استریتجورنال از قول هادی عامری، یکی از نمایندگان مجلس طرفدار حکیم مینویسد که با وجود تلاش ایرانیها او هنوز متقاعد نشده که آقای مالکی نامزد مناسب شیعیان است.
عامری با بیان اینکه «دوره دوم کار مالکی راه حل نیست بلکه بحران است» تاکید کرده که ایران نتوانسته دیدگاه این گروه را در باره مالکی تغییر دهد و میگوید که این امر، تصمیم مستقلانه شیعیان عراق را اثبات میکند.
جلال طالبانی، رییسجمهور عراق، که به نوشته مقاله به ایران بسیار نزدیک است از آقای مالکی پشتیبانی کرده است اما تصمیم نهایی کردها در این زمینه را مسعود بارزانی میگیرد که رهبر گروهی از کردها با اکثریت کرسیها در پارلمان است.
مسعود بارزانی در گذشته روابط دشواری هم با ایران و هم با مالکی داشته است. بنا به گزارش دفتر آقای بارزانی، او در آخرین گفتوگوی تلفنی خود با جو بایدن، معاون رییسجمهوری آمریکا در یکشنبه هفته جاری گفت که کردها هنوز در حال ارزیابی «موقعیت و تحولات» هستند و تنها در صورتی به دولت خواهند پیوست که این پیوند براساس «دوستی واقعی» باشد.