ابوالحسن بنی‌صدر، در مقاله‌ای با عنوان «آنچه از شکست انقلاب ایران آموختم»، با بهره‌گیری از تجربه‌های شخصی خود در انقلاب اسلامی ایران به تحلیل جنبش دمکراتیک مردم تونس پرداخته است.

آقای بنی صدر در آغاز این مقاله که ۲۸ ژانویه در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شده، با اشاره به رویدادهای سیاسی اخیر تونس و مصر نوشته است: پیام (ضد استبدادی) مردم تونس به سرعت در منطقه پخش شد چرا که جنبش دمکراتیک مردم تونس، مشروعیت بومی دارد و همچون اشغال عراق به دولت‌های غربی وابسته نیست.

بنی‌صدر که هم اکنون در پاریس و در تبعید زندگی می‌کند، در ادامه این مقاله، بر اساس تجربه‌های شخصی خود از انقلاب ایران، راه حل‌هایی را برای پیروزی جریان دمکراسی خواهی مردم تونس به انقلابیون این کشور پیشنهاد می‌کند.

به نظر بنی‌صدر، تحقق اهداف جنبش دمکراتیک مردم تونس، بستگی به شرایطی دارد که انقلابیون این کشور باید در نظر بگیرند: نخست این‌که جنبش فعلی باید خود را از رژیم گذشته و نخبگانش جدا کند. به اعتقاد بنی‌صدر، انقلاب زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم کاملا از هم بپاشد و دوباره ساخته شود.

به نوشته رئیس جمهوری سابق ایران، در حال حاضر ساختارهای اقتصادی نئولیبرال و سیاسی که از دیکتاتوری زین‌العابدین بن علی پشتیبانی می‌کند، دست نخورده باقی مانده است و همان افراد بر سر کارند.

بنی‌صدر، ائتلاف جنبش دمکراتیک تونس را با سران رژیم قبلی اشتباه دانسته و معتقد است که جنبش حتی نباید با آن‌ها وارد مذاکره بر سر قدرت شود.

به گفته بنی‌صدر، تنها در صورتی می‌توان به نیروهای سابق حکومت اعتماد کرد که آن‌ها خود استعفا داده و به مردم اجازه دهند جانشینان آن‌ها را تعیین کنند.

شرط دوم بنی‌صدر برای پیروزی «انقلاب» مردم تونس این است که ساختار استبدادی رژیم گذشته در حوزه‌های اجرایی، قضایی و قانون‌گذاری، کاملا دگرگون شود. به نظر او اشتباه است که اهداف جنبش محدود به تغییر چند مهره رژیم سابق شود.

بنی‌صدر همچنین به سران جنبش دمکراتیک مردم تونس یادآوری می‌کند که بی‌تجربگی مردم عادی نباید باعث شود که نخبگان رژیم سابق به حکومت جدید منتقل شوند.

رئیس جمهوری سابق ایران می‌گوید که تجربه‌های شخصی‌اش از انقلاب ایران نشان داده که در بخش‌های مختلف حکومتی، متخصصان وطن‌پرستی هستند که اگرچه با رژیم سابق در ارتباط بودند اما می‌خواهند نقش سازنده‌ای در دوباره‌سازی کشور داشته باشند.

به گفته بنی‌صدر، مردم توی خیابان نباید فکر کنند که کارشان تمام شده و آن‌ها می‌توانند بقیه امور را به سازمان‌های سیاسی واگذار کنند بلکه باید حضورشان را در تمام عرصه‌های مختلف حکومت و برپایی شوراهای انقلابی نشان دهند.

بنی‌صدر می‌نویسد: در دمکراسی‌ها، حوزه عمومی متعلق به مردم است. هرگاه آن‌ها حس کنند که موضوعی هست که باید به آن پرداخته شود، باید فورا به خیابان‌ها برگردند. اگر مردم فضای سیاسی را ترک کنند، این فضا ناگزیر با سازمان‌های سیاسی وابسته به قدرت پر خواهد شد که در نهایت روش‌های سرکوب‌گرانه را دوباره تحمیل خواهند کرد.

به نوشته رئیس جمهوری سابق ایران، درس تاسف‌انگیز انقلاب ایران این بود که بسیاری از سازمان‌های سیاسی خود را به دمکراسی متعهد نمی‌دانستند و در فقدان یک جبهه دمکراتیک، هر یک از این سازمان‌های سیاسی هدف روحانیت قدرت‌طلب در قالب حزب جمهوری اسلامی شده و به حاشیه رانده شدند.

بنی‌صدر آنگاه در ادامه مقاله خود به نقش مهم روشنفکران اسلامی در این نخستین جنبش صلح‌آمیز قرن بیست و یکم در یک کشور اسلامی اشاره کرده و وظیفه آن‌ها را ایجاد گفتمانی در مورد آزادی می‌داند که از رعایت حقوق بشر برای همه فارغ از مذهب و جنسیت، دفاع کند.

بنی‌صدر در این مقاله همچنین می‌نویسد که بعد از انفلاب ایران، به دادگاه‌های نمایشی و اعدام‌های سران رژیم سابق ایران اعتراض کرد چرا که معتقد بود این کار در ادامه منجر به نقض حقوق بی‌گناهان خواهد شد.

به اعتقاد وی اگر حقوق کسانی که در رژیم گذشته مرتکب جنایت و فساد شدند، رعایت شود آنگاه می‌توان مطمئن بود که حقوق باقی مردم نیز رعایت خواهد شد.

بنی‌صدر به انقلابیون تونس توصیه می‌کند که از خشونت پرهیز کنند و با مقاومت در برابر ایجاد سپاه پاسداران، تجربه انقلاب اسلامی را تکرار نکنند.

به نوشته بنی‌صدر، تجربه تونس نشان داد که یک انقلاب می‌تواند بدون داشتن رهبر قدرت‌طلبی چون آیت الله خمینی موفق شود.