یونسکو کمتر از دو هفته پیش از برگزاری مراسم روز جهانی فلسفه در ایران، از این برنامه انصراف داد و مراسم اصلی این روز را برنامه‌ای اعلام کرد که در پاریس برگزار می‌شود.

یونسکو کمتر از دو هفته پیش از برگزاری مراسم روز جهانی فلسفه در ایران، از این برنامه انصراف داد و مراسم اصلی این روز را برنامه‌ای اعلام کرد که در پاریس برگزار می‌شود.

پایگاه اینترنتی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) روز سه شنبه 20 آبان در یادداشتی به «مشورت نشدن با دبیر کل یونسکو در همه جنبه‌های این برنامه جهانی» اشاره کرده و نوشته است: دبیرکل اکنون به این نتیجه رسیده که شرایط لازم برای تضمین سازمان‌دهی موثر یک کنفرانس بین‌المللی در ایران وجود ندارد و بهتر است که این برنامه لغو شود.

روزنامه نیویورک‌ تایمز هم در یادداشتی که روز دوشنبه 18 آبان منتشر شد، اینطور نتیجه‌گیری کرد که یونسکو با کنارکشیدن خود از برگزاری این مراسم در تهران از «لطمه به شهرت خود پیشگیری کرده است».

به نوشته این روزنامه، اهالی فلسفه در سراسر دنیا با هدف اعتراض به «بازداشت گسترده دانشجویان» و برگزاری مراسم به وسیله «بخش افراطی‌ رژیم ایران» لغو این مراسم در تهران را درخواست کرده‌اند.

اولین روز جهانی فلسفه، سال 2002 (1381 شمسی) در دفتر مرکزی یونسکو در پاریس برگزار شد. 

سه سال بعد، این برنامه‌ از چنان اعتباری برخوردار شد که یونسکو تصمیم گرفت مراسم روز جهانی فلسفه را از انحصار پاریس خارج و امکان برگزاری آن در دیگر کشورها را فراهم کند.

شیلی، مراکش، ترکیه، ایتالیا و روسیه تا کنون میزبان این مراسم بوده‌اند.

توافق برای میزبانی ایران در کنفرانس روز جهانی فلسفه در سال 2008 (1387 شمسی) از سوی دبیرکل پیشین یونسکو، کویچیرو ماتسورا، صورت گرفته بود اما اوایل سال جاری، پس از علنی شدن بیشتر این موضوع، اعتراض به این تصمیم آشکار شد و شدت یافت.

سو ویلیامز، سخنگوی یونسکو، پیش‌تر گفته بود که از سال 2002 (1381 شمسی) ایران همواره در کنفرانس روز جهانی فلسفه شرکت کرده و بنابراین وقتی تهران خواست که میزبان این کنفرانس شود، یونسکو آن را پذیرفت.

به نوشته نیویورک‌ تایمز، کشورهای اروپایی و آمریکا از دبیرکل جدید این سازمان، آیرینا بوکووا خواستند که این مراسم را لغو کند و دانشگاهیان در سراسر دنیا از لغو این مراسم که قرار بود بین 21 تا 23 نوامبر (30 آبان تا 2 آذر) در تهران برگزار شود، استقبال کردند.

براساس جدول زمان‌بندی این سازمان، قرار بود همزمان با مراسم تهران، برنامه روز فلسفه در مقر اصلی این سازمان در پاریس هم برگزار شود که با اعلام امروز یونسکو، برنامه پاریس مراسم اصلی امسال خواهد بود.

همزمان با کنفرانس فلسفه امسال در پاریس با موضوع «فلسفه، تنوع فرهنگی و آشتی فرهنگ‌ها» قرار است برنامه‌هایی در شهرهای مختلف دنیا از جمله، مکزیکوسیتی و داکار برگزار شود.

اعتراض‌ها به برگزاری کنفرانس روز جهانی فلسفه در تهران

به گزارش امروز نیویورک تایمز، بازداشت و اخراج‌ دانشگاهیان پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز سال گذشته ایران و برگزاری این مراسم از سوی «افراطی‌های رژیم ایران» دلیل مخالفت سیاستمداران و سازمان‌های غیرانتفاعی با برگزاری مراسم اصلی روز فلسفه در تهران است.

فرانسه به طور ویژه در متقاعد کردن خانم بوکووا برای لغو مراسم نقش داشته است،‌ اگرچه دیگر کشورهای اتحادیه اروپا نیز از این اقدام فرانسه حمایت می‌کردند.

یک دیپلمات غربی بلندپایه به نیویورک‌ تایمز گفته است که تصمیم‌گیری درباره مکان برگزاری این مراسم از جمله اختیارات دبیرکل است و هیئت اجرایی یونسکو در این زمینه مورد مشورت قرار نگرفته بود.

دیوید تی. کیلیون، سفیر آمریکا در یونسکو، در اوایل ماه جاری در نامه‌ای به دبیرکل یونسکو اعلام کرد که مقام‌های ایرانی قصد دارند از روز جهانی فلسفه برای پیشبرد اهداف سیاسی خود استفاده کنند.

مقام‌های ایران طی یک سال اخیر بارها تاکید کردند که علوم اجتماعی و انسانی غربی برای ایران خطرناک است.

نیویورک تایمز با اشاره به این نوع اظهارات، به نقل از وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری ایران نوشت که ایجاد هر برنامه جدید درسی در رشته‌های غربی به مطالعه دقیق محتوای آن رشته‌ها و اطمینان از همخوانی آن با ارزش‌های دینی ایران وابسته است و تا زمانی که این اطمینان حاص نشود، ایجاد برنامه‌های جدید درسی متوقف می‌شود. 

یک دیپلمات غربی دیگر به نیویورک تایمز گفته است که خانم بوکووا با لغو این مراسم و تلاش در ادامه گفت‌وگو با تهران کار درستی انجام داده است اما باید این کار را زودتر انجام می‌داد.

این دیپلمات غربی برگزاری کنفرانس فلسفه در تهران با توجه به وقایع پس از انتخابات سال گذشته در ایران را «کاملا نامناسب» توصیف کرد و گفت که چنین عملی در تناقض آشکار بین اهداف یونسکو و علم فلسفه بود که به حق تفکر آزاد وابسته است.

به گفته او بحث آزاد در باره فلسفه و از جمله فلسفه غربی در ایران امروز ممکن نیست.

رامین جهانبگلو، نویسنده ایرانی که در سال 1385 زندانی شده بود و در حال حاضر در دانشگاه تورنتو تدریس می‌کند، به همراه دو نفر از همکارانش در «ایتالین ژورنال ری‌ست» پس از اعلام رسمی برگزار شدن مراسم در ایران، تلاش کرد تحریم این مراسم ساماندهی شود.

اوبا ارسال نامه‌ای به دبیرکل یونسکو، از او خواسته بود که در تصمیم این سازمان تجدیدنظر کند.

آقای جهانبگلو نوشته بود که محمود احمدی‌نژاد، یک سیاستمدار افراطی یعنی غلامعلی حداد عادل را  در راس انستیتوی فلسفه ایران قرارداده است.

روزنامه نیویورک تایمز در اواخر ماه اکتبر به نقل از آقای جهانبگلو نوشت: روشن است که تحت شرایط کنونی روز جهانی فلسفه نمی‌تواند در وضعیت عادی در ایران برگزار شود و بسیاری از فیلسوف‌ها قادر نیستند آزادانه در آن شرکت کنند.

او به سیاست‌های حکومت ایران در به زندان انداختن «دانشوران و نویسندگان» طی پنج سال گذشته اشاره کرده و ایران امروز را کشوری توصیف کرده بود که «تفکر مستقل و انتقادی» در آن به طور کامل ممنوع است.

 آتفرید هافه، فیلسوف آلمانی، که پذیرفته بود سخنران اصلی مراسم تهران باشد، در ماه جولای از حضور در این مراسم انصراف داد و اعلام کرد که به تهران نمی‌رود.

او به روزنامه آلمانی‌ «فرانکفورتر آلجمین زوتانگ» گفت: این خطر وجود دارد که روز جهانی فلسفه از سوی آقای احمدی‌نژاد به عنوان یک برنامه تبلیغاتی مورد سوء استفاده قرار گیرد و در این صورت من نباید  به او کمک کنم.