سازمان بین‌المللی انرژی اتمی در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که ایران نصب تجهیزات پیشرفته غنی‌سازی اورانیوم در سایت هسته‌ای نطنز را افزایش داده است.
براساس این گزارش آژانس که روز چهارشنبه ۲۳ مه (اول خرداد) منتشر شد ایران در تاسیسات غنی‌سازی نطنز ۷۰۰ سانتریفیوژ از نوع «آی آر ۲ ام» نصب کرده است درحالی که درماه فوریه ۱۸۰ سانتریفیوژ در این سایت وجود داشته است.
دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در این گزارش با اشاره به افزایش سانتریفیوژها در تاسیسات هسته‌ای ایران، از «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای این کشور ابراز نگرانی کرده است.
طبق این گزارش جدید آژانس ایران در راکتور سایت هسته‌ای اراک نیز که در دست ساخت است، پیشرفت کرده است. کشورهای غربی ابراز نگرانی کرده‌اند که اگر سوخت هسته‌ای در سایت اراک فرآوری شود ایران می‌تواند به پلوتونیوم دست یابد.
غنی‌سازی اورانیوم در درجات بالا و پلوتونیوم در ساخت هسته منفجره یک سلاح هسته‌ای کاربرد دارند. ایران ساخت سلاح هسته‌ای را ردکرده و فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را صلح‌آمیز اعلام کرده است.
ایران گفته است که قصد دارد حدود سه هزار سانتریفیوژ جدید در سایت هسته‌ای نطنز راه‌اندازی کند. در این سایت حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ سانتریفیوژ مدل قدیمی‌تر راه‌اندازی شده و به گفته آژانس راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید توانایی این کشور برای تسریع روند غنی‌سازی اورانیوم را افزایش خواهد داد.
شورای امنیت سازمان ملل با صدور قطعنامه‌هایی از ایران خواسته است که تمام فعالیت غنی‌سازی اورانیوم و فعالیت‌های آب سنگین در اراک را متوقف کند. اما ایران این درخواست را نپذیرفته است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این گزارش جدید گفته است که با وجود پیشرفت در سایت نطنز، هیچ تاسیسات جدیدی در تاسیسات فردو نصب نشده است.
کشورهای غربی نگرانی بیشتری را نسبت به سایت فردو ابراز کرده‌اند «زیرا در این سایت اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد غنی‌سازی می‌شود اما در سایت نطنز اورانیوم عمدتا تا پنج درصد غنی‌سازی می‌شود.»
اورانیوم باید با غلظت ۹۰ درصد غنی‌سازی شود تا بتوان از آن در ساخت سلاح اتمی استفاده کرد.
دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در این گزارش گفته است که ایران یک راکتور بزرگ‌تر در سایت اراک دریافت کرده اما هنوز آن را راه‌اندازی نکرده است.
ایران پیش از این گفته بود که یک راکتور پژوهشی برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی در سایت اراک درحال ساخت است.
طبق گزارش آژانس «شماری از قطعات مهم شامل تجهیزات اتاق خنک‌کننده، ماشین سوخت‌گیری مجدد و پمپ‌های خنک‌کننده راکتور هنوز در سایت اراک راه‌اندازی نشده‌اند».
آژانس در این گزارش تاکید کرده است: ایران از سال ۲۰۰۶ تاکنون اطلاعات مربوط به طرح پیشرفته کردن راکتور «آی آر-۴۰» در نیروگاه اراک را در اختیار آژانس قرار نداده است.
دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل ابراز نگرانی کرده است: با نزدیک شدن به زمان بهره‌برداری از راکتور آی آر-۴۰، نداشتن اطلاعات درمورد میزان پیشرفت در این راکتور تاثیر منفی روی ارزیابی آژانس از طرح این راکتور و هدف از کاربرد آن به جا می گذارد.
ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که راکتور اراک با سوخت واقعی و پروژه آب سنگین را در سه ماه نخست سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی خواهد کرد و این راکتور در سه ماه دوم سال ۲۰۱۴ عملیاتی خواهد شد.
علی‌اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در واکنش به این گزارش آژانس گفته است که «این گزارش به صراحت به همه جهان اعلام می کند که تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران زیرنظر آژانس است و این پیام بسیار مشخص آژانس است.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این گزارش جدید را یک هفته پس از گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران منتشر کرده است، گفت‌وگوهایی که «فشرده و بی‌نتیجه» اعلام شد.
دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل همواره اعلام کرده که ایران به شماری از سوال‌های این نهاد پاسخ نداده و به همین‌خاطر آژانس به برنامه هسته‌ای ایران مشکوک است.
