دستاورد جدید پژوهشی نشان می‌دهد که مردم ایران زودتر و بیشتر از مردم سایر کشورها دچار سکته مغزی می‌شوند

خبرگزاری رویترز در گزارشی جدید براساس یک پژوهش در ایران خبر داد که ایرانی‌ها بیشتر از مردم کشورهای غربی و در سنین پایین‌تر از آن‌ها دچار سکته مغزی می‌‌شوند.

سکته مغزی یکی از مهم‌ترین دلایل مرگ در کشورهای مختلف دنیا محسوب می‌شود. اگرچه سه نوع مختلف سکته وجود دارد اما هریک از انواع آن می‌تواند منجر به صدمات جدی و یا حتی مرگ در انسان شود.

در این مطالعه جدید که به سرپرستی دکتر محمدرضا آذرپژوه در مشهد صورت گرفت بیش از 450.000 فرد بالغ ایرانی به مدت یک سال مورد مطالعه قرارگرفتند. شرکت‌کنندگان مطالعه زنان و مردان 45 تا 84 ساله بودند.

در فاصله یک سال 624 نفر از آن‌ها برای اولین بار دچار سکته مغزی شدند. یافته ها نشان داد که میزان کلی سکته در هر صدهزار نفر 743 نفر بود که در مقایسه با بیشتر کشورهای دیگر از جمله بریتانیا، ایتالیا، یونان، استرالیا و سوئد حتی پس از خارج کردن عوامل مخل تحقیق خیلی بالاتر است. بر اساس گزارش یاد شده نرخ سکته در این کشورها بین 200 تا 400 نفر در هر صد هزار نفر است.

براساس نتایج تحقیق که در «مجله سکته مغزی» به چاپ رسیده‌است تنها کشور اوکرائین دارای نرخ بالاتر سکته در مقایسه با ایران بود.

یافته دیگر این مطالعه نشان داد که سن شروع سکته در ایرانی‌ها بین 45 تا 54 سالگی است که یک دهه زودتر از نظیر آن‌ در کشورهای غربی است.

پیش از این تحقیق هیچ گزارشی از میزان سکته در خاورمیانه منتشر نشده بود.

اگرچه به نظر آذرپژوه و همکارانش دلایل این میزان بالای سکته در بین ایرانی‌ها از جمله جوانترها هنوز کاملاً روشن نیست اما آن‌ها کنترل ضعیف عوامل خطر سکته مغزی را به عنوان یکی از دلائل مهم در این زمینه ذکر می‌کنند.

این فرضیه‌سازی براساس شواهدی بدست آمده‌است که حاصل تحقیق است. شواهد نشان می‌دهد که تقریباً نیمی از ایرانیان دچار سکته مغزی دارای فشارخون بالا بوده‌اند که از برنامه درمانی خود پیروی نمی‌کرده‌اند. همین طور 61 درصد سکته‌کنندگان که دارای کلسترول بالا بودند و 36 درصد که دیابت داشتند نیز دچار وضعیت مشابهی بودند.

پژوهشگران ضمن اشاره به این‌که تحقیقات بیشتری به منظور درک عوامل مختلف دخیل در این بیماری مورد نیاز است براین باورند که بسیاری از ایرانی‌ها درحال حاضر و به منظور کاهش خطر سکته نیاز به کمک دارند.

آن‌ها از دست‌اندرکاران بهداشت کشور می‌خواهند که به وقوع سکته به خصوص در افراد جوان‌تر توجه ویژه کنند و برای در زمینه پیشگیری آن اقدام نمایند.

مطالعات بالینی و آماری زیادی چندین عامل خطر سکته را مشخص کرده‌اند که به دو دسته قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم می‌شوند.

عوامل خطر قابل کنترل عمدتاً در دو دسته قرار می‌گیرند: عوامل خطر مربوط به سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل یا افزایش وزن و چاقی. عوامل خطر پزشکی که معمولاً قابل درمان یا کنترل هستند مانند فشارخون بالا، ضربان قلب غیرطبیعی ناشی از برخی از بیماری‌های قلبی، کلسترول بالا یا دیابت.

عوامل خطر غیرقابل کنترل از جمله شامل سن بالای 55 سال، مرد بودن، و یا داشتن تاریخچه خانوادگی در زمینه این بیماری است.

محققان پژوهش حاضر در مورد دلایل وقوع بالای سکته در ایرانی‌ها به خصوص جوان‌ترها با توجه به شواهد حاصل از تحقیق تکیه بر عوامل خطر پزشکی مانند فشارخون یا کلسترول بالا و یا دیابت می‌کنند که قابل کنترل، یا درمان هستند اما به علت بی‌توجهی یا عدم آگاهی بیماران و عدم پیروی از دستورات درمانی از آن‌ها غفلت شده و به بیماری جدی مانند سکته منتهی شده‌اند.

سکته یک حالت پزشکی اضطراری است که دانستن نشانه های وقوع آن و اقدام مناسب و به موقع در مقابل آن بسیار حیاتی به نظر می‌رسد. این نشانه‌ها عبارتند از:
- بی‌حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازوها یا پاها به خصوص دریک طرف بدن
- گیجی ناگهانی، مشکل در حرف زدن یا درک کردن مطلب
- مشکل ناگهانی در دیدن با یک یا دو چشم
- مشکل ناگهانی در راه رفتن، سرگیجه، فقدان تعادل بدن یا هماهنگی عضلات
- سردرد ناگهانی شدید بدون هیچ دلیل شناخته ‌شده

اگر فردی خود یا یکی از اطرافیانش یکی یا بیشتر این نشانه‌ها را تجربه کرد بدون تاخیر باید با اورژانس تماس گرفته و درخواست آمبولانس کند. لازم است زمان بروز نشانه‌ یا نشانه‌ها هم کاملاً در نظر گرفته شود. درصورتی‌که داروی مناسب تا سه ساعت پس از بروزنشانه‌ها مصرف شود می‌توان معلولیت درازمدت ناشی از بسیاری از انواع سکته‌ها را کاهش داد.