وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که درنتیجه تحریمهای غرب علیه برنامه هستهای ایران، دسترسی این کشور به منابع جهانی سرمایه در سال گذشته ۵۳ درصد کاهش یافت.
طبق گزارشی که وزارت خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه هفتم فوریه (۱۹ بهمن) در اختیار کنگره قرار داد، مقدار وام بانکهای خارجی به ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی ۹.۱ میلیارد دلار یعنی ۵۳ درصد کاهش یافت.
وزارت خزانهداری آمریکا در این گزارش تاکید کرده که انزوای ایران از دسترسی به وام بانکهای خارجی به این معناست که سرمایهگذاری موردنیاز برای پیشرفت اقتصاد این کشور با مشکل روبهرو شده است.
این گزارش با استناد به دادههای «بانک پرداختهای بینالمللی» نوشته است که تحریمهای بین المللی گستردهتر علیه ایران و نقاطضعف در سرمایهگذاری در این کشور، از دیگر دلایلی است که دسترسی ایران را به منابع جهانی سرمایه کاهش داده است.
طبق این گزارش تولید ناخالص ملی ایران درنتیجه تحریمها در سال ۲۰۱۲ درحال کاهش بوده و احتمالا بیشترین میزان کاهش آن در ۲۵ سال گذشته بوده است. مقدار تولید ناخالص ملی ایران در سال گذشته میلادی در این گزارش ذکر نشده است.
چندی پیش «موسسه امور مالی بینالمللی» مستقر در واشنگتن پیشبینی کرده بود که تولید ناخالص ملی ایران از ۱.۲ درصد سال ۲۰۱۱ به ۳.۵ درصد در سال ۲۰۱۲ میرسد. همزمان صادرات نفت خام این کشور به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
گزارش وزارت خزانهداری آمریکا درپی تحریمهای جدیدی اعلام شده که آمریکا از روز چهارشنبه ۱۸ بهمن برای محدودکردن دسترسی ایران به درآمدهای ارزی و امکانات تجاری و مالی به جریان انداخت.
آمریکا و متحدان اروپایی آن گفتهاند که ایران از درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت خام برای پیشبرد برنامه هستهای استفاده میکند، برنامهای که به گمان آنها در مسیر توانمندی ساخت سلاح هستهای قرار گرفته است. ایران اهداف برنامه هستهایاش را صلحآمیز ازجمله تامین برق اعلام کرده و ساخت سلاح هستهای را ردکرده است.
محدودیت دسترسی ایران به ارز نفتی
دولت آمریکا با تشدید تحریم بانکی علیه ایران، تلاش میکند خریداران عمده نفت خام این کشور را به کاهش واردات نفت متقاعد کند و درمقابل آنها را از برخی اقدامات تنبهی معاف کند.
چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه، سریلانکا، سنگاپور، تایوان و مالزی با کاهش «قابل توجه خرید نفت از ایران» مشمول معافیت آمریکا شده به این معنی که به منابع مالی و بانکی آمریکا درسراسر جهان دسترسی خواهند داشت.
معافیت این کشورهای خریدار نفت ایران از مجازاتهای تنبیهی آمریکا مشروط به این است که از انتقال ارز حاصل از فروش نفت به ایران خودداری کنند.
براساس بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا، پول حاصل از فروش نفت ایران به این کشورها به یک حساب بانکی در کشور خریدار واریز میشود و بعد از موجودی این حساب برای مبادله کالاهای تحریم نشده بین ایران و کشور خریدار استفاده میشود.
وزارت خزانهداری آمریکا گفته است که با این روش پول نفت خریداری شده از ایران به کشور ثالث منتقل نمیشود و ایران نیز نمیتواند از پول نفت برای توسعه برنامه هستهایاش استفاده کند.
با این وجود بسیاری از کارشناسان گفتهاند که تحریمها احتمالا ایران را از ادامه برنامه هستهایاش بازنخواهد داشت زیرا این کشور در چند سال گذشته نفت خام را با قیمت بالا فروخته و ذخایر ارزی را پسانداز کرده است.